Sera Örtü Malzemeleri Ve Özellikleri Nelerdir?
🧤 Sera Örtü Malzemeleri ve Özellikleri
Sera örtü malzemeleri, seranın içindeki iklimi kontrol etmek, bitkilere uygun ışık ve sıcaklık sağlamak ve dış etkenlerden korumak için hayati öneme sahiptir. Temelde iki ana gruba ayrılırlar: Cam ve Plastik malzemeler.
1. 🖼️ Cam (Glass)
Cam, geleneksel seralarda kullanılan en eski örtü malzemesidir.
| Özellik | Açıklama |
| Işık Geçirgenliği | En yüksek ışık geçirgenliğine sahiptir (genellikle %90'ın üzeri). |
| Ömrü | En uzun ömürlü malzemedir (genellikle 25 yıldan fazla). |
| Isı Yalıtımı | Tek katman camın yalıtımı düşüktür; ancak çift katmanlı cam, çok iyi yalıtım sağlar. |
| Maliyet | Kurulum ve onarım maliyetleri çok yüksektir. |
| Dezavantaj | Kırılgandır ve kırıldığında tehlikeli olabilir. |
| Kullanım Alanı | Yüksek teknoloji gerektiren ticari seralar, araştırma seraları ve çiçekçilik. |
2. 🧪 Plastik Örtü Malzemeleri (Plastics)
Plastikler, maliyet ve esneklik avantajları nedeniyle ticari seracılıkta camın yerini büyük ölçüde almıştır.
A. Polietilen Film (PE - Polyethylene)
Seralarda en çok kullanılan plastik türüdür, genellikle tünel (Hoop) seralarda tercih edilir.
| Özellik | Açıklama |
| Maliyet | En düşük maliyetli örtü malzemesidir. |
| Işık Geçirgenliği | Yüksek ışık geçirgenliğine sahiptir. |
| Ömrü | Kısa ömürlüdür (UV stabilizatörlü filmler bile 1-4 yıl dayanır). |
| Isı Yalıtımı | Tek katman yalıtımı düşüktür. Çift katman şişirme ile yalıtım iyileştirilir. |
| Özel Türler | UV Katkılı (Güneş yanığını önler), Anti-Damlama (Anti-Fog) (İç yüzeyde su damlası oluşumunu engeller) gibi özel filmler bulunur. |
B. Polikarbonat Levhalar (PC - Polycarbonate)
Polikarbonat, sert ve dayanıklı bir plastiktir, genellikle levha veya paneller halinde kullanılır.
| Özellik | Açıklama |
| Dayanıklılık | Çok yüksek darbe dayanımına sahiptir (doludan etkilenmez). |
| Isı Yalıtımı | Genellikle oluklu (çok katmanlı) yapıda üretilir, bu sayede camdan daha iyi ısı yalıtımı sağlar. |
| Işık Geçirgenliği | Camdan düşüktür, ancak iyi ışık dağılımı sağlar (dağınık ışık). |
| Ömrü | Orta-uzun ömürlüdür (10-15 yıl). |
| Maliyet | Camdan ucuz, PE filmden pahalıdır. |
C. Polivinil Klorür (PVC - Polyvinyl Chloride)
Polietilene benzer, ancak daha ağırdır ve genellikle daha uzun ömürlüdür.
| Özellik | Açıklama |
| Ömrü | PE filme göre daha uzun ömürlü olabilir (5-7 yıl). |
| Isı Yalıtımı | PE filme göre ısı kaybı daha azdır. |
| Dezavantaj | Zamanla şeffaflığını yitirebilir (sararma) ve tozu kolayca tutar. |
3. ✨ Örtü Malzemelerinden Beklenen Fonksiyonel Özellikler
Modern seracılıkta, örtü malzemesinin sadece ışık geçirmesi yetmez; aynı zamanda bitki fizyolojisine ve enerji tasarrufuna katkıda bulunması beklenir.
-
Termal Özellikler (Isı Tutma):
-
Malzemenin, özellikle geceleri içerideki uzun dalga boylu ısıyı (IR) tutma yeteneği. Bu, ısıtma maliyetlerini düşürür. PE filmlere termal katkılar eklenerek bu özellik iyileştirilir.
-
-
Dağınık Işık (Diffused Light):
-
Malzemenin ışığı doğrudan değil, dağıtarak içeri alması. Dağınık ışık, gölgelenmeyi azaltır ve ışığın ağacın alt kısımlarına ve iç yapraklarına daha eşit dağılmasını sağlayarak fotosentezi maksimize eder.
-
-
Yoğuşma Kontrolü (Anti-Drip):
-
İç yüzeyde oluşan su buharının damlacıklar halinde bitkilerin üzerine düşmesini engellemek. Bu damlalar, hem ışık kaybına hem de mantar hastalıklarına neden olur. Anti-drip katkıları, suyun ince bir tabaka halinde akmasını sağlar.
-
-
UV Blokajı:
-
Bazı filmler, zararlı UV-B ışınlarını bloke ederken, faydalı UV-A ışınlarını geçirecek şekilde tasarlanır. UV-B blokajı, bazı böceklerin yön bulmasını engelleyerek biyolojik mücadeleye katkıda bulunabilir.
-