Çilekte Kök Ve Kök Boğazı Çürüklüğü

Çilekte kök ve kök boğazı çürüklüğü, çilek bitkisinin kök ve kök boğazı kısmında meydana gelen, bitkinin gelişimini olumsuz etkileyen ciddi bir hastalıktır. Genellikle toprak kaynaklı mantarların (ve bazen bakterilerin) neden olduğu bu hastalık, bitkide zayıflama, solgunluk ve ölümle sonuçlanabilir.

Çilekte Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü Hakkında Genel Bilgi

1. Etkenler:

• Mantarlar en yaygın nedenlerdir:

  • Phytophthora spp. (en yaygın)

  • Rhizoctonia solani

  • Fusarium oxysporum

  • Pythium spp.

Bazı durumlarda bakteriyel etkenler de sorumlu olabilir. Hastalık genellikle nemli, kötü drene edilmiş topraklarda görülür.

2. Belirtiler:

• Bitkide solgunluk ve zayıflama.

• Kök ve kök boğazında kahverengi-siyah, çürük ve yumuşak dokular.

• Köklerin çürümesi sonucu bitkinin su ve besin alımı azalır.

• Yapraklarda sararma, kurumaya doğru ilerleyen belirtiler.

• Bitkinin genel gelişimi durur, bazen bitki tamamen ölür.

• Toprak yüzeyinde mantar miselyumu veya kök çevresinde siyah çürüklük görülebilir.

Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğüne Neden Olan Koşullar

• Yüksek nem ve kötü drenaj, hastalığın gelişimini teşvik eder.

• Aşırı sulama, toprağın hava almasını engeller ve kök çürüklüğüne zemin hazırlar.

• Toprakta hastalık etkenlerinin bulunması.

• Bitki yoğunluğu ve zayıf bakım koşulları.

Mücadele Yöntemleri

1. Kültürel Önlemler

• İyi drene edilmiş topraklar seçilmeli ve toprak yapısı iyileştirilmeli.

• Sulama kontrollü yapılmalı, aşırı sulamadan kaçınılmalı.

• Hastalıklı bitkiler tarladan çıkarılmalı ve imha edilmeli.

• Çileklerin dikim aralıkları uygun olmalı, hava sirkülasyonu sağlanmalı.

• Toprak dezenfeksiyonu (güneş ışığı altında solarizasyon) hastalık riskini azaltabilir.

• Dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi.

2. Kimyasal Mücadele

• Toprak fumigantları veya sistemik fungisitler kullanılabilir.

• Yaygın kullanılan fungisitler:

  • Metalaksil bazlı ilaçlar (özellikle Phytophthora için)

  • Thiophanate-methyl

  • Azoxystrobin

İlaçlama toprak hazırlık aşamasında ve hastalık başlangıcında yapılmalıdır.

3. Biyolojik Mücadele

• Trichoderma spp. gibi antagonist mantarlar toprağa uygulanarak hastalık etmenlerinin gelişimi engellenebilir.

• Biyolojik ajanlar toprağın mikrobiyal dengesini destekler ve hastalık baskısını azaltır.

Tanıma İpuçları

• Bitkide önce solgunluk, ardından yapraklarda sararma.

• Kök boğazında yumuşak, kahverengi-siyah çürük bölgeler.

• Köklerin çürümesi ve küçülmesi.

• Toprak yüzeyinde mantar miseliyumu veya kök çevresinde siyah renk değişimi.

Sonuç

Çilekte kök ve kök boğazı çürüklüğü, uygun toprak ve sulama yönetimiyle önlenebilen, ancak geç kalındığında bitki ölümüne yol açabilen önemli bir hastalıktır. En etkili mücadele yöntemi, hastalık etmenlerinin toprağa girişini önlemek, iyi drenaj sağlamak ve düzenli kontrol yapmaktır. Kimyasal ve biyolojik mücadele yöntemleri ise hastalığın yayılmasını ve zararını azaltmak için destek olarak kullanılabilir.