Şeftali Ağaçlarında Mangan Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?
Şeftali yetiştiriciliğinde mikro besin eksiklikleri, ağacın yaprak sağlığı, fotosentez kapasitesi ve verim açısından büyük önem taşır. Mangan (Mn) eksikliği, özellikle yapraklarda kloroz, sürgünlerde zayıf büyüme ve meyve kalitesinde düşüş ile kendini gösterir. Mangan, bitkilerde fotosentez, enzim aktivitesi ve nitrat metabolizması için kritik bir mikro elementtir.
1. Mangan Eksikliğinin Nedenleri
Şeftalide mangan eksikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:
-
Toprakta mangan yetersizliği: Kireçli, organik maddece fakir ve kumlu topraklarda Mn eksikliği sık görülür.
-
Toprak pH’sının yüksek olması: Alkali topraklarda mangan alımı zorlaşır.
-
Aşırı fosfor uygulaması: Fosfor fazla olduğunda mangan alımı baskılanabilir.
-
Aşırı sulama ve drenaj sorunları: Fazla su manganın bitki tarafından alınmasını engelleyebilir.
2. Şeftalide Mangan Eksikliği Belirtileri
Mangan eksikliği genellikle yapraklar ve sürgünler üzerinde kendini gösterir:
Yapraklarda
-
Yeni yapraklarda interveinal kloroz görülür; damarlar genellikle yeşil kalır.
-
Yapraklar sararır ve zamanla kahverengileşebilir.
-
Yaprak boyutu küçülür ve yaprak dokusu incelir.
Sürgünlerde
-
Sürgünler kısa ve cılız gelişir.
-
Yeni sürgünler zayıf, cılız ve açık yeşil renkte olur.
Genel Bitki Görünümü
-
Ağaç cılız ve zayıf görünür.
-
Fotosentez kapasitesi düşer, meyve verimi ve kalitesi olumsuz etkilenir.
🔹 Not: Mangan eksikliği genellikle yeni yapraklarda başlar; eski yapraklar genellikle etkilenmez.
3. Mangan Eksikliğinin Tespiti
-
Görsel Gözlem: Yapraklarda interveinal kloroz ve sararma ile anlaşılabilir.
-
Toprak ve yaprak analizi: Topraktaki mangan seviyesi ve yaprak dokusundaki Mn oranı ölçülerek kesin teşhis yapılabilir.
4. Mangan Eksikliği Çözüm Yöntemleri
Gübreleme
-
Eksiklik varsa mangan sülfat (MnSO₄) veya mangan oksit kullanılabilir.
-
Foliar (yaprak) uygulaması hızlı etki sağlar.
-
Toprak gübrelemesi, ağacın yaşına ve toprak analizine göre ayarlanmalıdır.
Toprak Düzenleme
-
Toprak pH’sını 6-7 aralığında tutmak mangan alımını kolaylaştırır.
-
Organik madde miktarını artırmak faydalıdır.
Dengeli Besleme
-
Fosfor ve kireç uygulamalarına dikkat edilmeli; aşırı uygulama mangan alımını engelleyebilir.
5. Önleyici Tedbirler
-
Düzenli toprak ve yaprak analizi yaptırmak.
-
Mangan eksikliği görülen alanlarda foliar veya toprak gübrelemesi yapmak.
-
Toprak pH’sını ve organik maddeyi kontrol altında tutmak.
Sonuç
Şeftali ağaçlarında mangan eksikliği, özellikle yeni yapraklarda interveinal kloroz, yaprak sararması ve sürgünlerde cılız büyüme ile kendini gösterir. Erken teşhis ile gübreleme veya toprak iyileştirmesi sayesinde hızla giderilebilir. Mangan seviyesi optimumda tutulduğunda bitkinin sağlığı, fotosentez kapasitesi ve meyve verimi artar.