Taban Gübreleri Nelerdir?
Taban Gübreleri
Taban gübreleri, bitkinin ekim veya dikim öncesinde ya da hemen sonrasında, toprağın derinliklerine veya tohum yatağına uygulanan, genellikle bitkinin ilk gelişimi ve köklenmesi için kritik olan besin elementlerini içeren gübrelerdir. Bu gübreler, bitkinin tüm vejetasyon dönemi boyunca ihtiyacı olan temel besinleri sağlamanın ilk adımıdır.
🌾 Taban Gübrelerinin Tanımı ve Temel Özellikleri
Taban gübrelerinin temel amacı, bitkinin gençlik döneminde özellikle kök sistemini güçlendirmek ve topraktaki besin eksikliklerini başlangıçta gidermektir.
1. İçeriklerine Göre Başlıca Taban Gübreleri
Taban gübrelerinin formülasyonunda en çok aranan ve kullanılan temel besin elementleri Fosfor (P) ve Potasyum (K)'dur. Azot (N) da genellikle daha düşük oranda eklenir.
| Gübre Adı | İçerik ve Ana Fonksiyon | Özellikler |
| DAP (Diamonyum Fosfat) | %18 Azot (N) - %46 Fosfor (P2O5) içerir. | En yaygın kullanılan taban gübresidir. Bitkinin ilk dönemde azot ve güçlü kök sistemi için yüksek fosfor ihtiyacını karşılar. |
| TSP (Triple Süper Fosfat) | Yüksek oranda %43-46 Fosfor (P2O5) içerir. | Azot içermez. Özellikle toprağı azotça zengin olan yerlerde, saf fosfor takviyesi için kullanılır. |
| Süper Fosfat (%18 Fosforlu) | %18-20 Fosfor (P2O5) içerir. | Fosfor içeriği DAP ve TSP'den düşüktür. |
| Kompoze Gübreler (Örnek: 15-15-15) | Azot (N), Fosfor (P2O5), Potasyum (K2O) dengeli oranlarda içerir. | Farklı besin dengelerine göre (örneğin 20-20-0, 13-24-12) çeşitleri vardır. Toprağın analizi sonucu belirlenen ihtiyaçlara göre seçilir. |
2. Kritik Özellikleri ve Uygulama Nedenleri
Taban gübrelerini diğer gübrelerden ayıran en önemli özellikler şunlardır:
A. Hareketsizlik (Özellikle Fosfor)
-
Fosforun Yapısı: Fosfor elementi, toprakta çok yavaş hareket eder (Hareketsizdir).
-
Uygulama Şekli: Bu nedenle, bitkinin kökleri gelişmeye başladığında fosfora kolayca ulaşabilmesi için, ekimden önce kök bölgesine yakın ve toprağın altına karıştırılarak uygulanması şarttır.
B. Erken Köklenme ve Gelişim Desteği
-
Kritik Önemi: Bitkinin ilk döneminde, özellikle soğuk havalarda, fosfor bitkinin enerji (ATP) üretimi ve güçlü bir kök sistemi oluşturması için hayati önem taşır.
-
Avantajı: Güçlü bir kök sistemi, bitkinin ileride sudan ve diğer besinlerden daha iyi faydalanmasını sağlar.
C. Uygulama Zamanı ve Tekrarı
-
Zamanlama: Adından da anlaşılacağı gibi, genellikle ekim veya dikimden hemen önce ya da bu işlemler sırasında uygulanır.
-
Tekrar: Taban gübreleri, toprakla karıştırılarak bir sezonda genellikle tek bir defa uygulanır. Üst gübreler ise (genellikle azot içerikli) bitkinin gelişim döneminde birkaç kez tatbik edilir.
D. Yapısal Formu
-
Taban gübreleri, genellikle granül veya toz formda olup, toprak altına serpme veya bant şeklinde uygulanır. Suda çözünürlükleri yavaş olduğu için topraktan kolay yıkanmazlar.
💡 Uygulama Önerisi
Taban gübresi seçimi ve dozu belirlenirken en doğru yaklaşım, toprak analizi yaptırmak ve elde edilen sonuçlara göre toprağın eksik olduğu ana ve ikincil besin elementlerini içeren formülasyonları kullanmaktır. Taban gübresi uygulamasından sonra, bitkinin gelişim dönemine göre üst gübreler (özellikle Azot ağırlıklı) ile destekleme yapılır.
Bu gübrelerin içeriği ve uygulama yöntemleri hakkında daha detaylı bilgi isterseniz, yardımcı olabilirim.