Patoloji (Hastalıkların Oluşumu)

Patoloji

Bitkilerde hastalıkların oluşabilmesi için üç temel unsurun bir araya gelmesi gerekir. Bu üçlü, hastalık üçgeni (disease triangle) olarak adlandırılır:

🌱 Bitkilerde Hastalıkların Oluşabilmesi İçin Gerekli Şartlar

1. Duyarlı Konukçu (Bitki):
   Hastalığa karşı savunmasız veya dirençsiz bir bitkinin varlığı gerekir. Sağlıklı ama hastalığa duyarlı bir bitki, patojenle karşılaştığında hastalanabilir.

2. Hastalığa Neden Olan Etmen (Patojen):
   Bitkiye zarar verebilecek bir organizmanın (fungus, bakteri, virüs, nematod, protozoa vs.) var olması gerekir.

3. Elverişli Çevre Şartları:
   Sıcaklık, nem, toprak yapısı gibi çevresel faktörlerin, patojenin gelişimi ve hastalık oluşumu için uygun olması gerekir.

Hastalık Üçgeni (Disease Triangle)

Bu üç unsur bir araya gelmeden bitkide hastalık oluşmaz:

          Çevre         /   \        /     \ Konukçu ----- Patojen

Eğer bu üç unsurdan biri eksikse (örneğin bitki dirençliyse veya çevre şartları uygun değilse), hastalık oluşmaz ya da çok hafif geçer.

2. Gerçek Hayattan Örnekler

Örnek 1: Domateste Mildiyö (Phytophthora infestans)

🔚 Sonuç: Domates bitkisinde yapraklarda kahverengi lekeler ve çürümeler görülür. Hastalık oluşur.

Örnek 2: Elverişsiz Ortam

🔚 Sonuç: Hastalık görülmez. Çünkü çevresel şartlar uygun değildir.

Örnek 3: Dirençli Bitki

🔚 Sonuç: Hastalık oluşmaz çünkü bitki patojene karşı dirençlidir.

💡 Ek Bilgi: Dördüncü Faktör - Zaman

Bazı kaynaklar hastalık üçgenine bir de zaman unsurunu ekleyerek hastalık piramidi olarak tanımlar. Çünkü bu 3 koşulun bir süre boyunca birlikte var olması gerekir ki hastalık gelişebilsin.