Badem Ağaçlarında Bakır Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Badem yetiştiriciliğinde mikro besin eksiklikleri, ağacın sürgün gelişimi, çiçeklenme ve verim üzerinde doğrudan etkilidir. Bakır (Cu) eksikliği, özellikle sürgünlerde zayıf büyüme, yapraklarda deformasyon ve meyve tutumunda azalma ile kendini gösterir. Bakır, bitkilerde enzim aktiviteleri, lignin sentezi ve hormon dengesi için kritik bir mikro elementtir.

1. Bakır Eksikliğinin Nedenleri

Bademde bakır eksikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:

1. Toprakta bakır yetersizliği: Kumlu ve organik maddece fakir topraklarda Cu eksikliği sık görülür.

2. Toprak pH’sının yüksek olması: Alkali topraklarda bakır alımı zorlaşır.

3. Fazla fosfor ve kireç uygulaması: Bu elementler bakır alımını baskılayabilir.

4. Aşırı sulama ve yıkanma: Bakır suda çözünür bir element olduğundan fazla sulama ile kaybolabilir.

2. Bademde Bakır Eksikliği Belirtileri

Bakır eksikliği genellikle yapraklar, sürgünler ve meyve tutumu üzerinde kendini gösterir:

Yapraklarda

• Yeni yapraklar küçük ve şekilsiz olur.

• Yaprak uçları kıvrılır ve kahverengileşir.

• Yapraklarda deformasyon ve nekrotik lekeler görülebilir.

Sürgünlerde

• Sürgünler kısa, zayıf ve cılız gelişir.

• Yeni sürgünlerde uç kuruması (apikal nekroz) görülebilir.

Çiçeklenme ve Meyve Tutumu

• Çiçekler küçük ve şekilsizdir.

• Meyve tutumu azalır; döllenme ve meyve oluşumu başarısız olabilir.

Genel Bitki Görünümü

• Ağaç yavaş büyür ve zayıf gelişir.

• Verim düşer ve stres koşullarına karşı hassasiyet artar.

🔹 Not: Bakır eksikliği genellikle yeni sürgünlerde ve yapraklarda başlar; eski yapraklar genellikle etkilenmez.

3. Bakır Eksikliğinin Tespiti

1. Görsel Gözlem: Yaprak deformasyonu, uç kuruması ve sürgünlerde cılız büyüme ile anlaşılabilir.

2. Toprak ve yaprak analizi: Topraktaki bakır seviyesi ve yaprak dokusundaki Cu oranı ölçülerek kesin teşhis yapılabilir.

4. Bakır Eksikliği Çözüm Yöntemleri

Gübreleme

• Eksiklik varsa bakır sülfat (CuSO₄) veya bakır oksit kullanılabilir.

• Foliar (yaprak) uygulaması hızlı etki sağlar.

• Toprak gübrelemesi, ağacın yaşına ve toprak analizine göre ayarlanmalıdır.

Toprak Düzenleme

• Toprak pH’sını 6-7 aralığında tutmak bakır alımını kolaylaştırır.

• Organik madde miktarını artırmak faydalıdır.

Dengeli Besleme

• Fosfor ve kireç uygulamalarına dikkat edilmeli; aşırı uygulama bakır alımını engelleyebilir.

5. Önleyici Tedbirler

• Düzenli toprak ve yaprak analizi yaptırmak.

• Bakır eksikliği görülen alanlarda foliar veya toprak gübrelemesi yapmak.

• Toprak pH’sını ve organik maddeyi kontrol altında tutmak.

Sonuç

Bademde bakır eksikliği, özellikle yeni sürgünlerde uç kuruması, yaprak deformasyonu ve düşük meyve tutumu ile kendini gösterir. Erken teşhis ile gübreleme veya toprak iyileştirmesi sayesinde hızla giderilebilir. Bakır seviyesi optimumda tutulduğunda bitkinin sağlığı, sürgün gelişimi ve verimi artar.