Soğanda Gübreleme Programı Nasıl Olmalıdır?

Soğan Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı, soğanların sağlıklı büyümesi, yüksek verim ve kaliteli ürün elde edilmesi için son derece önemlidir. Soğan, toprakta zengin besin maddesi talep eden bir bitki olup, özellikle azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) gibi makro besinlere ihtiyaç duyar. Ayrıca kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg) ve bor (B) gibi mikro besinler de soğan için gereklidir.

Soğan yetiştiriciliğinde, doğru gübreleme programı, bitkinin büyüme aşamalarına göre yapılmalıdır. Azot, fosfor ve potasyum gibi besin maddeleri, özellikle baş gelişimi ve soğanın kalite ve verimini artırmada etkili olacaktır.

Soğanda Gübreleme Programı

1. Toprak Hazırlığı ve Toprak Analizi

Ekim veya dikim öncesi toprak analizi yapmak, toprağın besin seviyelerini anlamak ve eksiklikleri gidermek için önemlidir. Soğan, pH 6.0-7.0 aralığında en iyi gelişir. Toprağın pH değeri bu aralıkta değilse, toprağın pH değeri düzenlenmelidir.

Toprak Hazırlığı:

• Soğan, derin ve hafif, iyi drene olan toprakları tercih eder.

• Organik madde eklenmesi, toprağın yapısını iyileştirir ve su tutma kapasitesini artırır.

• Yabancı otlar temizlenmeli ve toprak iyi bir şekilde işlenmelidir.

2. Gübreleme Programı

Soğan, azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) gibi makro besin maddelerinin yanı sıra, kalsiyum, bor ve çinko gibi mikro besinlere de ihtiyaç duyar. Bu nedenle, gübreleme programı bu gereksinimlere göre belirlenmelidir.

a. Toprak Hazırlığı (Dikim Öncesi)

Ekim veya dikim öncesi dönemde, soğanın kök gelişimini desteklemek ve baş oluşumunu iyileştirmek için doğru gübreleme yapılmalıdır.

• Azot (N): Azot, soğanın yaprak gelişimi için önemlidir. Ancak fazla azot, baş gelişimini engelleyebilir. 10-15 kg/da azotlu gübre uygulanması uygundur.

• Fosfor (P2O5): Fosfor, kök gelişimini destekler ve baş oluşumunu iyileştirir. 15-20 kg/da fosforlu gübre önerilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, soğanın gelişmesi için gereklidir. Ayrıca potasyum, bitkilerin su dengesini sağlar ve soğanın kalitesini artırır. 10-15 kg/da potasyumlu gübre eklenebilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, soğanın başlarının kalitesini artırır ve hastalıklarla mücadeleye yardımcı olur. 5-10 kg/da kalsiyum gübresi uygulanabilir.

b. Erken Büyüme Dönemi (Çimlenme ve Yapraklanma)

Soğan bu dönemde hızlı bir yaprak gelişimi gösterir. Azot ve fosfor gibi gübreler, sağlıklı bir yaprak yapısının oluşmasına yardımcı olur.

• Azot (N): Azot, yaprak gelişimi için gereklidir, ancak fazla verilmesi baş oluşumunu engelleyebilir. 10-15 kg/da azotlu gübre uygulanabilir.

• Fosfor (P2O5): Kök gelişimi için fosforun düzenli olarak verilmesi gerekir. 10-15 kg/da fosforlu gübre eklenebilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, su dengesini düzenler ve bitkinin genel sağlığını iyileştirir. 10-15 kg/da potasyumlu gübre verilmesi uygundur.

c. Yaprak Gelişimi ve Baş Oluşumu Dönemi

Soğan başları bu dönemde gelişmeye başlar. Bu aşamada, fosfor ve potasyum gibi besin maddelerinin doğru şekilde verilmesi gerekir.

• Azot (N): Azot bu dönemde fazla verilmemelidir, çünkü azot fazla baş oluşumunu engelleyebilir. 5-10 kg/da azotlu gübre verilmesi uygundur.

• Fosfor (P2O5): Baş oluşumunu iyileştirmek için fosforlu gübrelerin miktarı 15-20 kg/da seviyesine çıkarılabilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, baş gelişimi ve soğanın kalitesini artırır. 15-20 kg/da potasyumlu gübre önerilir.

• Mikrobesinler (B, Zn, Fe): Bor eksikliği, başların düzgün gelişmesini engelleyebilir, ayrıca çinko ve demir gibi mikro besinler de soğanın genel sağlığını destekler. Foliar uygulama ile bor ve çinko gibi mikrobesinler verilebilir.

d. Olgunlaşma ve Hasat Öncesi

Hasat öncesi dönemde fazla azot verilmemelidir. Bu dönemde potasyum ve kalsiyum, soğanın kalite ve dayanıklılığını artırmak için gereklidir.

• Azot (N): Azot bu dönemde fazla verilmemelidir, çünkü fazla azot başın kalitesini olumsuz etkileyebilir. 5-10 kg/da azotlu gübre uygulanabilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, başların kaliteli ve dayanıklı olmasını sağlar. 15-20 kg/da potasyum gübresi kullanılabilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, başın sağlıklı ve kaliteli olmasını sağlar. 10-15 kg/da kalsiyum gübresi uygulanabilir.

3. Gübreleme Yöntemleri

Soğan yetiştiriciliğinde, gübrelerin etkin bir şekilde bitkiye iletilmesi için uygun yöntemler seçilmelidir.

• Toprak Altı Uygulama: Ekim veya dikim öncesinde gübreler toprakla karıştırılır ve köklerin doğrudan beslenmesi sağlanır.

• Damla Sulama ve Fertilizasyon (Fertigation): Damla sulama ile gübreleme, suyu ve besin maddelerini bitkiye doğrudan ileterek, verimliliği artırır. Potasyum, fosfor ve mikrobesinler bu yöntemle etkin bir şekilde verilebilir.

• Foliar Uygulama: Özellikle bor ve çinko eksiklikleri durumunda, mikrobesinler yapraktan uygulanabilir. Bu yöntem, hızlı besin desteği sağlar.

4. Gübreleme Programı Tablosu

Sonuç

Soğan yetiştiriciliğinde gübreleme, bitkilerin sağlıklı gelişimini, kaliteli başlar oluşturmasını ve yüksek verim elde edilmesini sağlar. Azot, fosfor, potasyum ve mikrobesinlerin dengeli kullanımı, soğanın sağlıklı büyümesini ve başlarının kaliteli olmasını sağlar. Ayrıca, gübreleme yöntemlerinin doğru seçilmesi (toprak altı uygulama, damla sulama ve foliar uygulama gibi) verimliliği artırır ve çevresel etkiyi azaltır.