Ayva Ağacında Görülen Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?

Harika bir meyve ağacına odaklanıyoruz: Ayva Ağacı. Ayva, özellikle Armut ve Elma ile aynı familyadan (gülgiller, Rosaceae) olduğu için bazı hastalık ve zararlıları ortaktır. Ancak ayvaya özgü önemli sorunlar da bulunmaktadır.

İşte Ayva ağacında en sık görülen önemli hastalıklar ve zararlılar:

🌳 Ayva Ağacında Önemli Hastalıklar

Ayva, meyve kalitesini ve ağaç sağlığını doğrudan etkileyen ciddi fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı hassastır.

1. Ayva Monilyası (Meyve Çürüklüğü)

• Etmen: Fungus (Monilinia linhartiana)

• Zarar Şekli:

  • Ayvanın en yaygın hastalığıdır. Özellikle çiçeklenme döneminde ve meyvede görülür.

  • Çiçekte: Çiçekler kahverengileşerek kurur ve dökülmezler; ağaç üzerinde asılı kalırlar. Bu durum, hastalık etmeninin yayılması için kaynak oluşturur.

  • Meyvede: Meyve üzerinde kahverengi-siyah lekeler oluşur. Bu lekeler hızla büyüyerek tüm meyveyi çürütür ve meyve üzerinde genellikle konsantrik (halka şeklinde) küf yastıkçıkları görülür.

  • Sonuç: Meyve çürüklüğüne ve önemli verim kaybına neden olur.

2. Ayva Karalekesi

• Etmen: Fungus (Diplocarpon mespili / Entomosporium maculatum)

• Zarar Şekli:

  • Yaprakta: Küçük, yuvarlak ve zamanla grimsi merkezli koyu renkli lekeler oluşur. Yapraklar sararır ve erken dökülür.

  • Meyvede: Meyve üzerinde siyah veya kahverengi, sertleşmiş, küçük ve çok sayıda leke görülür. Bu lekeler meyvenin sertleşmesine ve deforme olmasına neden olur, pazar değerini düşürür.

3. Ateş Yanıklığı

• Etmen: Bakteri (Erwinia amylovora)

• Zarar Şekli: Armut ve elma gibi Ayva'nın da en tehlikeli hastalığıdır.

  • Belirti: Hastalığa yakalanan çiçek, sürgün ve yapraklar aniden siyahlaşır ve kurumuş gibi görünür, ancak dökülmezler ve uçları çengel şeklinde kıvrılır.

  • Tehlike: Hızla yayılarak ağacın tamamını kurutabilir ve özellikle genç ağaçlarda ağaç ölümüne neden olur.

🐛 Ayva Ağacında Önemli Zararlılar

Ayva ağacında görülen zararlılar, genellikle özsu emen böcekler ve meyveye zarar veren türlerdir.

1. Ayva Tohum İç Kurdu

• Etmen: Güve (Cydia cydonia)

• Zarar Şekli: Ayva ağacının en önemli meyve zararlısıdır.

  • Larva (tırtıl), meyvenin içine girerek çekirdek evine ulaşır ve tohumlarla beslenir.

  • Meyvenin dışarıdan sağlam görünmesine rağmen, içeriden beslenme nedeniyle meyvenin kalitesi ve saklama süresi düşer.

  • Larvanın meyveye girdiği yerde küçük bir delik ve bu deliğin etrafında kahverengi, tozlu salgılar (fras) görülebilir. Larvalı meyveler genellikle erken olgunlaşır veya dökülür.

2. Yaprak Bitleri

• Etmen: Böcek (Aphis pomi, Dysaphis mali vb.)

• Zarar Şekli:

  • Taze sürgün ve yapraklardan özsu emerek yapraklarda kıvrılma, büzülme ve sürgün gelişiminde geriliğe neden olurlar.

  • Salgıladıkları balımsı madde (Honeydew) üzerinde Karaballık (Fümaj) mantarları gelişerek yaprak ve meyveyi kirletir, fotosentezi engeller.

3. Kabuklu Bitler (Koşniller)

• Etmen: Böcek (Epidiaspis leperii, Quadraspidiotus perniciosus vb.)

• Zarar Şekli:

  • Gövde ve dallar üzerinde hareketsiz halde yaşayarak özsu emerler.

  • Yoğun popülasyonlarda dalların zayıflamasına, kurumasına ve ağaçların verimden düşmesine neden olurlar.

4. San Jose Kabuklu Biti

• Etmen: Böcek (Quadraspidiotus perniciosus)

• Zarar Şekli: Meyvelerde kırmızı lekeler bırakır, dallarda yoğun bir kabuklanma oluşturarak ağacın kurumasına yol açan tehlikeli bir koşnil türüdür.

5. Kırmızı Örümcekler

• Etmen: Akar (Tetranychus urticae vb.)

• Zarar Şekli:

  • Sıcak ve kuru havalarda hızla çoğalırlar. Yaprakların alt yüzeyinde yaşayarak özsuyu emerler.

  • Yapraklarda ince ağlar ve gümüşi, bronz lekeler oluşmasına neden olurlar. Yapraklar sararır ve erken dökülür.

🛡️ Genel Mücadele Yöntemleri

Ayva'da mücadele, Monilya ve Karaleke gibi fungal hastalıklara karşı koruyucu fungisitler ve Tohum İç Kurdu gibi böceklere karşı hassas zamanlamalı insektisit uygulamalarını içerir.

• Kültürel Önlemler:

  • Budama: Monilya hastalığına yakalanmış kuru çiçek ve sürgünler derhal kesilmeli ve imha edilmelidir.

  • Yara Kapatma: Budama yaraları ve aşı yerleri, Dal Kanseri ve Ateş Yanıklığı gibi hastalıklara karşı koruyucu macunla kapatılmalıdır.

• Kış Mücadelesi:

  • Tomurcuklar patlamadan önce, Kışlık Yağlar ile yapılan uygulama, Kabuklu Bitlerin ve Kırmızı Örümceklerin kışlayan formlarını baskılamak için kritiktir.

• Hastalık Mücadelesi (Monilya/Karaleke):

  • Çiçeklenme Dönemi: Monilya'ya karşı çiçeklerin %5-10'u açıldığında ve tam çiçeklenme döneminde koruyucu fungisit uygulaması hayati önem taşır.

  • Karaleke: Yeşil aksam görülmeye başladığından itibaren koruyucu fungisitlerle düzenli ilaçlama yapılmalıdır.

• Zararlı Mücadelesi (Ayva Tohum İç Kurdu):

  • Mücadele, meyvelerin fındık büyüklüğüne geldiği dönemde ve feromon tuzakları ile yapılan popülasyon takibine göre planlanmalıdır. Larva meyveye girmeden önce ilaçlama tamamlanmalıdır.

• Ateş Yanıklığı: Hastalık görüldüğünde tek çare mekanik kesim ve alet dezenfeksiyonudur (Armut ağacında olduğu gibi).