Kuduz Aşısı Nedir, Ne Zaman Yapılır?

Kuduz aşısı, hasta olan bir hayvan tarafından ısırılma sonucunda, tükürüğün deri ya da mukozalara temas sonucunda bulaşmasıyla oluşacak beyin iltihabını önlemek amacıyla tatbik edilir. Hastalığın kuluçka süresi ısırılan yerin beyne yakınlığı, ısırığın sinir uçları bakımından zengin olması, ısırığın şiddeti ve vücuttaki virüs miktarı ile alakalıdır. Bu belirtilerin olması halinde kuluçka süresi kısalmaktadır. Hastalık genellikle 20-60 gün arasında açığa çıkar. Gerekli tedavi yapılmazsa, hastalık ilerleme göstererek, kişiyi ölüme götürecektir.  

Kuduz aşısı ne zaman yapılmalıdır?

Hastalık açısından riskli bir hayvan tarafından ısırılan kişi, öncelikle ısırık bölgesini sabun ya da deterjanlı suyla yıkamalıdır. Bu tedbir hastalığı %90 oranında azaltacaktır. Isırığın beyne yakın olması halinde en yakın sağlık kurumuna gidilmesi gerekir. Uzak bölgelerde virüsün yayılma süresi 0-72 saat arasında değişmektedir. Isıran hayvan mümkünse yakalanmalı ve 10 gün süreyle gözlem altına alınmalıdır. Bu sürede kuduz görülmezse, herhangi bir tehlike yoktur. Gözlem altına alınamayan hayvan ya da yapılan testlerin pozitif çıkması halinde tedaviye başlanmalıdır. Bunun için kişiye kuduz serumu verilmeli ve yaranın balımı yapılmalıdır. Ardından kuduz aşısı yapılmalıdır. Yapılan aşı bağışıklama gücü yüksek olan, uygulaması kolay olan ve nörolojik yan etkisi bulunmayan hücre kültürü aşısı kullanılmalıdır.

Bu özelliklere sahip olan aşılar HDVC ve VERO aşılarıdır. İki aşının yan etkileri ve bağışıklama gücü  aynıdır. Bu aşılar bir arada kullanılabilir. Yani tedaviye biriyle başlayıp, diğeri ile devam etmenin sakıncası yoktur.

Kuduz aşısı nasıl uygulanır?

Aşı ısırılmanın olduğu gün başlanıp, 3. 7. 14. ve 28. günde tekrarlanarak, toplam 5 doz olarak yapılır. Uygulama intramuskuler yoldan ve kesinlikle deltoid adaleden uygulanmalıdır. Bebeklerde ise uyluk bölgesinin anterolateral bölümünden yapılmalıdır. Aşılama kurallara uyulduğu sürece %100 koruma sağlamaktadır. Aşıların düzenli yapılması ölümlerin önüne geçmektedir. Aşıdan sonra nadir olarak aşı bölgesinde ağrı, şişlik, kızarıklık ve ateş belirtileri görülür.

Kuduz aşısı bulaşma öncesinde yapılabilir mi?

Kuduz açısından risk altında bulunan veterinerlere, laboratuvar personeline, kuduz bölümü çalışanlarına, kornea bölümünde görevli personele, kuduz mikrobunun bulunabileceği hayvanlarla temas halinde olanlara aşılama yapılabilir. Aşının uygulaması 0, 7, 28, günlerde 3 doz halinde olmaktadır. Bu şekilde bulaşma durumlarında kuduz serumu uygulanmamaktadır. Aşılanmış kişilere virüs bulaşırsa 0 ve 3. günde 2 doz aşı yapılması yeterli olacaktır.