Şeftali Yetiştiriciliğinde Anaç Seçimi
Şeftali yetiştiriciliğinde anaç seçimi, meyve verimi, ağaç sağlığı ve hastalıklara karşı direnç gibi önemli faktörleri doğrudan etkiler. Anaç, şeftali ağacının kök kısmını oluşturur ve üzerine aşılanan çeşidin (şeftali, nektarin vb.) özelliklerini taşır. Anaç seçimi, şeftali ağaçlarının toprak yapısına, iklim koşullarına ve yetiştiricinin ihtiyacına göre farklılık gösterir.
İşte şeftali yetiştiriciliğinde en yaygın kullanılan anaçlar:
Şeftali Yetiştiriciliğinde Anaç Seçimi
1. Mazzard (Prunus avium)
-
Özellikler: Mazzard, en yaygın kullanılan anaçlardan biridir. Bu anaç, dayanıklı, uzun ömürlü ve güçlü kök sistemi ile bilinir. Ayrıca, mazzard anacı, şeftali ağaçlarını daha büyük ve güçlü yapar.
-
Avantajlar: Mazzard, toprak ve iklim koşullarına karşı oldukça dayanıklıdır. Şeftali fidanı üzerine aşılandığında yüksek verim sağlar.
-
Dezavantajlar: Mazzard, şeftali türlerine göre daha yüksek boylu ağaçlar oluşturur. Bu da meyve hasadını zorlaştırabilir, çünkü ağaçların daha uzun süre büyümesini beklemek gerekebilir. Ayrıca, bazı hastalıklara karşı duyarlı olabilir.
2. Myrobalan (Prunus cerasifera)
-
Özellikler: Myrobalan anacı, şeftali fidanlarının erken yaşta meyve vermesini sağlar ve ağaçları orta boylu yapar. Hem şeftali hem de nektarin ağaçları için uygundur.
-
Avantajlar: Myrobalan, toprak tuzluluğuna ve nem eksikliğine karşı dayanıklıdır. Ayrıca daha erken meyve verimi sağlar, bu da üreticilere hızla gelir elde etme imkânı tanır.
-
Dezavantajlar: Myrobalan, soğuk havaya karşı daha az dayanıklıdır. Soğuk iklimlerde, özellikle erken sonbaharda, don riski yüksek olabilir. Ayrıca, köklerin derinleşmesi sınırlıdır.
3. St. Julien (Prunus insititia)
-
Özellikler: St. Julien anacı, daha kısa boylu ve daha kompakt ağaçlar oluşturur. Bu özellik, özellikle küçük alanlarda yetiştiricilik yapanlar için uygundur.
-
Avantajlar: St. Julien, verimlilik açısından yüksek sonuçlar verir ve meyve kalitesi de oldukça iyidir. Aynı zamanda hastalıklara karşı orta derecede dayanıklıdır.
-
Dezavantajlar: St. Julien, toprağın iyi drenajlı olmasını gerektirir. Ayrıca, çok kötü toprak koşullarında performansını düşürebilir.
4. Nemaguard (Prunus persica x Prunus davidiana)
-
Özellikler: Nemaguard, şeftali ve badem türlerinin çaprazlamasıyla elde edilen bir anacıdır. Bu anaç, nematod gibi toprak zararlılarıyla mücadelede etkili bir seçenektir. Ayrıca, kökleri nematodlara karşı dirençlidir.
-
Avantajlar: Nemaguard, kök nematodlarına ve sığ topraklara karşı yüksek direnç gösterir. Bu anaç, daha kısa sürede verim sağlar ve özellikle nematod ve diğer kök hastalıklarının yaygın olduğu bölgelerde tercih edilir.
-
Dezavantajlar: Nemaguard, bazı soğuk iklimlerde verim kaybına neden olabilir ve özellikle çok kuru topraklarda büyüme sorunları yaşayabilir.
5. GF 677 (Prunus persica x Prunus amygdalus)
-
Özellikler: GF 677 anaçları, şeftali ve badem türlerinin çaprazlaması ile elde edilmiştir. Bu anaç, özellikle alkalik topraklarda ve yüksek tuzlu alanlarda kullanılmaya uygundur.
-
Avantajlar: GF 677, yüksek verim ve mükemmel kök gelişimi sağlar. Aynı zamanda, güçlü ve dayanıklı kök yapısıyla bilinir. Bu anaç, hızlı köklenme sağlar ve üreticilere kısa sürede ürün verir.
-
Dezavantajlar: Soğuklara karşı biraz hassas olabilir, bu yüzden soğuk iklimlerde dikkat edilmelidir.
6. Bailey (Prunus persica)
-
Özellikler: Bailey anaçları, şeftali ağaçları için yüksek verim sağlayan, orta büyüklükte ağaçlar oluşturur. Bu anaç, özellikle yumuşak meyve ve yüksek kaliteli şeftali isteyen üreticiler için idealdir.
-
Avantajlar: Bailey, yüksek meyve verimi ve dayanıklılığı ile bilinir. Ayrıca, kök nematodlarına karşı orta seviyede dayanıklıdır.
-
Dezavantajlar: Bailey, genellikle soğuk iklimlerde daha az verimli olabilir.
7. Pumiselect (Prunus persica x Prunus dulcis)
-
Özellikler: Pumiselect, şeftali ve badem türlerinin çaprazlanmasından elde edilen bir anaçtır. Yüksek verimli ve dayanıklı bir anaçtır.
-
Avantajlar: Pumiselect, kötü toprak koşullarına karşı oldukça dayanıklıdır. Ayrıca yüksek meyve kalitesi ve verim sağlar. Sık dikim yapabilmek için kompakt yapısı idealdir.
-
Dezavantajlar: Pumiselect, soğuk iklimlere karşı hassas olabilir. Ayrıca, aşırı sulamaya karşı da duyarlıdır.
8. Viking (Prunus persica x Prunus avium)
-
Özellikler: Viking anaçları, daha büyük ağaçlar ve yüksek verim sağlayan bir anacıdır. Şeftali fidanları üzerine aşılandığında, meyve verimi yüksek olur.
-
Avantajlar: Viking, yüksek verim sağlar ve dayanıklı kök yapısı ile bilinir. Ayrıca, soğuk iklimlere dayanıklı olup, şiddetli kış koşullarına karşı dayanıklıdır.
-
Dezavantajlar: Viking anaçları, suya duyarlı olup, drenajı iyi olmayan topraklarda zayıf gelişebilir.
9. GF 305 (Prunus persica x Prunus amygdalus)
-
Özellikler: GF 305 anaçları, yüksek verimli ve dayanıklı kök sistemiyle bilinir. Ayrıca, bu anaçlar, şeftali ağaçlarının erken meyve vermesini sağlar.
-
Avantajlar: GF 305, özellikle alkalik topraklarda yüksek verim sağlar. Hızlı büyüme ve erken verim özellikleriyle tercih edilir.
-
Dezavantajlar: Bazı soğuk hava koşullarına duyarlı olabilir.
Anaç Seçimi ve Verim
Şeftali yetiştiriciliğinde anaç, sadece ağaçların boyutlarını değil, aynı zamanda toprak koşullarına, iklim koşullarına ve meyve verimliliğine de etki eder. Doğru anaç seçimi, ağacın dayanıklılığını artırır, verimi ve meyve kalitesini geliştirir. Ayrıca, bazı anaçlar nematod ve hastalıklara karşı daha dirençli iken, diğerleri daha fazla suya veya soğuğa dayanıklıdır. Bu nedenle, yetiştirici, her şartı göz önünde bulundurarak en uygun anaç türünü seçmelidir.