Zirai İlaçlar Ve Gübrelerin Karışım Sırası Nasıl Olmalıdır?
Zirai ilaçlar ve gübrelerin (özellikle yaprak gübrelerinin) doğru sırada karıştırılması, çözeltinin fiziksel ve kimyasal olarak stabil kalması, çökelme, topaklanma veya ayrışma yaşanmaması ve dolayısıyla ürünlerin etkinliğinin azalmaması için hayati öneme sahiptir.
Genel kabul görmüş karıştırma sırası prensibi, genellikle W-A-L-E-S veya W-A-L-E-S-M kısaltmasıyla ifade edilir. Bu sıra, ürünlerin formülasyon tiplerine göre su tankına eklenme düzenini belirtir.
🧪 Karışım Sıralaması (W-A-L-E-S Prensibi)
Karışım tankına daima önce gerekli miktarda suyun yarısı doldurulur ve karıştırıcı çalıştırılır. Ürünler, su karıştırılırken aşağıdaki sırayla eklenir:
| Sıra No | Kısaltma | Formülasyon Tipi | Açıklama |
| 1 | W | Islatılabilir Tozlar (WP) / Suda Dağılabilir Granüller (WG/WDG) | Bu formlar yavaş çözündüğü için ilk eklenmelidir. İyice erimeleri için yeterli süre tanınmalıdır. |
| 2 | A | Akışkan Konsantreler (SC) / Süspansiyon Konsantreleri | Yavaş yavaş eklenmeli ve çözeltiye tamamen dağılmaları sağlanmalıdır. |
| 3 | L | Suda Çözünen Tozlar (SP) / Yaprak Gübreleri (Katı) | Suda hemen çözünen toz gübreler ve ilaçlar bu aşamada eklenmelidir. |
| 4 | E | Emülsiyon Konsantreler (EC) | Yağ bazlı oldukları için, suda homojen bir emülsiyon oluşturmaları amacıyla yavaşça ve sürekli karıştırma altında eklenmelidir. En sona bırakılmazsa köpürmeye neden olabilir. |
| 5 | S | Suda Çözünen Sıvılar (SL) / Sıvı Yaprak Gübreleri | Bu formlar genellikle kolayca karışır ve son eklenmelidir. Örneğin: Amonyum nitrat, sıvı bakır. |
| 6 | M | Yayıcı/Yapıştırıcılar (Adjuvanlar) | Karışımın yüzey gerilimini son anda ayarlamak ve homojenliği korumak için en son eklenirler. |
Önemli Not: Ürünlerin tamamı eklendikten sonra tankın kalan kısmı su ile tamamlanır ve karıştırmaya devam edilerek ilaçlama yapılır.
💡 Dikkat Edilmesi Gereken Ek Hususlar
-
Ön Karıştırma (Slurry): Özellikle toz (WP, SP) ve granül (WG) formülasyonlar için, ana tanka eklemeden önce bu ürünleri az miktarda su ile ayrı bir kovada karıştırıp macun kıvamına getirmek (slurry yapmak), ana tankta daha hızlı ve homojen çözünmesini sağlar.
-
Köpürme Kontrolü: Emülsiyon Konsantreleri (EC) ve bazı sıvı gübreler köpürme yapabilir. Gerekirse karıştırmayı geçici olarak yavaşlatın veya köpük kesici (anti-foaming) ajanlar kullanın.
-
Çökme Testi (Kavanoz Testi): Karışımı hazırlamadan önce, kullanacağınız ürünlerin küçük miktarlarını bir cam kavanozda aynı sırayla karıştırarak çökme, topaklanma veya renk değişimi olup olmadığını kontrol etmek, büyük çaplı bir sorunu önler.
-
Asitlik (pH) Kontrolü: Bazı ilaçlar (özellikle sentetik piretroitler ve organofosfatlılar) alkali (yüksek pH) suda hızla bozularak etkisiz hale gelebilir (hidroliz). Karıştırmaya başlamadan önce suyun pH'ı test edilmeli ve gerekirse tamponlayıcı (pH düşürücü) ajanlar eklenmelidir. pH ayarlayıcılar genellikle karışıma ilk eklenen ürünler olmalıdır.
Unutmayın: Daima üreticinin etiket üzerindeki özel karıştırma talimatlarına öncelik verin. Etiket talimatları, genel prensiplerden daha önemlidir.