Şeftalide Demir Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Şeftali yetiştiriciliğinde mikro besin eksiklikleri, ağacın yaprak sağlığı, fotosentez kapasitesi ve verim açısından büyük önem taşır. Demir (Fe) eksikliği, özellikle yapraklarda kloroz, zayıf sürgün gelişimi ve meyve kalitesinde düşüş ile kendini gösterir. Demir, bitkilerde klorofil oluşumu ve birçok enzim fonksiyonu için kritik bir mikro elementtir.

1. Demir Eksikliğinin Nedenleri

Şeftalide demir eksikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:

1. Toprakta demir yetersizliği: Alüvyal, kumlu veya kireçli topraklarda Fe eksikliği sık görülür.

2. Toprak pH’sının yüksek olması: Alkali topraklarda demir alımı zorlaşır.

3. Aşırı kalsiyum uygulaması: Topraktaki fazla kalsiyum, demir alımını engelleyebilir.

4. Aşırı fosfor uygulaması: Fosfor fazla olduğunda demir alımı baskılanabilir.

2. Şeftalide Demir Eksikliği Belirtileri

Demir eksikliği genellikle yapraklar ve sürgünler üzerinde kendini gösterir:

Yapraklarda

• Yeni yapraklar soluk yeşil veya sarı renkte olur.

• Yaprak damarları daha koyu yeşil kalır (interveinal kloroz).

• Yapraklar küçülür ve yaprak dokusu incelir.

Sürgünlerde

• Sürgünler kısa ve zayıf gelişir.

• Yeni sürgünler açık yeşil renkte ve cılız olur.

Genel Bitki Görünümü

• Ağaç cılız ve güçsüz görünür.

• Fotosentez kapasitesi düşer, verim ve meyve kalitesi olumsuz etkilenir.

🔹 Not: Demir eksikliği genellikle yeni yapraklarda başlar; eski yapraklar ilk etapta etkilenmez.

3. Demir Eksikliğinin Tespiti

1. Görsel Gözlem: Yapraklarda interveinal kloroz ve sararma ile anlaşılabilir.

2. Toprak ve yaprak analizi: Topraktaki demir seviyesi ve yaprak dokusundaki Fe oranı ölçülerek kesin teşhis yapılabilir.

4. Demir Eksikliği Çözüm Yöntemleri

Gübreleme

• Eksiklik varsa demir sülfat (FeSO₄) veya demir şelat içeren gübreler kullanılabilir.

• Foliar (yaprak) uygulaması hızlı etki sağlar.

• Toprak gübrelemesi, ağacın yaşına ve toprak analizine göre ayarlanmalıdır.

Toprak Düzenleme

• Toprak pH’sını 6-7 aralığında tutmak demir alımını kolaylaştırır.

• Organik madde miktarını artırmak faydalıdır.

Dengeli Besleme

• Fosfor ve kalsiyum uygulamalarına dikkat edilmeli; aşırı uygulama demir alımını engelleyebilir.

5. Önleyici Tedbirler

• Düzenli toprak ve yaprak analizi yaptırmak.

• Demir eksikliği görülen alanlarda foliar veya toprak gübrelemesi yapmak.

• Toprak pH’sını ve organik maddeyi kontrol altında tutmak.

Sonuç

Şeftalide demir eksikliği, özellikle yeni yapraklarda interveinal kloroz, yaprak sararması ve zayıf sürgün gelişimi ile kendini gösterir. Erken teşhis ile foliar gübreleme veya toprak iyileştirmesi sayesinde hızla giderilebilir. Demir seviyesi optimumda tutulduğunda bitkinin sağlığı, fotosentez kapasitesi ve meyve verimi artar.