Topraksız Tarımda Torbalarda Yetiştiricilik Nasıl Yapılır?
Topraksız tarımda torbalarda yetiştiricilik, substrat kültürünün en yaygın uygulamalarından biridir ve genellikle yatağan torbalar (slablar) içinde yapılır. Bu yöntem, özellikle domates, biber, patlıcan gibi uzun ömürlü sebzeler için tercih edilir ve damla sulama ile hassas besin yönetimi sağlar.
🛍️ Torba ve Substrat Seçimi
-
Yetiştirme Torbaları (Slablar):
-
Genellikle beyaz veya siyah polietilenden yapılmış, uzun, yatay torbalardır (slab). Beyaz renk, güneş ışığını yansıtarak kök bölgesinin aşırı ısınmasını önler.
-
Torbalar, bitkilerin drenaj suyunu kolayca dışarı atabilmesi veya toplanabilmesi için zemin üzerine eğimli kanallar üzerine yerleştirilir.
-
-
Substrat (Ortam):
-
Torbaların içi, inorganik veya organik inert (etkisiz) bir ortam ile doldurulur.
-
En yaygın kullanılan substratlar: Kaya yünü (Rockwool), Hindistan Cevizi Torfu (Cocopeat) veya Perlit. Bu maddeler, bitkiye sadece fiziksel destek sağlar.
-
💧 Kurulum ve Sulama (Fertigasyon)
-
Drenaj Deliklerinin Açılması: Torbalar yerleştirildikten sonra, içerideki fazla su ve tuzların dışarı atılabilmesi için torbanın alt kısmına (genellikle en alçak noktaya) drenaj delikleri açılır. Bu, tuz birikimini ve kök boğulmasını önler.
-
Damla Sulama Kurulumu: Her bir torbanın içine, bitki sayısına göre bir veya daha fazla damlatıcı (emitter) yerleştirilir. Damlatıcılar, besin çözeltisini kök bölgesine kontrollü ve hassas bir şekilde iletir.
-
Besin Çözeltisi Uygulaması (Fertigasyon):
-
Bitkinin gelişim aşamasına uygun olarak ayarlanmış pH (genellikle 5.5-6.5) ve EC (besin konsantrasyonu) değerlerine sahip çözelti kullanılır.
-
Sulama, bir zamanlayıcı (timer) ile kontrol edilerek kısa ve sık aralıklarla (günde birkaç kez) yapılır.
-
🌱 Yetiştiricilik Yönetimi
-
Fide Dikimi: Önceden hazırlanan fideler, torbanın üst yüzeyinde açılan deliklere dikkatlice dikilir.
-
Drenaj Kontrolü: Başarılı bir yetiştiricilik için, verilen çözeltinin yaklaşık %20 ila %30'unun torbadan drenaj olarak akması hedeflenir. Bu drenaj suyu, kök bölgesindeki tuzluluğu (EC) kontrol altında tutmak için hayati önem taşır.
-
EC/pH Takibi: Hem besin tankındaki hem de drenaj suyundaki EC ve pH değerleri düzenli olarak ölçülür. Drenaj EC'sinin çok yükselmesi, substrat içinde tuz birikimi olduğunu gösterir ve sulama miktarı artırılmalıdır.
-
Hastalık Yönetimi: Topraksız tarımda kök hastalıkları hızla yayılabilir. Bu nedenle substratın sterilizasyonu ve bitkilerin yakından takibi önemlidir. Genellikle her yetiştirme dönemi sonunda torbalar atılır veya substrat yenilenir.