Kapsül Kurtları Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

Kapsül kurtları (Lepidoptera: Tortricidae), özellikle meyve ağaçlarında görülen, larvaları meyve ve tomurcuk içinde beslenen zararlı kelebek türleridir. Larvaların bitki dokusu içinde gizli beslenmesi, mücadeleyi zorlaştırır ve ciddi verim kayıplarına yol açabilir.

🐛 1. Genel Bilgi

• Takım: Lepidoptera (Kelebekler)

• Aile: Tortricidae

• Yaygın adları: Kapsül kurtları, meyve iç kurdu, tomurcuk kurtları

• Başlıca konukçular:

  • Elma, armut, şeftali, erik, kiraz

  • Narenciye, incir ve bazı süs bitkileri

• Zararlı evre: Larva (tırtıl)

🔍 2. Morfolojik Özellikleri,

• Ergin kelebek:

  • Küçük boy (1–2 cm)

  • Kanatları desenli; kanat açısı 15–25 mm civarında

  • Tohum veya meyve tomurcuğu üzerine yumurta bırakır

• Larva (kurt):

  • Küçük, kremden yeşile kadar renk değişebilir

  • Beslenme sırasında yaprak, tomurcuk veya meyve içinde kapsül oluşturur

  • Bu kapsül larvanın dış etkilere karşı korunmasını sağlar

• Pupa:

  • Yaprak, tomurcuk veya meyve içinde oluşur

🌿 3. Yaşam Döngüsü

• Kışı: Larva veya pupa halinde tomurcuk veya meyve kabuklarında geçer

• İlkbahar: Larvalar tomurcuk açılmadan beslenmeye başlar

• Yumurtlama: Ergin kelebekler yaprak veya meyve üzerine yumurta bırakır

• Döl sayısı: Tür ve iklime bağlı olarak 1–3 döl

🍎 4. Zarar Şekli

🔸 Doğrudan zarar

• Larvalar tomurcuk, yaprak veya meyve içinde beslenir

• Meyve veya tomurcuk dokusunu deler ve çürütür

• Meyvede iç boşluk, deformasyon ve düşme oluşur

• Tomurcuk ve çiçekler zarar görürse verim ciddi şekilde düşer

🔸 Dolaylı zarar

• Beslenme sırasında salgıladığı madde ile mantar enfeksiyonları kolaylaşır

• Meyve kalitesi ve pazarlanabilirliği düşer

⚠️ 5. Zarar Belirtileri

• Tomurcuk ve genç meyvelerde delikler, kapsül görünümü

• Meyve iç kısmında yumuşak doku ve boşluk

• Yaprak veya tomurcuklarda solgunluk ve deformasyon

• Düşük verim ve kalitesiz meyve

⚔️ 6. Mücadele Yöntemleri

A. Kültürel Önlemler

• Hasat sonrası temizlik: Düşen meyveler ve zararlı dokular yok edilmelidir

• Budama: Hava sirkülasyonunu artırmak ve bulaşık dalları temizlemek

• Dönemsel kontrol: Tomurcuklar açılmadan önce zararlı yoğunluğu izlenmeli

B. Biyolojik Mücadele

• Doğal düşmanlar:

  • Parazitoit arılar (Trichogramma spp.) yumurtaları parazitler

  • Yırtıcı böcekler larvaları avlar

• Faydalı böceklerin korunması biyolojik denge için önemlidir

C. Kimyasal Mücadele

• Zamanlama kritik: Larvaların tomurcuk veya meyveye girmeden önce ilaçlama yapılmalıdır

• İlaç türleri: Kontak ve sistemik etkili insektisitler

• Uygulama: Zararlının yoğun olduğu bölgelere odaklanmalı

• Not: Ergin kelebekler hedef alınamaz; mücadele larva evresine odaklanır

📊 7. Özet Tablo