Gıda Üreten İş Yerlerinde Sıvı Ve Katı Atıkların Depolanması
Gıda üreten iş yerlerinde sıvı ve katı atıkların doğru şekilde depolanması, hem hijyen hem de çevre sağlığı açısından son derece kritiktir. Bu süreçler, Türk Gıda Kodeksi ve Çevre Kanunu gibi yasal düzenlemelerle belirlenmiş olup, iş yerlerinin insan sağlığını riske atmadan faaliyet göstermesi için zorunludur.
✅ 1. Genel İlkeler
-
Atıkların kaynağında ayrılması: Sıvı ve katı atıklar, türlerine göre (organik, inorganik, tehlikeli vb.) ayrılmalı.
-
Kapasiteye uygun depolama: İş yerinin üretim hacmine uygun atık depolama alanları olmalı.
-
Temizlik ve dezenfeksiyon: Atık depolama alanları düzenli olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli.
-
Koku, haşere ve sızma kontrolü: Depolama sırasında koku yayılmasını ve haşere üremesini önleyecek önlemler alınmalıdır.
🧴 2. Sıvı Atıkların Depolanması
🔹 Tanımı:
Sıvı atıklar; temizlik suları, üretimden çıkan atık sular, yağlı sular, yıkama suları gibi atıklardır.
🔸 Depolama Kuralları:
-
Sızdırmaz tanklar veya kapalı sistem içerisinde muhafaza edilmelidir.
-
Sıvı atıklar kanalizasyon sistemine doğrudan verilmemelidir; gerekiyorsa ön arıtma yapılmalıdır.
-
Yağ tutucular (grease trap) kullanılmalı; özellikle restoran ve hazır yemek üretim yerlerinde mutfak atıklarının giderilmeden önce tutulması sağlanmalıdır.
-
Kimyasal sıvı atıklar, özel onaylı tanklarda, etiketli ve kapalı biçimde depolanmalıdır.
🗑️ 3. Katı Atıkların Depolanması
🔹 Tanımı:
Katı atıklar; üretim artıkları, ambalaj atıkları, bozulmuş ürünler, yiyecek artıklar, temizlik atıkları vb. olabilir.
🔸 Depolama Kuralları:
-
Gıda üretim alanı dışında, kolay temizlenebilir, kapalı ve haşere girişine karşı korunaklı özel alanlarda muhafaza edilmelidir.
-
Organik ve inorganik atıklar ayrı kaplarda toplanmalı.
-
Sızdırmaz, yıkanabilir kaplar kullanılmalı.
-
Kaplar üzerinde etiket veya renk kodlaması yapılmalı (örneğin, siyah: genel atık, mavi: geri dönüşüm, kırmızı: tehlikeli atık).
-
Geri dönüştürülebilir atıklar, lisanslı firmalara verilmelidir.
-
Biyolojik olarak bozulabilir gıda atıkları, çevreye zarar vermeyecek şekilde ve zamanında uzaklaştırılmalıdır.
⚠️ 4. Uygun Depolama Alanlarının Özellikleri
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Yer Seçimi | Üretim ve depolama alanlarından ayrı olmalı |
| Zemin | Sızdırmaz, eğimli, kolay temizlenebilir |
| Havalandırma | Koku oluşumunu önlemek için yeterli doğal veya mekanik havalandırma |
| Aydınlatma | Yeterli aydınlatma sağlanmalı |
| Haşere Kontrolü | Düzenli ilaçlama, sineklik, kapan vb. önlemler |
| Erişim Kontrolü | Yetkisiz kişilerin girişi engellenmeli |
📜 5. Yasal Düzenlemeler ve Standartlar
-
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği
-
Gıda Hijyeni Yönetmeliği
-
Çevre Kanunu
-
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
-
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
Bu yasal düzenlemeler doğrultusunda, gıda işletmelerinde atık yönetimi planları hazırlanmalı ve periyodik olarak gözden geçirilmelidir.
🧾 Sonuç
Gıda üreten iş yerlerinde atıkların doğru şekilde depolanması:
-
Gıda güvenliği sağlar,
-
Çevre kirliliğini önler,
-
İşletmenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesine yardımcı olur,
-
Denetimlerde ceza riskini azaltır.