Süs Bitkileri Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Süs Bitkileri Yetiştiriciliği

Süs bitkileri yetiştiriciliği; estetik amaçla kullanılan iç mekân (salon bitkileri) ve dış mekân (bahçe bitkileri, çalılar, ağaççıklar, mevsimlik çiçekler) bitkilerinin üretim sürecidir. Park, bahçe, peyzaj düzenlemeleri ve fidanlık sektörünün temelini oluşturur.

İklim ve Ortam İsteği

Süs bitkilerinin ihtiyaçları türlere göre değişir ancak genel olarak:

• İç mekân bitkileri orta ışık ve 18–24°C sıcaklık ister.

• Dış mekân bitkilerinin çoğu güneşi sever; soğuğa dayanıklılık türüne bağlıdır.

• Hava akımı ve ani sıcaklık değişimleri bitkileri strese sokar.

Toprak ve Saksı Seçimi

Süs bitkileri için en önemli kriter iyi drene olan ve hava geçirgen bir toprak karışımıdır.

İdeal toprak karışımı (genel)

• %40 torf

• %30 perlit veya pomza

• %20 bahçe toprağı

• %10 kompost

Saksı seçimi

• Kök yapısına uygun olmalı

• Altında drenaj delikleri bulunmalı

• Plastik → hafif, ekonomik

• Seramik → daha ağır ama estetik ve hava geçirgen

Ekim ve Dikim

Bitki kökleri zarar görmeyecek şekilde toprağa yerleştirilir. Dikimden sonra:

• Toprak hafif bastırılır.

• İlk can suyu verilir.

• Doğrudan güneş almayan bir yerde birkaç gün dinlendirilir.

Sulama

Sulama süs bitkilerinde en kritik bakım aşamasıdır.

Genel sulama kuralları

• Toprak yüzeyi kurudukça sulama yapılır.

• Saksının altından su çıkacak kadar sulama idealdir.

• Aşırı sulama → kök çürüklüğü

• Az sulama → yaprak sararması, kuruma

İç mekân bitkileri: 5–10 günde bir

Dış mekân bitkileri: Mevsime göre 2–3 günde bir

Işık İhtiyacı

• Güneşi sevenler: Begonya, sardunya, gül, lavanta

• Yarı gölge sevenler: Orkide, barış çiçeği, difenbahya

• Gölgede yaşayanlar: Deve tabanı, salon sarmaşığı

Bitkinin ihtiyacına uygun ışık verilmezse yaprak dökümü ve gelişim geriliği oluşur.

Gübreleme

Süs bitkileri düzenli gübreleme ile daha sağlıklı büyür.

Gübre zamanları

• İlkbahar – yaz döneminde ayda 1 kez

• Kış sezonunda gübre verilmez (bitki dinlenir)

Gübre türleri

• Sıvı gübreler (genel amaçlı NPK)

• Yavaş salınımlı granül gübre

• Organik gübre (solucan gübresi, kompost)

Budama ve Şekillendirme

Budama, bitki formunu ve çiçeklenmeyi iyileştirir.

• Kuruyan veya hastalıklı dallar kesilir.

• Çalı ve ağaççıklarda şekil budaması yapılabilir.

• Çiçekli bitkilerde solan çiçekler alınmalıdır.

Çoğaltma Yöntemleri

Süs bitkileri farklı yöntemlerle artırılabilir:

• Çelikle çoğaltma: Gül, sardunya, begonya

• Kök ayırma: Aloe vera, salon sarmaşığı

• Tohumla üretim: Mevsimlik çiçekler

• Daldırma: Ortanca, hanımeli

Üretim yöntemi bitkinin türüne göre seçilir.

Hastalık ve Zararlılar

Süs bitkilerinde yaygın sorunlar:

Hastalıklar

• Kök çürüklüğü

• Mantar hastalıkları

• Yaprak lekeleri

Zararlılar

• Unlu bit

• Yaprak biti

• Örümcek akarları

• Trips

Önleme:
Düzenli kontrol, doğru sulama, havalandırma, gerektiğinde biyolojik veya kimyasal mücadele.

Peyzaj ve Ticari Üretim İçin Öneriler

• Fidanlıkta üretim yapacaksanız gölgeleme tünelleri ve seralar kullanılmalıdır.

• Sulama sistemleri (damla veya sisleme) kurulmalıdır.

• Tür çeşitliliği ve estetik görünüm talebi artırır.

• Bölge iklimine uygun tür seçimi başarıyı yükseltir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Süs bitkileri en çok hangi ortamı sever?

Türüne göre değişir ancak çoğu iyi ışık, düzenli sulama ve nem isteyen bitkilerdir.

Saksı değişimi ne zaman yapılır?

Genelde ilkbaharda, bitki aktif büyümeye geçmeden önce yapılır.

Süs bitkileri ne kadar sürede büyür?

Bitkiden bitkiye değişir; hızlı gelişen türlerde 1–2 ay içinde sonuç alınabilir.

Hangi gübre en iyisidir?

NPK dengeli sıvı gübreler en çok kullanılan ve en hızlı etki eden gübrelerdir.

Bitkiler neden yaprak döker?

Aşırı sulama, yetersiz ışık, ani sıcaklık değişimi veya zararlılar nedeniyle olabilir.