Susam Tarımı Nasıl Yapılır?
Susam Tarımı Nasıl Yapılır? (Kapsamlı Rehber)
Susam; sıcak iklimlerde yetişen, değerli yağı ve besleyici tohumlarıyla bilinen önemli bir tarım bitkisidir. Kuraklığa dayanıklı olması nedeniyle düşük yağışlı bölgelerde de başarıyla yetiştirilebilir.
İklim İsteği
-
Susam sıcak iklim bitkisidir.
-
Minimum toprak sıcaklığı: 15–20°C
-
En iyi gelişim sıcaklığı: 25–35°C
-
Donlara ve düşük sıcaklıklara kesinlikle dayanmaz.
-
Kuraklığa dayanıklıdır ancak çiçeklenme döneminde su ister.
Toprak İsteği
Susam, toprak seçiciliği düşük olsa da en iyi verimi şu topraklarda verir:
-
Kumlu-tınlı, iyi drene olmuş topraklar
-
pH: 6.0 – 7.5
-
Tuzluluğa hassastır, tuzlu topraklarda verim düşer.
Toprak hazırlığı: Ekim öncesi tarla sürülür, tırmıkla düzeltilir ve yabancı otlardan tamamen arındırılır.
Ekim Zamanı
-
İlkbaharda don riski tamamen geçtikten sonra ekilir.
-
Genellikle Nisan sonu – Haziran başı uygundur.
-
Erken ekimde verim daha yüksek olur.
Ekim Şekli ve Miktarı
-
Sıra arası: 40–70 cm
-
Sıra üzeri: 10–20 cm
-
Dekara tohum miktarı: 600–800 gram
-
Tohumlar çok küçük olduğu için yüzlek ekim yapılır (1-2 cm derinlik).
İpucu: Tohumu kumla karıştırarak atmak homojen dağılım sağlar.
Sulama
Susam genellikle yağmur suyu ile yetiştirilebilir.
Ancak yüksek verim için:
-
Çiçeklenme öncesi
-
Çiçeklenme dönemi
-
Kapsül oluşum dönemi
sulama yapılması tavsiye edilir.
Aşırı sulama kök çürümesine sebep olabilir.
Gübreleme
Toprak analizine göre gübreleme yapılmalıdır.
Genel öneri:
-
Dekara 3–4 kg saf azot (N)
-
Dekara 5–6 kg fosfor (P2O5)
Azot, bitkinin boy ve yaprak gelişimini artırır; fosfor ise çiçeklenme ve kapsül oluşumunu destekler.
Bakım
1) Yabancı Ot Kontrolü
Tohumlar küçük olduğu için fide dönemi zayıftır.
Bu nedenle ilk 30 günde ot mücadelesi çok önemlidir.
-
Çapalama
-
Gerekirse selektif ot ilaçları
kullanılabilir.
2) Hastalık ve Zararlılar
Susam genel olarak dayanıklı bir bitkidir.
Ancak şunlara dikkat edilmelidir:
-
Fusarium solgunluğu
-
Kök çürüklüğü
-
Yaprak bitleri
-
Trips
Erkenden müdahale verimi ciddi şekilde korur.
Hasat
Olgunlaşan susam kapsülleri çatlayarak tohumunu döker. Bu nedenle doğru zamanda hasat çok önemlidir.
Hasat Zamanı
-
Ekimden yaklaşık 90–120 gün sonra
-
Bitkinin alt yaprakları sararıp döküldüğünde
-
Kapsüller kahverengiye döndüğünde
Hasat Yöntemi
-
Bitkiler elle veya makinayla biçilir.
-
5–7 gün tarlada demet halinde kurutulur.
-
Kuruyan bitkiler dövülerek veya makineyle harmanlanır.
-
Tohumlar temizlenir ve nem %6–8’e indirilerek depolanır.
Verim
-
Dekardan ortalama 40–100 kg ürün alınabilir.
-
İyi bakım ve uygun toprakta bu verim daha da artabilir.
SSS – Sık Sorulan Sorular
Susam hangi ayda ekilir?
Bölgeye göre değişmekle birlikte don tehlikesi geçtikten sonra Nisan–Haziran arasında ekilir.
Susam çok su ister mi?
Kuraklığa dayanıklıdır ancak çiçeklenme döneminde su verilirse verim belirgin ölçüde artar.
Saksıda susam yetişir mi?
Evet, yetişir; ancak ekonomik verim için tarla yetiştiriciliği tercih edilir.
Susam kaç günde olgunlaşır?
Genellikle 90–120 gün içinde hasada gelir.
Susam hangi gübreyi sever?
Azot ve fosfor ağırlıklı gübreler kullanılır. Toprak analizi yapılması en sağlıklı yöntemdir.
