Buğday Rastığı Hast. Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadele Yöntemleri

Buğday rastığı hastalığı (ya da kara başak hastalığı), buğdayda başakta ve tanelerde verim ve kalite kaybına yol açan ciddi bir fungal hastalıktır. Hastalık, özellikle nemli ve serin koşullarda hızlı yayılır.

🌾 1. Buğday Rastığı Nedir?

• Tanım: Buğday başaklarında siyah veya kahverengi lekeler oluşturan, tanelerin dolmasını engelleyen fungal bir hastalık.

• Etken: Tilletia spp. (en yaygın tür: Tilletia tritici)

• Konukçular: Buğday (Triticum aestivum), arpa gibi bazı tahıllar

🔍 2. Belirtileri

1. Başakta

   • Taneler siyah ve tozumsu hale gelir ("kara başak")

   • Başaklar normalden daha küçük ve dolgunluğu azalmış olur

2. Tanelerde

   • Taneler enfekte olduğunda içleri boş veya unumsu hale gelir

   • Taneler kötü kokuya sahiptir

3. Genel belirtiler

   • Tarlada bazı başaklar diğerlerinden farklı renk ve yapıda görünür

   • Hastalık genellikle tarlanın bazı bölgelerinde yoğunlaşır

⚠️ 3. Hastalığın Nedenleri ve Yayılma

• Fungal etken: Tilletia tritici ve diğer Tilletia türleri

• Yayılma yolları:

  • Enfekte tohum kullanımı

  • Rüzgar ve böcekler aracılığıyla sporların taşınması

• Çevresel koşullar:

  • Serin ve nemli ilkbahar koşulları hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştırır

• Kültürel etmenler:

  • Aynı tarlada üst üste buğday ekimi

  • Tohum sterilizasyonu yapılmaması

⚔️ 4. Mücadele Yöntemleri

A. Kültürel Önlemler

• Sağlıklı ve sertifikalı tohum kullanımı

• Ekim öncesi tohum sterilizasyonu (sıcak su veya fungisit ile)

• Tarlada hastalığa dayanıklı buğday çeşitlerinin tercih edilmesi

• Aynı tarlada sürekli buğday ekiminden kaçınmak

B. Kimyasal Mücadele

• Tohum ilaçlaması: Fungisitlerle tohum dezenfeksiyonu

• Toprak veya yaprak uygulamaları genellikle gerekmez

C. Biyolojik Mücadele

• Toprak ve tohum sağlığını destekleyen biyolojik ajanlar

• Fungal spor gelişimini sınırlayan antagonist mikroorganizmalar

📊 5. Özet Tablo