Astım Nedir? Belirtileri, Nedenleri Nelerdir?

🌬️ Astım Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Astım, solunum yollarının (bronşların) kronik olarak iltihaplanması ve daralması sonucu gelişen, nefes darlığı, öksürük, göğüs sıkışması ve hırıltılı solunum ile seyreden bir solunum yolu hastalığıdır. Astım hem çocuklarda hem yetişkinlerde görülebilir ve tetikleyicilere maruz kalındığında ataklar şeklinde ortaya çıkar.

🧬 Astım Neden Olur?

Astımın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörler önemli rol oynar.

En yaygın nedenler ve tetikleyiciler:

• 🌾 Polen, toz akarları, küf, hayvan tüyü gibi alerjenler

• 🚬 Sigara dumanı ve hava kirliliği

• 🌡️ Soğuk hava, ani sıcaklık değişiklikleri

• 🧪 Koku, parfüm, temizlik ürünleri

• 😷 Solunum yolu enfeksiyonları

• 🧠 Stres ve yoğun egzersiz

 

⚠️ Astım Belirtileri

Astım belirtileri genellikle ataklar halinde gelir ve bazen hafif, bazen de yaşamı tehdit edecek kadar şiddetli olabilir.

 

En sık görülen belirtiler:

• Nefes darlığı (özellikle gece veya sabaha karşı)

• Göğüs sıkışması hissi

• Hırıltılı solunum (wheezing)

• Kuru öksürük, özellikle geceleri artar

• Yorgunluk ve halsizlik

 

💡 Astım belirtileri mevsimsel olabilir veya yıl boyunca devam edebilir.

 

🌬️ Astım Krizi (Astım Atağı) Nedir?

Astım krizi, solunum yollarının aniden daralması sonucu kişinin nefes almakta zorlanması durumudur.
Atak sırasında:

• Hırıltı belirginleşir,

• Konuşmak zorlaşır,

• Dudaklar ve tırnaklar morlaşabilir (oksijen düşüklüğü belirtisi).

 

🚨 Bu durumda hemen tıbbi yardım (112) alınmalı ve doktorun önerdiği acil inhaler kullanılmalıdır.

 

🧪 Astım Nasıl Teşhis Edilir?

Astım tanısı, hastanın öyküsü ve solunum testleriyle konur.

• Solunum fonksiyon testi (Spirometri): Akciğer kapasitesi ölçülür.

• Peak flow ölçümü: Solunum gücü ve atak kontrolü değerlendirilir.

• Alerji testleri: Astımı tetikleyen alerjenler belirlenir.

 

💊 Astım Tedavisi

Astımın kesin bir tedavisi yoktur, ancak doğru ilaç kullanımı ve yaşam tarzı değişiklikleriyle tam kontrol altına alınabilir.

1. İnhaler (Solunum Yoluyla Alınan) İlaçlar

• Kontrol ilaçları (kortizon içerenler): Hava yollarındaki iltihabı azaltır.

• Rahatlatıcı ilaçlar (kısa etkili bronkodilatörler): Ani ataklarda nefes almayı kolaylaştırır.

 

2. Tetikleyicilerden Kaçınma

• Ev tozu, küf, sigara dumanı gibi faktörlerden uzak durulmalı.

• Polen yoğun günlerde dışarı çıkmak sınırlandırılmalı.

 

3. İmmünoterapi (Alerji Aşısı)

Alerjik astım vakalarında uzun vadede etkili olabilir.

 

🏠 Astım Kontrolü İçin Günlük Önlemler

• Evinizi toz ve nemden arındırın.

• Sigara içilen ortamlardan uzak durun.

• Hava temizleyici veya nem dengeleyici cihaz kullanın.

• Egzersiz öncesi doktorun önerdiği ilacı kullanın.

• Soğuk havalarda ağız ve burnu kapatacak şekilde atkı takın.

 

🧠 Astım ile Alerjik Rinit ve KOAH Arasındaki Fark

Özellik	Astım	Alerjik Rinit	KOAH
Etkilenen Bölge	Akciğer ve bronşlar	Burun ve sinüsler	Akciğer
Başlangıç Yaşı	Genellikle çocukluk	Çocukluk / gençlik	Yetişkinlik
Nedeni	Alerji + iltihap	Alerji	Sigara, zararlı gazlar
Geri dönüşümlü mü?	✅ Evet	✅ Evet	❌ Hayır

 

🔑 Anahtar Kelimeler

astım nedir, astım belirtileri, astım tedavisi, astım krizi, alerjik astım, astım neden olur, astım hastalığı, astım atağı belirtileri, astım ilaçları