Bitkisel Hormonlar Nelerdir?

1. Büyüme hormonları

a) Uyarıcılar (Stimülatörler)

• - Oksinler
• - Giberellinler
• - Sitokininler

 

b) Engelleyiciler (İnhibitörler)

• - Absisik asit (ABA)
• - Etilen

 

2. Organ yapıcı hormonlar

• - Florigen
• - Vernalin
• - Rizokalin

 

3. Yara hormonları

• - Nekro (Travma)

 

OKSİNLER;

• Genç sürgünlerdeki hücrelerin uzamasını sağlamaktır
• En bilinen ve dikkat çeken etkisi fototropizmadır. Fototropizmanın nedeni bitkinin ışık alan ve almayan bölgeleri arasındaki farklı büyüme olduğundan oksinin bitki gelişimindeki temel rolünün hücre büyümesini uyarmak olduğu bilinmektedir
• Oksinlerin büyümeyi arttırıcı etkileri iki mekanizma ile açıklanmaktadır.
• Bitkilerde yaprakların, çiçeklerin ve meyvelerin dökülmesi olayı absisyon olarak bilinmektedir. Oksinin yaprak absisyonunu geciktirdiği bilinmektedir. Genç yapraklarda oksin miktarı fazladır. Yaprağın olgunlaşmasıyla oksin konsantrasyonu azalır.
• Oksin çiçek tomurcuğu gelişimini de düzenler
• Gelişmekte olan tohumlar tarafından üretilen oksin meyve gelişimini uyarır
• Oksin kambiyum gelişimini uyararak sekonder büyümeyi sağlar.

 

Giberellinler

• Giberellinlerin bitki gelişmesinde en önemli etkisi gövde uzamasını sağlamasıdır.
• Giberellinler tohum çimlenmesinde depo nişastasının hidrolizini gerçekleştiren α-amilaz enziminin oluşumunu sağlayarak, nişastanın embriyo tarafından kolaylıkla kullanılabilen şekerlere dönüşümüne yardımcı olur ve çimlenmeyi kolaylaştırır.
• Giberellinler  bitkilerinde çiçeklenmeyi uyarırlar.
• Giberellinler in yaşlanmayı geciktirme gibi etkileri de bulunmaktadır.

 

Sitokininler

• Sitokininler hücre bölünmesini uyarmaktadır.
• Sitokininler sadece tohumlu bitkilerde değil kara yosunlarda da sporların çimlenip gelişmesini sağlarlar.
• Sitokinin oksinin apikal dormansi etkisini azaltmaktadır.
• Sitokininler  yaşlanmayı önleyici etki nedeniyle çiçek satıcıları kesilmiş çiçekleri taze tutmak için sitokinin spreyleri kullanmaktadırlar.

 

Absisik Asit (ABA)

• Donma, yüksek tuz içerikleri ve kuraklık gibi uygun olmayan koşullarda kalan bitkilerde ortaya çıkan değişimleri kontrol eder.
• Absisik asit şekerlerin ve aminoasitlerin taşınmasında, depo maddelerinin sentezinde etkili olur.
• •  ABA tohumdaki depo ürünlerinin hidrolizi için gerekli enzimlerin sentezini engellemektedir.
• Ayrıca embriyonun büyümesi için gerekli şartlar sağlanıncaya kadar tohumun uyku halinde kalması da absisik asit sayesinde gerçekleştirilir. Tohumun bu hali (Tohum dormansisi) ABA/GA oranı ile kontrol edilir.
• ABA yaprak yaşlanmasını hızlandırıcı bir etkiye sahiptir.

 

Etilen

• Etilen bazı türlerde tohum ve tomurcuk dormansisini kırar.
• Etilen birçok türde çiçeklenmeyi durdurmasına karşın ananas gibi bazı bitkilerde çiçeklenmeyi uyarır.
• Bazı türlerde ise tohum çimlenme hızını arttırır.
• Yüksek yoğunlukta etilen uygulandığında yapraklarda, gövdelerde ve köklerde adventif kök oluşum