Fide Fidan Dikim Kuralları Nelerdir?

Fide (sebze/çiçek fideleri) ve Fidan (ağaç/çalı fidanları) dikiminin başarısı, köklerin toprakla doğru temas etmesine ve bitkinin yeni ortamına adapte olmasına bağlıdır. Dikim kurallarına uymak, bitki ömrünü ve verimliliğini doğrudan etkiler.

İşte fide ve fidan dikimi için uyulması gereken temel kurallar ve adımlar:

1. Planlama ve Dikim Öncesi Kurallar

🌳 Fidan Dikimi (Ağaçlar, Çalılar)

• Kural 1: Doğru Zamanı Seçin: Fidanlar genellikle sonbahar yaprak dökümünden (Ekim-Kasım) ilkbahar uyanışına (Mart başı) kadar geçen kış dinlenmesi döneminde dikilmelidir. Bu, köklere yeni yere tutunma şansı verir.

• Kural 2: Toprağı Önceden Hazırlayın: Toprak derin sürülmeli, organik madde (yanmış gübre veya kompost) ile zenginleştirilmeli ve gevşetilmelidir.

• Kural 3: Köklere Dikkat Edin: Açık köklü fidanların kökleri asla güneşte veya rüzgârda kurumamalıdır. Dikimden önce 6-12 saat temiz suda ıslatılmalıdır.

🥕 Fide Dikimi (Sebze, Çilek)

• Kural 4: Don Riskini Bekleyin: Fideler, bölgenizdeki son don riski tamamen geçtikten sonra ve toprak sıcaklığı uygun seviyeye ulaştıktan sonra dikilmelidir.

• Kural 5: Sertleştirme Yapın: Fideler, sera veya kapalı ortamdan direkt tarlaya/bahçeye alınmamalıdır. Birkaç gün boyunca aşamalı olarak dış ortam koşullarına alıştırılmalıdır (sertleştirme).

2. Dikim Tekniği Kuralları (En Önemli Kısım)

A. Çukur Hazırlama

• Kural 6: Geniş ve Derin Çukur Açın: Dikim çukuru, kök sisteminin veya saksı toprağının genişliğinin en az 2-3 katı genişliğinde olmalıdır. Derinlik ise fidanın/fidenin boyu kadar veya biraz daha derin olmalıdır.

B. Dikim Derinliği ve Doldurma

• Kural 7: Doğru Derinlik Hayatidir (En Önemli Kural): Bitki, fidanlıkta veya saksıda büyüdüğü derinlikle aynı seviyede dikilmelidir. Ne daha derine ne de yukarıya.

• Kural 8: Aşı Noktasına Dikkat: Meyve fidanlarında aşı noktası (gövdedeki şişkinlik), hastalıklardan korunmak için mutlaka toprak seviyesinin 5-10 cm üzerinde kalmalıdır. Aşı noktasını toprağın altına gömmek, fidanı ölüme götürebilir.

• Kural 9: Toprağı Karıştırın: Çukur doldurulurken, çukurdan çıkan üst toprak (besince zengin olan) ile biraz yanmış gübreyi karıştırıp önce köklerin etrafına serin.

• Kural 10: Hava Boşluğu Bırakmayın: Köklerin etrafındaki toprağı nazikçe, ancak sıkıca yerleştirin. Köklerin etrafında hava boşluğu kalması, köklerin kuruyarak ölmesine neden olur.

3. Dikim Sonrası Bakım Kuralları

💧 Kural 11: Can Suyu Şarttır

• Dikim işlemi biter bitmez, hava boşluklarını gidermek ve köklerin toprakla tam temasını sağlamak için bol ve derin bir can suyu verilmesi zorunludur. Can suyu, ilk gübrelemeden daha önemlidir.

💨 Kural 12: Yüzeyi Gevşek Bırakın

• Can suyu verildikten sonra toprağın yüzeyi kuruyunca, kaymak tabakası oluşumunu engellemek ve su kaybını azaltmak için hafifçe gevşetilmelidir (çapalama).

🌬️ Kural 13: Destekleme ve Koruma

• Rüzgârlı bölgelerde uzun fidanlar, köklerin sallanıp kopmasını önlemek için bir destek çubuğu ile bağlanmalıdır. Fidanın gövdesini çubuğa çok sıkı bağlamamaya dikkat edin; hareket payı olmalıdır.

✂️ Kural 14: Denge Budaması (Fidanlar İçin)

• Fidan dikiminden sonra, köklerin bir kısmı dikim sırasında zarar görmüş olabileceği için, kök ve taç arasındaki dengeyi sağlamak amacıyla fidanın üst kısmında hafif bir dengeleme budaması yapılabilir.