Ananas Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Ananas (Ananas comosus), tropikal ve subtropikal iklimlerin meyvesi olup, özellikle sıcak ve nemli bölgelerde ticari olarak yetiştirilir. Türkiye'de de son yıllarda Mersin, Adana ve Antalya gibi Akdeniz kıyılarında örtü altında (serada) deneme üretimi yapılmaktadır.

İşte ananas yetiştiriciliği için detaylı bir rehber:

 

🍍 Ananas Yetiştiriciliği Detaylı Rehberi

Ananas, bromeliad ailesine ait, uzun, sivri yapraklı, rozet şeklinde büyüyen, çok yıllık otsu bir bitkidir.

1. İklim ve Toprak İsteği

Ananasın başarılı bir şekilde yetiştirilmesi için özel iklim koşulları gereklidir.

• İklim:

  • Sıcaklık: Optimum sıcaklık aralığı 22°C ile 32°C arasındadır. 18°C'nin altındaki sıcaklıklar büyümeyi yavaşlatır.

  • Don: Ananas dona karşı çok hassastır. Sıfırın altındaki sıcaklıklar bitkiye zarar verir veya öldürür. Tropikal bölgeler dışında, ticari üretim genellikle ısıtmalı seralarda yapılır.

  • Yağış: Yıllık 1000 mm ile 1500 mm arası yağış ister, ancak su tutulmayan (drenajı iyi) bir ortamda olmalıdır.

• Toprak:

  • İdeal Toprak: İyi drenajlı, hafif asidik (pH 4.5 ile 6.5 arası), kumlu-tınlı toprakları sever.

  • Drenaj: Kökleri su basmasına karşı çok hassastır. Kötü drenaj, kök çürüklüğüne ve bitkinin hızla ölmesine neden olur.

  • Derinlik: Sığ kök sistemi nedeniyle derin toprak istemez, ancak toprak yüzeyinin iyi hazırlanması önemlidir.

 

2. Çoğaltma Yöntemleri ve Dikim

Ananas çoğunlukla vejetatif (eşeysiz) yollarla çoğaltılır.

 

A. Çoğaltma Materyalleri

1. Taç (Crown): Meyvenin üstündeki yapraklı kısımdır.

2. Yan Sürgünler (Slips): Meyvenin hemen altından çıkan küçük sürgünlerdir.

3. Dip Sürgünleri (Suckers): Ana gövdenin tabanından çıkan sürgünlerdir.

• Tercih: Ticari yetiştiricilikte en hızlı meyve veren ve en homojen ürün sağlayan materyaller yan sürgünler ve dip sürgünleridir.

 

B. Dikim İşlemi

• Hazırlık: Seçilen çoğaltma materyali kesildikten sonra 2-3 gün kurumaya bırakılır.

• Dikim Şekli: Bitkiler genellikle çift sıralı yataklar halinde dikilir.

  • Sıra Arası: $60-90$ cm

  • Sıra Üzeri: $25-35$ cm

  • Yoğunluk: Dekar başına 3.000 ila 5.000 fide dikilebilir.

• Derinlik: Çoğaltma materyalinin alt kısmı, yaprakların hemen altından toprağa 5-7 cm gömülür ve toprak sıkıştırılır.

 

3. Bakım İşlemleri

A. Sulama

• Ananas kuraklığa dirençli olsa da, yüksek verim ve kaliteli meyve için özellikle çiçeklenme ve meyve gelişimi dönemlerinde düzenli sulama zorunludur.

• Yöntem: Damla sulama sistemi, yaprak rozetine su girmesini önlediği için en uygunudur.

 

B. Gübreleme

Ananas, hızlı büyüdüğü için yüksek besin ihtiyacına sahiptir, özellikle Azot (N) ve Potasyum (K) kritik öneme sahiptir.

• Azot (N): Vegetatif büyümeyi destekler. Bitki kurulduktan sonra düzenli olarak (sıvı veya katı formda) verilmelidir.

• Potasyum (K): Meyve kalitesini, tadını ve asit/şeker oranını doğrudan etkiler. Azottan daha fazla miktarda Potasyum verilmesi gerekir.

• Uygulama: Yaprakların rozet şeklinde olması nedeniyle, granül gübreler genellikle bitkinin ortasındaki yaprak koltuklarına elle veya sulama suyuyla (fertigasyon) uygulanır.

 

C. Yaprak Gübrelemesi

Demir eksikliği (kloroz) gibi mikro besin sorunları sıkça görülür. Bu eksiklikler, yaprak gübrelemesi ile hızla giderilebilir.

 

4. Çiçeklenme ve Meyve Tetikleme

Ananas, normalde 15-20 ayda çiçeklenir. Ticari üretimde, tüm bitkilerin aynı anda çiçeklenmesi ve hasat edilmesi için yapay çiçeklenme indüksiyonu (tetikleme) yapılır.

• Yöntem: Bitki olgunluğa erişince (yaklaşık 12-14 aylıkken), bitkinin ortasındaki rozete Ethephon veya asetilen gibi kimyasal maddeler uygulanır.

• Sonuç: Bu uygulama, 6-8 hafta içinde çiçeklenmeyi başlatır ve tüm meyvelerin kısa bir dönemde olgunlaşmasını sağlar.

 

5. Hasat

• Zamanlama: Tetiklemeden sonra meyve yaklaşık 5-6 ayda olgunlaşır. Meyve kabuğunun üçte biri (alt kısmı) sararmaya başladığında hasat edilmelidir.

• Yöntem: Meyve keskin bir bıçakla kesilirken, üzerindeki taç kısmı korunur.

• Depolama: Ananas, toplandıktan sonra daha tatlanmaz, sadece rengi değişir. Bu nedenle meyve, tüketim olgunluğunda hasat edilmelidir.

 

6. Tekrar Üretim (Ratoon Crop)

Ana bitki hasat edildikten sonra, dip sürgünlerinden yeni bir bitki (ikinci ürün veya Ratoon) gelişir. Bu ürün, ana ürüne göre daha erken (yaklaşık 1 yıl sonra) meyve verir ancak meyve boyutu genellikle biraz daha küçüktür.

Ananas yetiştiriciliği, ilk yatırım (sera, çoğaltma materyali) ve bakım (gübreleme, tetikleme) açısından yoğun emek gerektirir, ancak yüksek verim potansiyeli sunar.

Özellikle tropikal meyve yetiştiriciliği yapılan bölgeleriniz için gübreleme dozları veya hastalık/zararlı yönetimi hakkında bilgi isterseniz yardımcı olabilirim.