Torbalı Koşnil Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

🐞 TORBALI KOŞNİL

(Icerya purchasi Maskell)

🔹 Genel Bilgi

Torbalı koşnil (Icerya purchasi), Hemiptera: Margarodidae familyasına ait, bitki özsuyunu emerek beslenen bir emici zararlıdır. Halk arasında Pamuklu koşnil, Turunçgil koşnili veya Torbalı beyaz koşnil olarak da bilinir. Anavatanı Avustralya olan bu zararlı, Akdeniz iklimine sahip bölgelerde yaygındır. Türkiye’de özellikle Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, narenciye, zeytin, süs bitkileri, turunçgiller ve bazı meyve ağaçlarında zararlı olur.

🔍 Tanımı

🪲 Ergin Dişi

• 4–6 mm boyunda, kırmızımsı kahverengi vücutlu, üzerinde pamuksu beyaz torba (yumurta kesesi) taşır.

• Vücudunun arka kısmında bulunan beyaz, mumsu torba karakteristiktir (bu nedenle "torbalı" denir).

• Torba, içinde 400–800 kadar yumurta barındırabilir.

• Bitkinin dallarına, yaprak saplarına veya meyveye yapışık halde yaşar.

🐣 Yumurta ve Nimf

• Yumurtalar torba içinde beyaz renklidir.

• Yumurtadan çıkan nimfler (yavrular) küçük, turuncu renklidir.

• Nimfler aktif hareketlidir ve bitki üzerinde uygun yerlere gidip yerleşirler.

🌱 Zarar Şekli

Torbalı koşnil, bitkinin özsuyunu emerek doğrudan zarara neden olur. Ancak asıl tehlike, salgıladığı ballı madde nedeniyle dolaylı zararların oluşmasıdır.

🔸 Doğrudan Zarar:

• Emgi yaptığı sürgün, dal, yaprak ve meyvelerde sararma, kurumalar, zayıf gelişme görülür.

• Ağaçlarda sürgün gelişimi durur, meyve verimi düşer.

• Yoğun bulaşmalarda dallar tamamen kuruyabilir.

🔸 Dolaylı Zarar:

• Koşnilin salgıladığı ballı madde üzerinde sooty mold (is mantarı) gelişir.

• Bu siyah mantar tabakası, fotosentezi engeller ve bitkinin genel sağlığını zayıflatır.

• Meyve kabukları siyahlaşır, pazarlama değeri düşer.

🍊 Zararlı Olduğu Bitkiler

• Narenciye türleri: Portakal, mandalina, limon, greyfurt

• Zeytin

• Süs bitkileri: Ficus, Pittosporum, Acacia

• Diğer konukçular: Nar, incir, bazı kaktüs türleri

🌡️ Yaşam Döngüsü

• Kışı ergin dişi veya yumurta halinde ağaç üzerinde geçirir.

• İlkbaharda sıcaklık yükselince yumurtalar açılır, nimfler çıkar.

• Uygun koşullarda yılda 2–3 döl verir.

• Yüksek sıcaklık ve nem zararlının çoğalmasını hızlandırır.

⚠️ Belirtiler

• Yaprak ve dallarda pamuksu beyaz torbalar (yumurta keseleri)

• Dalların üzerinde kararmış, yapışkan yüzeyler

• Sooty mold (is mantarı) oluşumu

• Zayıflamış, gelişimi durmuş veya kurumaya yüz tutmuş dallar

🧩 Mücadele Yöntemleri

1. Kültürel Önlemler

• Bulaşık dallar budanmalı ve imha edilmelidir.

• Budama sonrası ağaçlar dengeli gübrelenmeli, bitki direnci artırılmalıdır.

• Fidan alımında koşnil taşımayan temiz materyal seçilmelidir.

• Bahçe içindeki karınca popülasyonu kontrol altına alınmalıdır (karıncalar koşnili korur).

2. Biyolojik Mücadele

Torbalı koşnilin en önemli doğal düşmanı:

• Vedalia böceği (Rodolia cardinalis) adlı küçük kırmızı-siyah renkli yırtıcı uğur böceğidir.
  Bu tür, koşnil kolonilerini hızla baskılar ve doğal dengeyi sağlar.

Ayrıca:

• Cryptolaemus montrouzieri (pamuklu bit zararlısı yiyici uğur böceği)

• Leptomastix dactylopii (parazitoit yaban arısı)
  da etkili doğal düşmanlardır.

👉 Biyolojik mücadele, seralarda ve turunçgil bahçelerinde çok başarılı sonuç verir.

3. Kimyasal Mücadele

• Popülasyon çok yüksekse kimyasal mücadele düşünülebilir, ancak dikkatli olunmalıdır.

• İlaçlama zamanı: Nimfler yeni çıkıp hareketliyken (genellikle ilkbahar sonu–yaz başı).

• Etken maddeler:

  • Mineral yağlar (beyaz yağlar)

  • Pyriproxyfen, Buprofezin, Imidacloprid (izinli olduğu bitkilerde)

• Uygulama yaprak altı, dal çatlakları ve koşnil kolonilerini tamamen ıslatacak şekilde yapılmalıdır.

• Vedalia böceği gibi faydalılar zarar göreceğinden, biyolojik denge korunmalı ve gereksiz ilaçlamadan kaçınılmalıdır.

🧭 Entegre Zararlı Yönetimi (EZY) Önerileri

1. Bahçeyi düzenli olarak kontrol et.

2. Bulaşık dalları erken dönemde buda.

3. Karıncaları kontrol et (doğal düşmanların çalışmasını engellerler).

4. Faydalı böcekleri koru veya salım yap.

5. Gerekirse nimf döneminde kimyasal ilaçlamayı uygula.

🔸 SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

1. Torbalı koşnil nedir?

Torbalı koşnil (Icerya purchasi), bitki özsuyunu emerek zarar veren ve arkasında beyaz, pamuksu yumurta torbası bırakan bir emici böcektir.

2. En çok hangi bitkilere zarar verir?

Portakal, mandalina, limon, zeytin, süs bitkileri ve bazı meyve türlerinde görülür.

3. Zarar belirtileri nelerdir?

Yaprak ve dallarda pamuksu torbalar, kararma (is mantarı), yapışkan yüzeyler ve bitkide zayıf gelişme.

4. Doğal düşmanı var mı?

Evet. Vedalia böceği (Rodolia cardinalis) en etkili doğal düşmandır ve biyolojik mücadelede çok başarılıdır.

5. Kimyasal mücadele gerekli mi?

Popülasyon çok yüksekse nimf döneminde yapılabilir, ancak biyolojik mücadele tercih edilmelidir.

6. Koşnil neden karınca ile birlikte görülür?

Karıncalar koşnilin salgıladığı ballı maddeyle beslenir ve bu nedenle onu korur. Bu durum zararlının yayılmasını kolaylaştırır.

7. Tekrar bulaşmayı nasıl önleyebilirim?

Temiz fidan kullanın, bulaşık dalları budayın, karıncaları kontrol edin ve bahçeyi düzenli izleyin.

📋 Özet Tablo