Topraksız Tarımda Organik Gübre Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Topraksız Tarımda Organik Gübre Kullanımı

Yavaş Yarayışlı Gübrelerin Kullanımı

Besin çözeltisi uygulamasına alternatif olarak yavaş yarayışlı hale geçen gübrelerin (slow release fertilizers) kullanım olanakları araştırılmıştır. Bu durumda gübre dikim öncesi ortama karıştırılmakta ve yetiştirme dönemi boyunca itkilere su uygulanmaktadır. Bitki gelişimi ve verim açısından tatminkar sonuçlar alınmasına rağmen ekonomik nedenlerden dolayı yaygınlaşmamış, kullanımı saksılı süs bitkileri yetiştiriciliği ile sınırlı kalmıştır.

Topraksız tarımda organik gübre kullanımı da mümkündür. Bu yöntemin Çin’de topraksız ortamlarda sebze yetiştiriciliğinde yaygın olduğu (toplam topraksız tarım alanının %60’ında uygulanmakta) ve eko-organik topraksız tarım olarak adlandırıldığı; organik artıkların değerlendirilmesine olanak vermesi ve besin çözeltisi kullanımına göre ucuz olması nedeniyle tercih edildiği bildirilmektedir. Son yıllarda organik ürünlere olan talebin hızla artması, topraksız tarım üreticilerinin organik ve topraksız tarım tekniklerini entegre etmeye çalışmalarına neden olmaktadır.

Çin’de üreticiler eko-organik tarımda yöresel substratları kullanmakta ve ideal özelliklere sahip bir ortamı farklı materyalleri (torf, vermikulit, Hindistan cevizi torfu, talaş, perlit, kum, çeltik kavuzu vb) karıştırarak hazırlamaktadır. Dikim öncesi ortama organik gübre ilave edilmektedir. Organik gübre karışımı, sterilize edilmiş tavuk gübresi, potasyum ve mikroelementlerce zengin olan ayçiçeği ve mısır atıkları ile yağ fabrikası atıklarından elde edilmektedir.

Bu karışım kompost edilip nem içeriği %17-18’e düşene kadar kurutuluyor. Toplam N, P, K içeriğinin %10’dan az olmamasına dikkat edilmektedir. Dikim öncesi kullanılacak substrata, hazırlanan gübre karışımı 10kg/m³ oranında karıştırılmaktadır. Domates, hıyar, kavun gibi sebzelerin yetiştiriciliğinde dekara 45m³ substrat kullanılmakta ve başlangıçta yapılan gübrelemeye ilave olarak her 10 günde bir 2kg/m³ organik gübre takviyesi yapılmaktadır. Bitkilere yetiştirme dönemi boyunca sadece su uygulanmaktadır.

Ülkemizde bu konuda yapılmış çalışmalarda, hıyar yetiştiriciliğinde ortama katı organik gübre ilavesinin inorganik besin çözeltisine kıyasla verimi azalttığı, ancak organik gübreden elde edilen besin çözeltisinin inorganik besin çözeltisine alternatif olabileceği belirlenmiştir.