Ayçiçeği Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Ayçiçeği (Helianthus annuus), özellikle yağ üretimi için yetiştirilen ve topraktan oldukça fazla besin elementi çeken bir bitkidir. Doğru gübreleme, ayçiçeğinde yüksek verim ve kaliteli yağ içeriği elde etmek için hayati öneme sahiptir.

İşte ayçiçeği gübrelemesinin nasıl yapıldığına dair temel prensipler:

🌻 Ayçiçeği Gübrelemesi: Temel Prensipler ve Uygulama

Ayçiçeği, temel olarak Azot (N), Fosfor (P) ve Potasyum (K) elementlerine ihtiyaç duyar. Gübreleme programı, mutlaka toprak analizi sonuçlarına göre belirlenmelidir.

1. Azot (N) Gübrelemesi (Verim ve Büyüme)

Azot, ayçiçeğinde vegetatif gelişimi, tabla büyüklüğünü ve dolayısıyla verimi doğrudan etkiler. Ancak aşırı azot, bitkinin yatmasına (yatmaya) ve hastalıklara karşı hassasiyetinin artmasına neden olabilir.

• İhtiyaç Miktarı: Genellikle dekara (1000 m²) 8 ila 12 kg saf Azot yeterli kabul edilir. Ancak bu, önceki ürün ve toprak organik maddesine göre değişir.

• Uygulama Zamanı: Azot, genellikle iki aşamada bölünerek verilir:

  1. Taban Gübrelemesi (%30-40): Ekim sırasında veya hemen önce, Fosforlu gübrelerle birlikte verilir.

  2. Üst Gübrelemesi (%60-70): Bitkiler 4-8 yapraklı olduğu dönemde (V-8 dönemi) uygulanır. Bu, tablasının oluşmaya başladığı ve bitkinin Azot ihtiyacının zirveye çıktığı kritik dönemdir.

• Kullanılan Gübreler: Üst gübrelemede genellikle Amonyum Nitrat veya Üre tercih edilir.

2. Fosfor (P) Gübrelemesi (Kök ve Çiçeklenme)

Fosfor, özellikle erken kök gelişimi, çiçeklenme ve tohum dolumu için hayati öneme sahiptir. Ayçiçeği topraktan Fosforu yavaşça aldığı için, gübrelemenin ekimle birlikte yapılması şarttır.

• Uygulama Zamanı: Fosforun %100'ü tohum yatağına (taban gübrelemesi) ekim sırasında verilmelidir.

• Uygulama Yöntemi: Tohumun 5 cm altına veya yanına bant şeklinde uygulanması, köklerin kolayca ulaşmasını sağlar.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya Triple Süper Fosfat (TSP) yaygın olarak kullanılır. DAP kullanıldığında, içerdiği Azot miktarı toplam Azot hesaplamasına dâhil edilmelidir.

3. Potasyum (K) Gübrelemesi (Hastalık Direnci ve Yağ Kalitesi)

Potasyum, bitkide su dengesini düzenler, hastalık direncini artırır ve özellikle tohumun yağ içeriğini ve kalitesini iyileştirir.

• İhtiyaç Alanları: Potasyum eksikliği, genellikle hafif bünyeli (kumlu) topraklarda veya yoğun tarım yapılan bölgelerde görülür.

• Uygulama Zamanı: Fosfor gibi, Potasyumun da ekim sırasında taban gübresi olarak verilmesi en verimli yöntemdir.

• Kullanılan Gübreler: Potasyum Sülfat veya Potasyum Klorür kullanılır.

4. Mikro Besinler ve Kükürt

Ayçiçeği, diğer birçok tarla bitkisine göre mikro besinlere karşı daha duyarlıdır.

A. Bor (B) Gübrelemesi (Kritik)

• Önem: Bor, tabla gelişimi, çiçek tozlarının canlılığı ve tohum tutumu için en kritik mikro besindir. Bor eksikliği, tablaların boş kalmasına veya şekil bozukluğuna yol açar.

• Uygulama Zamanı: Bitkiler 6-8 yapraklı dönemdeyken, topraktan veya yapraktan uygulama yapılır. Yapraktan uygulama, Bor'un hızla alınmasını sağladığı için en etkili yöntemdir.

B. Kükürt (S)

• Önem: Protein ve yağ sentezinde rol oynar.

• Uygulama: Eksiklik varsa, Azot ve Fosforlu gübrelerle birlikte taban gübresi olarak Potasyum Sülfat veya Amonyum Sülfat gibi kükürt içeren gübreler tercih edilerek verilir.

5. Örnek Gübreleme Programı (Tavsiye Amaçlı)