Simbiyotik Azot Fiksasyonunu Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Simbiyotik Azot Fiksasyonu Nedir?

Simbiyotik azot fiksasyonu, baklagil bitkileri ile Rhizobium bakterileri arasındaki karşılıklı yarar sağlayan ilişki sayesinde atmosferdeki azotun bitki tarafından kullanılabilir forma dönüştürülmesidir. Bu süreç, toprağın doğal verimliliğini artırır ve bitkilerin azot ihtiyacını karşılar.

Simbiyotik Azot Fiksasyonunu Etkileyen Faktörler

1. Bitki Faktörleri

• Bitki türü ve çeşidi: Farklı baklagil türleri Rhizobium’a farklı derecede uyumludur. Örneğin fasulye, mercimek ve nohut farklı nodül oluşturma yeteneğine sahiptir.

• Bitki yaşı ve gelişim durumu: Genç fideler nodül oluşturma kapasitesine daha uygundur; yaşlı bitkilerde azot fiksasyonu azalabilir.

• Kök yapısı ve sağlığı: Sağlıklı ve iyi gelişmiş kökler daha fazla nodül oluşturur ve bakterilerle daha iyi simbiyoz kurar.

2. Bakteri Faktörleri

• Bakteri türü ve suşu: Rhizobium suşları bitki türüne özgü olmalıdır. Uyumlu olmayan suşlarda nodül oluşmaz veya verim düşer.

• Bakteri canlılığı: Taze, aktif ve yeterli sayıda bakteri kullanılması gerekir. Eski veya düşük kaliteli preparatlar etkisiz olur.

3. Toprak Faktörleri

• Toprak pH’ı: En uygun pH genellikle 6–7 arasıdır. Aşırı asidik veya alkalin topraklar nodül oluşumunu ve azot fiksasyonunu olumsuz etkiler.

• Toprak nemi: Yeterli nem, bakterilerin köke tutunması ve nodül oluşumu için önemlidir; aşırı kuru veya su baskını nodül oluşumunu engeller.

• Toprak sıcaklığı: Çok düşük veya yüksek sıcaklık bakterilerin aktivitesini azaltır.

• Toprak besin içeriği: Fosfor ve potasyum eksikliği nodül sayısını ve aktivitesini düşürebilir.

4. Çevresel Faktörler

• Işık ve sıcaklık: Fotosentez hızı, nodüllere enerji taşımada önemli olduğundan, ışık eksikliği veya aşırı sıcaklık fiksasyonu düşürebilir.

• Hava nemi: Düşük nem stres altında nodül aktivitesini azaltabilir.

5. Kimyasal Faktörler

• Azot gübrelemesi: Yüksek miktarda mineral azot (üre, amonyum nitrat vb.) nodül oluşumunu ve bakterilerin azot fiksasyonunu baskılar.

• Pestisit ve herbisitler: Bazı kimyasallar Rhizobium bakterilerine zarar verebilir veya nodül oluşumunu engelleyebilir.

💡 Özet Tablo: