Süt Keçisi Oğlakların Büyütülmesi Nasıl Olmalıdır?

Süt keçisi oğlaklarının sağlıklı bir şekilde büyütülmesi, sürü sağlığı ve gelecekteki süt verimi için kritik öneme sahiptir. Bu süreç, kolostrum alımı, doğru beslenme yönetimi, uygun barınak koşulları ve sağlık protokollerini içerir.

🐐 Doğum ve İlk 24 Saat: Kolostrum Hayati Önem Taşır

Doğumdan hemen sonraki ilk adımlar, oğlağın hayatta kalması ve bağışıklık sistemi için belirleyicidir.

• Kolostrum (Ağız Sütü): Oğlaklar doğar doğmaz, vücut sıcaklığını korumak ve yaşamsal antikorları almak için mümkün olan en kısa sürede kolostrumu almalıdır.

  • İlk 6 saat, bağırsakların antikorları emme yeteneği en yüksek olduğu zamandır.

  • İlk 24 saat içinde mutlaka yeterli kolostrum alınmalıdır.

  • İlk besleme miktarı ortalama 150-200 m olmalıdır.

• Göbek Kordonu Bakımı: Göbek kordonu kesilip (yaklaşık 5 cm kalacak şekilde), enfeksiyonu önlemek amacıyla iyot çözeltisi ile dezenfekte edilmelidir.

• Kurulama: Oğlaklar, özellikle soğuk havalarda, hipotermiyi önlemek için derhal kurulanmalı ve annenin yalaması teşvik edilmelidir.

🥛 Beslenme Yönetimi: Süt ve Yem Geçişi

Besleme programı, oğlağın sindirim sistemini yavaş yavaş katı yeme adapte etmeye odaklanır.

1. Süt Besleme Dönemi (Doğum - 6-8. Hafta)

Oğlaklar ya doğal emzirme ile (anne yanında) ya da yapay besleme ile (biberon veya kova ile) büyütülür. Süt keçiciliğinde bulaşıcı hastalıkları kontrol altına almak için genellikle yapay besleme tercih edilir.

• Süt İkamesi/Keçi Sütü: Oğlağa ilk 2 gün kolostrum verildikten sonra, genellikle keçi sütü veya kaliteli bir oğlak süt ikame yemi kullanılır.

• Besleme Sıklığı: İlk hafta günde 3-4 kez besleme yapılır. 1-4. haftalarda genellikle günde 2 kez beslemeye düşülür.

• Süt Miktarı: Oğlağın canlı ağırlığının yaklaşık %10-15'i kadar süt veya ikame yem verilir.

• Sıcaklık: Süt veya ikame yem, vücut sıcaklığına yakın (38-40c) verilmelidir.

2. Erken Kuru Yem Başlatma

Oğlakların rumen (işkembe) gelişimini hızlandırmak için erken yaşta katı yemlere başlanmalıdır.

• 1. Hafta: İlk haftadan itibaren oğlaklara kaliteli yonca kuru otu ve özel hazırlanmış oğlak başlangıç yemi serbestçe sunulmalıdır.

• Kesif Yem: Başlangıç yemi, %18-20 protein içermelidir. Oğlaklar günde 100-150 g yemi tutarlı bir şekilde yemeye başladıklarında sütten kesim düşünülebilir.

3. Sütten Kesim (6-8. Hafta)

Sütten kesim, oğlağın sadece katı yemle yaşamını sürdürebilecek duruma geldiği zamandır.

• Kriter: Sütten kesimin zamanı, yaşına değil, kuru yem tüketim yeteneğine bağlı olmalıdır. Oğlak, üst üste 3 gün boyunca en az 100g başlangıç yemi yiyorsa kesilebilir.

• Aşamalı Kesim: Stresi azaltmak için sütten kesim ani değil, yavaş yavaş süt miktarı azaltılarak yapılmalıdır.

🏘️ Barınak ve Çevre Koşulları

Barınak, oğlakların kuru, temiz ve hastalıklardan uzak kalmasını sağlamalıdır.

• Kuru ve Havalandırmalı: Barınak zemini daima kuru olmalı ve yeterli hava akımı sağlanmalıdır. Nemli ve havasız ortamlar, zatürre ve diğer solunum yolu hastalıkları riskini artırır.

• Altlık: Altlık (saman, talaş) düzenli olarak değiştirilmeli ve kuru tutulmalıdır.

• Sıcaklık: Özellikle ilk 2 hafta, sıcaklığın 15c altına düşmemesi idealdir. Oğlaklar için draft (cereyan) riski en aza indirilmelidir.

• Alan: Her bir oğlak için yeterli hareket alanı ve temiz yemlik-suluklar bulunmalıdır.

💉 Sağlık ve Bakım Protokolleri

Hastalıkların önlenmesi, büyütme programının kritik bir parçasıdır.

• Aşılama: Genellikle enterotoksemi ve tetanoz aşıları 4-6. haftalarda başlar ve veteriner hekimin belirlediği programa göre devam eder.

• Parazit Kontrolü: İç ve dış parazitlere karşı koruyucu programlar uygulanmalıdır.

• İzleme: Oğlaklar ishal, öksürük veya iştahsızlık gibi hastalık belirtileri açısından günlük olarak izlenmelidir. İshal (koçidiyez), oğlaklarda ölümün en yaygın nedenlerinden biridir ve derhal tedavi edilmelidir.

• Boynuz Giderme (Boynuz Köreltme): Sürü yönetimi ve güvenlik için boynuz köreltme işlemi (genellikle ilk 2 haftada) veteriner gözetiminde yapılmalıdır.

Bu protokollerin titizlikle uygulanması, süt keçisi oğlaklarının sağlıklı ve yüksek verimli birer yetişkin olmalarını sağlayacaktır.