Buzağıların Doğumdan Sonraki İlk 3 Ayında Beslenme Ve Bakım
Buzağıların Doğumdan Sonraki İlk 3 Ayında Beslenme ve Bakım
Buzağılar, büyükbaş hayvancılığın geleceğini temsil eder. Sağlıklı ve verimli bir süt veya et ineği yetiştirmek, buzağının doğumdan sonraki ilk haftalarda ve özellikle ilk 3 ayda aldığı bakım ve beslenmeye bağlıdır. Bu dönemde yapılacak doğru uygulamalar, ileride yaşanabilecek sağlık sorunlarının ve verim kayıplarının önüne geçer. Peki, doğumdan sonraki bu kritik süreçte buzağılar nasıl beslenmeli ve nasıl bakılmalıdır? İşte tüm detaylarıyla buzağı bakım rehberi...
Neden İlk 3 Ay Önemlidir?
Buzağıların doğumdan sonraki ilk 90 günü, bağışıklık kazanma, sindirim sisteminin gelişmesi ve genel büyüme performansının şekillenmesi açısından en hassas dönemdir. Bu dönemde yetersiz bakım ve beslenme, gelişim geriliğine, hastalıklara ve yüksek ölüm oranlarına yol açabilir.
1. Doğumdan Hemen Sonra İlk Yapılması Gerekenler
✔ Göbek Kordonunun Dezenfeksiyonu
Doğumdan hemen sonra göbek kordonu iyot veya antiseptik bir solüsyonla dezenfekte edilmelidir. Bu, göbek enfeksiyonlarını ve septisemiyi önler.
✔ İlk Ağız Sütü (Kolostrum) Verilmesi
İlk 1 saat içinde buzağıya mutlaka ağız sütü (kolostrum) verilmelidir. Çünkü bu süt, buzağının bağışıklık sistemi için gerekli olan antikorları içerir.
-
İlk 6 saatte toplam 2-3 litre, 24 saat içinde ise 4 litreye kadar kolostrum verilmelidir.
-
Ağız sütü verilmezse buzağı enfeksiyonlara açık hale gelir ve hayatta kalma şansı düşer.
2. İlk 3 Ayda Buzağı Beslenmesi
1. 1–15 Gün Arası (Yeni Doğan Dönemi)
-
Ağız sütü sonrası günde 2-3 kez olmak üzere tam süt veya buzağı maması verilir.
-
Verilecek süt 38–40°C sıcaklıkta olmalıdır.
-
Bu dönemde temiz suya ulaşım sağlanmalı, çünkü su tüketimi sindirim sistemini destekler.
2. 15–30 Gün Arası
-
Buzağı süte ek olarak buzağı başlangıç yemi yemeye başlamalıdır.
-
Başlangıç yemleri, yüksek enerji ve protein içerikli olmalı ve kokusuz, taze, kolay sindirilebilir olmalıdır.
-
Bu dönemde rumen (işkembe) gelişmeye başlar, bu yüzden kaliteli yem tüketimi kritik önemdedir.
3. 2. ve 3. Aylar
-
Buzağı artık konsantre yemleri düzenli olarak tüketmeye başlamalıdır.
-
Günde 1-2 kg buzağı yemi tüketen buzağılar yavaşça sütten kesilebilir.
-
Süt kesimi, bir anda değil, kademeli yapılmalıdır.
-
Kaba yem (saman veya kaliteli kuru ot) verilmeye başlanabilir.
3. İlk 3 Ayda Buzağı Bakımı
✔ Temizlik ve Hijyen
-
Buzağı kulübeleri kuru, temiz, cereyansız ve iyi havalandırılan yerlerde olmalıdır.
-
Altlık olarak saman veya talaş kullanılmalı ve sık sık değiştirilmelidir.
-
Yem ve su kapları her gün temizlenmelidir.
✔ Aşı Takvimi
-
Buzağılara 1. aydan itibaren ilk aşılar yapılmalıdır.
-
Rotavirüs, coronavirus, E. coli ve solunum yolu hastalıklarına karşı koruyucu aşılar önerilir.
-
Veteriner hekim kontrolünde bir aşı takvimi oluşturulmalıdır.
✔ Parazit Kontrolleri
-
İç ve dış parazitlere karşı buzağılar 6. haftadan itibaren düzenli olarak ilaçlanmalıdır.
-
Parazit kontrolü, büyüme performansını doğrudan etkiler.
4. Buzağı Kulübesi ve Barınak Koşulları
-
Her buzağı için ayrı kulübe olması önerilir. Bu, hastalıkların yayılmasını önler.
-
Kulübeler güneş almalı ama doğrudan rüzgara maruz kalmamalıdır.
-
Zemin kuru, ılık ve rahat olmalıdır. Nemli zeminler ishal ve zatürre gibi hastalıklara davetiye çıkarır.
5. Buzağı İshaline Dikkat!
İlk 3 ayda en sık karşılaşılan sorunlardan biri buzağı ishalidir. Bu durum genellikle;
-
Kirli suluklar
-
Düşük kaliteli kolostrum
-
Soğuk hava ve kötü barınak koşulları
-
Ani yem değişiklikleri nedeniyle oluşur.
İshalin belirtileri: Sulu dışkı, halsizlik, iştahsızlık, burun akıntısı, kulak düşüklüğü.
İshal görüldüğünde derhal veteriner müdahalesi gerekir. Erken müdahale ile buzağının kurtarılması mümkündür.
Sonuç
Buzağının doğumdan sonraki ilk 3 ayı, onun tüm hayatını etkileyen bir dönemdir. Bu süreçte dikkatli ve bilinçli yapılan bakım ve besleme uygulamaları, sağlıklı, verimli ve hastalıklara dirençli bir büyükbaş hayvan yetiştirmenin temelidir. Özellikle kolostrum verilmesi, doğru yem geçişleri, hijyen kurallarına uyum ve düzenli veteriner kontrolü, buzağının sağlıklı gelişiminin garantisidir.
Unutmayın:
🟢 Sağlıklı bir buzağı, başarılı bir hayvancılığın temelidir.
