Serada Ve Açık Arazi Domates Yetiştiriciliği Yöntemleri
Yeni Başlayanlar İçin Domates Yetiştiriciliği Rehberi
Domates yetiştiriciliği, hem açık alanda hem de seralarda yapılan, yüksek talep gören bir tarım faaliyeti. Başarılı bir domates üretimi için doğru toprak, iklim, bakım ve hastalık kontrolü çok önemlidir. İşte adım adım domates yetiştiriciliği rehberi:
Domates Yetiştiriciliği – Açık Alan vs Serada (1 Dönüm)
| Özellik | Açık Alan | Serada |
|---|---|---|
| Dikim yoğunluğu | 2.500–3.000 bitki/dönüm | 4.000–5.000 bitki/dönüm |
| Bitki başına verim | 3–4 kg | 5–6 kg |
| Dönüm başına toplam verim | 7.500–12.000 kg | 20.000–30.000 kg |
| Hasat süresi | 3–4 ay (tek sezon) | 8–10 ay (çoklu sezon) |
| Kilo başına fiyat (toptan) | 5–7 TL | 6–9 TL (erken ve yüksek kalite) |
| Tahmini gelir | 37.500–84.000 TL | 120.000–270.000 TL |
| Başlıca maliyetler | Fide, gübre, sulama, ilaçlama | Fide, gübre, sulama, ilaçlama, sera yatırımı |
| Avantaj | Düşük başlangıç maliyeti | Daha yüksek verim ve fiyat, erken hasat imkânı |
| Dezavantaj | İklim riskine açık | Yüksek başlangıç maliyeti, bakım ve enerji masrafı |
Notlar:
-
Verim ve gelir tahminleri orta kalite ve standart bakım esas alınarak hazırlanmıştır.
-
Serada yetiştiricilik, iklim ve mevsim kısıtlamasını ortadan kaldırdığı için erken ürün pazara çıkarılır ve fiyat avantajı sağlar.
-
Maliyetler bölgeler ve sera tipine göre değişebilir.
ADIM ADIM DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ
1. İklim ve Toprak Seçimi
-
İklim: Domates, 18–30°C arası sıcaklıklarda iyi yetişir. Don olaylarına hassastır, nemli ve rüzgârsız ortamı sever.
-
Toprak: İyi drene edilmiş, humusça zengin, pH 6–7 arasında olan topraklar idealdir. Kumlu-tınlı topraklar tercih edilir.
2. Domates Çeşidi Seçimi
-
Açık alan çeşitleri: Dayanıklı, sıcak ve güneşli koşullara uygun. (Örn. ‘Çengelköy’, ‘Erkenci’ çeşitleri)
-
Sera çeşitleri: Hastalıklara dayanıklı ve yüksek verimli. (Örn. ‘Campari’, ‘Hibrid F1’ çeşitleri)
-
Erken, orta ve geç hasat çeşitleri seçerek sezon boyunca ürün alınabilir.
3. Dikim Zamanı ve Yöntemi
-
Fide dikimi: Açık alanda genellikle ilkbaharda, don tehlikesi geçtikten sonra yapılır.
-
Serada dikim: Kış sonu veya yıl boyunca mümkündür.
-
Dikim aralığı: Sıra arası 50–70 cm, bitki arası 40–50 cm önerilir.
-
Fidelerin bakımı: Dikimden önce kökler suya doyurulmalı, hastalıksız ve sağlam fideler kullanılmalı.
4. Sulama
-
Düzenli sulama şarttır: Özellikle çiçeklenme ve meyve tutumu döneminde.
-
Damla sulama önerilir: Yaprakları ıslatmamak, hastalık riskini azaltır.
5. Gübreleme
-
Azot (N): Yaprak ve gövde gelişimi için.
-
Fosfor (P) ve Potasyum (K): Çiçeklenme, meyve tutumu ve kalite için.
-
Organik gübre: Toprak yapısını ve su tutma kapasitesini artırır.
6. Budama ve Destek
-
Salkım budaması: Sera domateslerinde meyve kalitesini artırmak için gereklidir.
-
Destekleme: Çubuk, tel veya kafes ile bitkilerin dik durması sağlanır.
7. Hastalık ve Zararlılar
| Hastalık / Zararlı | Belirtiler | Önlem/Çözüm |
|---|---|---|
| Mildiyö | Yapraklarda sararma ve lekeler | Fungisit uygulaması, hava sirkülasyonu |
| Külleme | Yapraklarda beyaz pudramsı tabaka | Düzenli ilaçlama, sulamada yaprakları ıslatmamak |
| Tuta absoluta (domates güvesi) | Yaprak ve meyve içi zarar | Tuzak ve insektisit uygulaması |
| Yaprak biti | Yaprak kıvrılması, sararma | Biyolojik mücadele, gerekirse insektisit |
8. Hasat ve Depolama
-
Hasat zamanı: Meyve renk değiştirdiğinde (kırmızı veya turuncu) toplanır.
-
Toplama: Elle veya makine ile dikkatlice toplanmalı, meyve sapından koparılmalıdır.
-
Depolama: Serin ve nemi %85 civarında ortamda kısa süre saklanabilir; genellikle taze tüketim veya işleme için kullanılır.
9. Ekonomik ve Pratik İpuçları
-
Serada yetiştiricilik, verimi ve kaliteyi artırır.
-
Erken hasat çeşitleri pazarda daha yüksek fiyatla satılabilir.
-
Düzenli sulama, gübreleme ve hastalık kontrolü, verimi ve meyve kalitesini artırır.
BAZI DOMATES ÇEŞİTLERİ
- Adnan
- ***@sorhocam.com
- Çiğdem
- ***@sorhocam.com
- Eda Almalı
- ***@
