İş Ve İş Gücü Planlaması Ders Kitabı

İş ve İş Gücü Planlaması

İş ve İş Gücü Planlaması, bir organizasyonun hedeflerine ulaşabilmesi için gereken iş gücü miktarını ve türünü belirlemek, iş gücünü etkili bir şekilde yönetmek ve uygun zamanlamalarla gerekli kaynakları sağlamak amacıyla yapılan sistematik bir süreçtir. Bu süreç, iş gücü ihtiyaçlarının önceden belirlenmesi, gerekli yetenek ve bilgiye sahip iş gücünün temin edilmesi, verimli bir iş gücü yönetimi sağlanması için planlamayı içerir. İyi bir iş gücü planlaması, hem organizasyonun kısa vadeli hem de uzun vadeli stratejik hedeflerine ulaşmasını sağlar.

İş ve iş gücü planlaması, özellikle İK (İnsan Kaynakları) departmanları ve üretim/operasyonel departmanlar için kritik bir alandır. Organizasyonel verimliliği artırmak, doğru personel sayısını sağlamak ve iş gücünün motivasyonunu yüksek tutmak için yapılan bu planlama, iş gücü kayıplarını ve fazla iş gücü maliyetlerini minimize etmeyi amaçlar.

İş ve İş Gücü Planlamasının Temel Amaçları

1. Verimliliği Artırmak: Doğru sayıda ve nitelikte çalışan ile iş gücü verimliliğini artırmak.

2. Maliyetleri Kontrol Etmek: Fazla veya eksik iş gücünden kaynaklanacak maliyetleri minimize etmek.

3. İnsan Kaynakları İhtiyaçlarını Belirlemek: Organizasyonun gelecekteki iş gücü ihtiyaçlarını tahmin etmek.

4. İş Gücü Uyumunu Sağlamak: Organizasyonun mevcut iş gücü ile hedeflerinin uyumunu sağlamak.

5. Beceri ve Yetenek Geliştirmek: Çalışanların becerilerini geliştirmek, gerekli eğitim ve gelişim fırsatlarını sunmak.

6. İş Gücü Zenginliği Sağlamak: Farklı alanlarda nitelikli iş gücü temin etmek.

İş ve İş Gücü Planlaması Süreci

1. Organizasyonel Hedeflerin Belirlenmesi

İş ve iş gücü planlaması, organizasyonun genel stratejik hedeflerine dayanmalıdır. Şirketin hedefleri doğrultusunda:

• Kısa vadeli hedefler (yeni projeler, üretim kapasitesi artışı, sezonluk ihtiyaçlar vb.)

• Orta ve uzun vadeli hedefler (büyüme stratejileri, pazar genişlemesi, yeni ürünler vb.)
  Hedefler belirlendikten sonra, bu hedeflere ulaşmak için gerekli iş gücü ihtiyacı analiz edilir.

2. İş Gücü İhtiyaçlarının Belirlenmesi

İş gücü ihtiyacı, organizasyonun hedeflerine ulaşabilmesi için gerekli olan iş gücü sayısını ve beceri setlerini belirlemeyi içerir. Bu aşama aşağıdaki soruları cevaplamayı hedefler:

• Kaç personel gerekli? Hangi departmanlarda ve hangi pozisyonlarda personel ihtiyacı var?

• Hangi beceriler gerekli? Organizasyonun ihtiyaç duyduğu teknik bilgi ve beceriler neler?

• Zamanlamalar nasıl olacak? İş gücü ihtiyacı belirli dönemlerde değişiyor mu? Mevsimsel talepler var mı?

• İş gücü dengesizliği var mı? Fazla çalışan mı var, yoksa eksik çalışan mı?

İş gücü ihtiyacı planlaması, organizasyonun iş gücü dengesini sağlamak için kritik bir adımdır. İş analizi ve iş tanımları bu aşamada önemli araçlardır.

3. Mevcut İş Gücünün Analizi

Mevcut iş gücünün analizi, çalışanların yetkinliklerini, becerilerini ve mevcut performanslarını incelemeyi içerir. Bu, aşağıdaki alanlarda yapılabilir:

• İş gücü beceri envanteri: Çalışanların mevcut yetenekleri ve eğitim seviyeleri

• Performans değerlendirmesi: Çalışanların iş gücü verimliliği ve katkıları

• İç kaynaklar: Mevcut çalışanlardan terfi, yer değiştirme ya da yeniden eğitim ile verimliliği artırma

Bu aşama, organizasyonun mevcut iş gücüyle hangi işlerin yapılabileceğini belirler ve hangi becerilere sahip dış kaynaklardan işe alım yapılması gerektiğini gösterir.

4. İş Gücü Planlarının Geliştirilmesi

İş gücü planlaması yapılırken, organizasyonun ihtiyaçları göz önünde bulundurularak birkaç stratejik seçenek geliştirilir:

• İç kaynaklardan yararlanma: Mevcut çalışanları terfi ettirerek ya da yeniden eğiterek yeni pozisyonlar için uygun hale getirme.

• Dış kaynaklardan işe alım: Mevcut iş gücü ihtiyacı için yeni işe alımlar yapma.

• Geçici iş gücü kullanımı: Mevsimsel iş gücü ihtiyaçları için geçici işçi alımları.

• Outsourcing (dışarıya hizmet alımı): Bazı işlerin dışarıdan temin edilmesi.

• İş gücü çeşitlendirme: Farklı beceri seviyeleri ve iş tanımları için iş gücü çeşitliliği sağlamak.

Bu planlar doğrultusunda, ihtiyaç duyulan iş gücü profilleri, işe alım süreçleri ve iç eğitimler belirlenir.

5. İş Gücü Yedekleme Planları

İş gücü planlamasında yedekleme (backup) planı oluşturmak, özellikle kritik pozisyonlar için önemlidir. İş gücü kaybı, hastalık, emeklilik veya başka nedenlerle meydana gelebilir. Yedekleme planları, şu soruları kapsar:

• Hangi pozisyonlar kritik ve bu pozisyonlarda yedek aday kimdir?

• Yedekleme için hangi iç ya da dış kaynaklardan yararlanılabilir?

• Yedek iş gücünün eğitimi nasıl yapılır?

6. Eğitim ve Gelişim

İş gücü planlaması, sadece işe alım ve dış kaynakları kullanmakla ilgili değildir. Mevcut iş gücünü geliştirmek de önemlidir. Bu aşamada:

• Çalışanların becerileri artırılabilir.

• Performans geliştirme programları uygulanabilir.

• Eğitim ihtiyaçları belirlenerek çalışanlar için gelişim planları yapılabilir.

7. İzleme ve Değerlendirme

İş gücü planlaması sürekli bir süreçtir. Yıllık hedefler, piyasa koşulları, organizasyonel değişiklikler ve iş gücü ihtiyaçları doğrultusunda planlar güncellenmeli ve izlenmelidir. İzleme süreci aşağıdaki unsurları kapsar:

• İş gücü verimliliği: İş gücünün etkinliği ve verimliliği nasıl izlenir?

• Çalışan memnuniyeti: Çalışanların motivasyonu ve iş gücü planlamasına olan memnuniyeti

• Eğitim başarı oranları: Eğitimlerin ne kadar etkili olduğu

• Planın uygulanabilirliği: Belirlenen planların başarısı ve zamanında tamamlanıp tamamlanmadığı

İş ve İş Gücü Planlaması Yöntemleri

1. Nitelikli Yöntemler: İnsan gücü planlamasında genellikle uzman görüşü, tahminler ve deneyimler kullanılır.

2. Nicelikli Yöntemler: İstatistiksel yöntemler ve yazılım çözümleri ile iş gücü ihtiyaçları hesaplanabilir. Örneğin, regresyon analizi, talep tahmini ve simülasyon modelleri gibi matematiksel teknikler.

3. Karma Yöntemler: Hem nicelikli hem nitelikli tekniklerin birleşimiyle iş gücü planlaması yapılabilir.

Sonuç

İş ve iş gücü planlaması, organizasyonların etkinliğini artırmak ve sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için kritik bir fonksiyondur. Başarılı bir iş gücü planlaması, doğru zamanda doğru sayıda ve yeterlilikte çalışanı temin ederek organizasyonun hedeflerine ulaşmasını sağlar. İyi bir iş gücü planlaması, hem organizasyonel performansı artırır hem de çalışanların iş tatminini ve motivasyonunu geliştirir.

İş ve İş Gücü Planlaması Kitabı

Ankara üniversitesi ziraat fakültesine ait olan iş ve iş gücü planlaması kitabı pdf formatında sizlere sunulmaktadır. Kitabın yazarı Prof. Dr. Emine GÖNEN'dir.

https://docs.google.com/file/d/0B98fAj0-ZwJwaFBCU3ZicHpacTA/edit?usp=sharing