Topraksız Tarımda Modifiye Nft Tekniği
Topraksız tarımda modifiye NFT (Nutrient Film Technique), klasik NFT sisteminin geliştirilmiş bir versiyonudur. Bu sistem, besin çözeltisinin daha dengeli dağılması, kök bölgesinde daha iyi oksijenlenme ve bitki gelişiminin daha kararlı olması amacıyla tasarlanmıştır. Aşağıda bu tekniği adım adım açıklayayım:
🌿 1. NFT Tekniğinin Temeli
NFT (Nutrient Film Technique) — yani Besin Film Tekniği, köklerin sürekli olarak çok ince bir besin çözeltisi tabakası içinde bulunmasına dayanan bir hidroponik sistemdir.
Klasik NFT sisteminde:
-
Bitkiler, hafif eğimli oluklar (kanallar) içinde yer alır.
-
Besin çözeltisi, bu kanallardan ince bir film hâlinde akar.
-
Fazla çözelti, geri dönüştürülmek üzere depoya akar.
Ama klasik sistemde bazı sorunlar yaşanır:
-
Uzun kanallarda son bitkilere çözeltinin oksijen oranı düşer,
-
Köklerin bir kısmı fazla suya boğulabilir,
-
Düzensiz akış veya pompa arızası kökleri hızla strese sokar.
⚙️ 2. Modifiye NFT Tekniği Nedir?
Modifiye NFT, bu sorunları gidermek için yapı, akış hızı ve oksijen dağılımı açısından geliştirilmiş bir NFT sistemidir.
Temel farklar:
| Özellik | Klasik NFT | Modifiye NFT |
|---|---|---|
| Kanal yapısı | Düz, sürekli eğimli kanal | Bölmeli, dalgalı veya çok kanallı yapı (kök bölgesi katmanlı) |
| Besin akışı | Tek hat boyunca sabit akış | Aralıklı veya çok girişli akış (denge vanalarıyla) |
| Oksijen sağlanması | Doğal hava teması | Ek hava taşları / oksijen enjektörleri kullanılır |
| Su hacmi | İnce film | Kök uçlarını ıslatacak, üst kısmı havada kalacak şekilde ayarlanır |
| Yedekleme | Pompa arızasında kuruma riski yüksek | Yedek su hattı veya dalgalı rezervuar sistemi mevcut |
💧 3. Modifiye NFT Sisteminin Ana Bileşenleri
-
Kültür kanalları: PVC oluklar veya özel hidroponik kanallar; iç yüzeyi pürüzsüz olmalı.
-
Eğim: 1–3 % (1–3 cm/m) — çözeltinin dengeli akması için.
-
Besin deposu: Dönüş suyunu toplar; EC ve pH sensörleri ile kontrol edilir.
-
Pompa sistemi: Sürekli veya zaman ayarlı çalışabilir.
-
Hava pompası / oksijen enjektörü: Oksijen doygunluğunu artırır.
-
Geri dönüş hattı: Besin çözeltisi depoya döner.
-
Yedek enerji sistemi: Elektrik kesintisine karşı akü veya jeneratör.
🌱 4. Modifiye NFT’nin Avantajları
✅ Daha dengeli besin dağılımı: Uzun hatlarda bile çözeltinin pH ve EC’si homojen kalır.
✅ Oksijen yetersizliği azalır: Hava taşları kök çürümesini önler.
✅ Bitki gelişimi daha düzgün: Özellikle marul, fesleğen, roka gibi yapraklı türlerde.
✅ Su ve besin tasarrufu: Dönüşümlü sistem sayesinde %70’e kadar az su kullanımı.
✅ Kök hastalıkları daha az: Sürekli yenilenen film tabakası patojenleri baskılar.
⚠️ 5. Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
EC (Elektriksel İletkenlik): 1.2–2.0 mS/cm aralığında olmalı (bitki türüne göre).
-
pH: 5.8–6.2 arası.
-
Su sıcaklığı: 18–22 °C, yüksek sıcaklık kök oksijenini düşürür.
-
Akış hızı: Kanal başına 1–2 L/dk önerilir.
-
Kanal uzunluğu: 10–12 metreyi aşmamalı (aksi halde çözeltinin dengesi bozulur).
🧪 6. Modifiye NFT Nerelerde Kullanılır?
-
Marul, roka, tere, fesleğen, ıspanak, nane gibi kısa dönemli yapraklı sebzelerde çok yaygındır.
-
Çilek üretimi için özel yükseltilmiş modifiye NFT sistemleri de geliştirilmiştir.
-
Kentsel tarım, dikey tarım ve sera içi otomasyonlu sistemlerde tercih edilir.
🧰 7. Klasik NFT’ye Basit Bir Modifikasyon Örneği
Eğer ev tipi veya küçük ölçekli sistem kuruyorsan:
-
Kanalların ortasına 2 mm yüksekliğinde dalga setleri ekle → çözeltinin "mini havuzlar" halinde akmasını sağlar.
-
Kanal girişine hava taşı yerleştir → çözeltide oksijen doygunluğu artar.
-
Her 3–4 kanal için ayrı besin girişi hattı aç → son bitkiler de eşit beslenir.