Ketencik Tarımı Nasıl Yapılır?

Ketencik Tarımı Nasıl

Ketencik (Camelina sativa), kanola ve hardal ailesinden (Brassicaceae) olan, kuraklığa dayanıklı, soğuk iklimleri seven ve son yıllarda biyoyakıt, hayvan yemi ve insan beslenmesi için popülaritesi artan bir yağlı tohum bitkisidir.

Ketencik, genellikle düşük girdi gereksinimi ve hızlı büyümesi nedeniyle 'Sağlıklı Yağların Yabani Otu' olarak da adlandırılır.

İşte size Ketencik Tarımı için adım adım bir rehber:

Ketencik Tarımı Nasıl Yapılır?

☀️ 1. İklim ve Toprak İsteği

Ketencik, düşük girdi gerektiren ve stres koşullarına dayanıklı bir bitkidir.

İklim: Soğuk mevsim bitkisidir. Soğuklara ve hafif donlara oldukça dayanıklıdır. Yüksek sıcaklıklar ve aşırı nem, verimi olumsuz etkiler. Kışlık ve yazlık olmak üzere iki çeşidi mevcuttur.
Toprak: Çok seçici değildir. Fakir, hafif kumlu, hatta biraz taşlı topraklarda bile yetişebilir. En önemli isteği iyi drene edilmiş topraktır. Kötü drenaj ve su birikintisi, kök çürümesine neden olabilir.
pH Değeri: Geniş bir $\mathrm{pH}$ aralığına uyum sağlar, ancak nötr veya hafif alkali toprakları tercih eder.
Münavebe: Toprak yapısını iyileştirdiği için iyi bir münavebe (ekin rotasyonu) bitkisidir. Genellikle tahıllardan sonra ekilir.

🌱 2. Ekim Zamanı ve Tohum Yatağı Hazırlığı

Ketencik, tohumun küçük olması nedeniyle iyi bir tohum yatağı gerektirir.

A. Ekim Zamanı

Ketencik, çeşidine göre farklı zamanlarda ekilir:

Yazlık Çeşitler: Son don riskinin hemen ardından, genellikle Mart sonu veya Nisan başında ekilir. Hızlı büyür ve tahıllarla hemen hemen aynı zamanda hasat edilir.
Kışlık Çeşitler: Sonbaharda, donlar başlamadan yaklaşık 6-8 hafta önce (Eylül sonu - Ekim) ekilir. Kışı toprak altında geçirir ve ilkbaharda hızla gelişir.

B. Toprak Hazırlığı

Tohumlar çok küçük olduğundan, tohum yatağı ince, sıkı ve keseksiz olmalıdır.
Geleneksel toprak işlemenin yanı sıra, doğrudan ekim (no-till) sistemine de uygundur, bu da toprak nemini korumaya yardımcı olur.

C. Ekim Yöntemi

Ekim Derinliği: En kritik nokta budur. Tohumlar çok sığ, yaklaşık 0.5 - 1.5 cm derinliğe ekilmelidir. Derin ekim, çimlenmeyi engeller.
Ekim Makinesi: Hububat mibzerleri ile sıra halinde veya serpme olarak ekilebilir. Tohum akışını düzgün ayarlamak önemlidir.

💧 3. Bakım, Sulama ve Gübreleme

Ketencik, kanola ve diğer yağlı tohumlara göre daha az girdi ile yüksek verim potansiyeline sahiptir.

A. Gübreleme

Ketencik, diğer yağlı tohumlara göre daha az azot (N) gerektirir. Aşırı azot, bitkinin yatmasına (lodging) ve geç olgunlaşmasına neden olur.
Gübre uygulaması, toprak analizine ve bir önceki ürünün (münavebe) durumuna göre belirlenir. Fosfor (P) ve Potasyum (K) ihtiyacı normal düzeydedir.

B. Sulama

Ketencik, kuraklığa oldukça dayanıklı olduğu için çoğu zaman yağışa bağımlı olarak yetiştirilir.
Ancak, tohum dolum döneminde uzun süreli kuraklık yaşanırsa, verimi korumak için bir defa sulama yapılabilir.

C. Yabancı Ot Mücadelesi

Ketencik, yabancı ot rekabetine karşı hassastır. Özellikle çıkış sonrası erken dönemde yabancı ot kontrolü çok önemlidir.
Herbisitler: Tarım otoriteleri tarafından ketencik için ruhsatlı herbisitler kullanılmalıdır. Kültürel yöntemler (ekim sıklığı) de önemlidir.

✂️ 4. Hasat

Ketencik hasadı, tahılların hasadına benzer ve genellikle yaz ortasında gerçekleşir.

Hasat Zamanı: Bitki tamamen sarı veya kahverengi renge döndüğünde ve tohum kapsülleri kuruyup sertleştiğinde yapılır. Tohumun nem içeriği yaklaşık $\mathbf{8-10\%}$ civarında olmalıdır.
Yöntem: Standart biçerdöverler ile hasat edilebilir. Tohumların çok küçük olması nedeniyle, biçerdöver ayarları (rüzgar hızı, elekler ve tambur hızı) çok dikkatli yapılmalıdır; aksi takdirde ciddi tohum kayıpları yaşanır.
Depolama: Hasat edilen tohumlar, küflenme ve bozulmayı önlemek için uygun nem oranında ve serin, kuru yerlerde depolanmalıdır.