Asit Yağmurlarının Sonucunda Ne Olur?

Asit Yağmurlarına Neden Olan Gazlar Nelerdir?

Asit yağmurlarına neden olan gazlar dediğimiz zaman oldukça zararlı gazların varlığını görebiliyoruz. Havayı kirleten kükürtdioksitin azotoksit, partikül madde ve hidrokarbon gibi kirleticileri havaya yaymaktadır. Bu kirleticilerin atmosferde çeşiti kimyasal reaksiyonlara uğrayarak zamanla çok uzaklara taşınabildiğini ve buralarda ise kirleticilerin atmosferde bulunan su partikülleri ve diğer bileşenlerle tepkimeye girdiğini görebiliyoruz.

Kirleticilerin su partikülleri ve diğer bileşenlerle tepkimeye girmesi sonucunda ortaya çıkan gazlar arasında sülfüroz asit (HSO), sülfürik asit (H2SO4) ve bitrik asit (HNO3) adları ile bilinen gazların olduğu görülür. Hiçbir yabancı madde ile kirletilmemiş olan atmosferde bile yağmur suyunun bir miktar asidik olduğunu söyleyebiliriz ve bu durumdaki yağmur suyunun pH değerinin 5.6 civarında olduğunu görebilmek mümkündür. Kirlenen hava ile birlikte yağmur suyunun pH derecesinin çok kolay bir şekilde 5.6 pH değerinin üzerine çıkması mümkündür. Bu değerin üzerine çıkmasıyla asit yağmurlarına neden olan gazlar sebebiyle çevreye zarar verebilecek maddeler yüklü suların yeryüzüne düşmesi söz konusudur.

 

Asit Yağmurlarına Hangi Gazlar Neden Olabilir?

Hava kirliliğine olan katkılarına bakıldığı zaman, asit yağmurlarına neden olan gazlar içerisinde CO'nun %52, SO2'nin %18, Hidrokarbonların %12, NO2'nin%6 ve diğer parçacıkların ise %12 oranında katkıda bulunduklarını söyleyebiliriz. Özellikle termik santrallerde, ısıtma sistemlerinde ve endüstri kurumlarında kullanılan kömürün atmosfere kül dediğimiz kadmiyum ve kurşun gibi maddeler içeren CO2 ve SO2 yayması havadaki kirliliğin başlıca sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır.

 

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de kömür ve petrol tüketiminin artmasına bağlı olarak atmosferde bulunan karbonmonoksit gazı miktarının da yükselmesi söz konusudur. Başta artan taşıt sayısına bağlı olarak petrol tüketiminin de artması ile birlikte yanardağlarda bulunan SO2 ve CO2 gazlarının da atmosferdeki gaz miktarını artırmaktadır. Bu gazların havadaki su buharı ile birleşmesi sülfirikasit ve nitrik asit olarak yere düşmesine neden olduğundan dolayı tüm bu gazları asit yağmurlarına neden olan gazlar kapsamında değerlendirmemiz söz konusudur. Bu sebeple bahsi geçen enerji kaynaklarının kullanımında daha dikkatli olunması gerekir.

 

Asit Yağmuru Nasıl Oluşur?

Atmosfere yayılan kükürt dioksit azot dioksit ve karbondioksit gazlarının kimyasal dönüşümlerden geçtikten sonra bulutlardaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur. Endüstriyel faaliyetin ve enerji tüketiminin yoğun olarak gerçekleştiği yerlerde yakılan petrol ve kömür gibi fosil yakıtlarının azot ve kükürt gazlarını açığa çıkarmasının ardından bu gazların bulutlarda bulunan su buharı ile tepkimeye girer. Bu tepkimenin sonucunda ortaya sülfürik ve nitrik su buharı ortaya çıkar.

 

Bu asitler ise çiğ, sis, kar ve yağmur gibi doğal olaylarla beraber yeryüzüne ulaşır. Bu damlacıklar daha sonr yeryüzüne yağmur, kar gibi yollarla düşer. Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar. Normal şartlar altında oluşan yağmurlar 5.6 pH değerine sahiptir. Bunun altında bulunan yağışlar ise asit yağmurları olarak adlandırılır. İlk olarak 1852 yılında sanayinin beşiği olarak adlandırılan İngiltere'de Robert Angus Smith isimli bir bilim adamının bu olayla hava kirliliği arasındaki bağlantıyı çözdüğü görülür.

 

Asit Yağmurlarının Sonucunda Ne Olur?

Asit yağmurlarının özellikle tarım alanları etkilemesi direkt olarak insan ve diğer canlılarının etkilenmesine neden olmaktadır. Asit yağmurlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri konusunda üzerine yapılan araştırmalar sonucunda asit depolanmasının insan sağlığı üzerinde dolaylı ve dolaysız olmak üzere 2 tür etkisi belirlenmiştir. Bugüne kadar yapılan araştırmalar henüz asit depolanmasının insanlar üzerinde dolaysız bir etkisini belirleyememiştir.

1. Asit yağmurları göller ve nehirlere yağdığında suların asitliği artar. Bu durum o sularda yaşayan canlarla zarar verir.
2. Sanayide fosil yakıtlar yerine kükürt ve azot içermeyen doğalgaz, güneş enerjisi, jeotermal enerji tercih edilmeli
3. Kent içi veya kent dışındaki tarihi ve doğal yapıtlarımız zarar görür.
4. Yeşil alanlar artırılmalı ve orman yangınları engellenmelidir
5. Toprağın mineral oranının düşmesine neden olur, bu durum bitkilerin topraktan beslenmesine engel olur.
6. İnsanlarda çeşitli solunum yoları, akciğer kanseri, nefes darlığı gibi hastalıklara neden olur.
7. Topraktan derelere, ırmaklara ve göllere taşınır. Göl sularının asitliliği ve metal tuzlarının yoğunluğu artar. Buna bağlı olarak göl ekosistemi tehlikeye girer.
8. Kültür varlıklarını olumsuz etkiler. Örneğin; asit yağmurları Nemrut Dağı’ndaki taş anıtları önce yıpratmakta sonra da dağılmasına neden olmaktadır.
9. İnsanlarda çeşitli solunum yolları hastalıkları, akciğer kanseri, nefes darlığı gibi durumlara neden olur.
10. Su kirliliğine neden olur.
11. Akarsularda ve göllerde bazı canlı türlerinin ölümüne yol açar.

 

Asit Yağmurları Nasıl Önlenir?

Asit yağmurları doğanın dengesini bozarak insan, hayvan ve bitkilerin gelecekteki yaşamını tehlikeye attığı için bu konuda tedbir almak son derece önemlidir.

• Asit yağmurlarını önlemek için enerji üretiminde termik santrallerin yerine güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve jeotermal enerji gibi yenilenebilen enerji kaynaklarının kullanımına ağırlık verilmelidir.
• Doğayı korumak adına yeşil alanlar yaygınlaştırılmalı ve orman yangınlarını önleyecek tedbirler alınmalıdır.
• Şehir içi ulaşımda özel araç yerine toplu taşıma araçlarını kullanarak ve araçların bakımını zamanında yaptırarak da asit yağmurlarını önleyecek tedbirler alabiliriz.
• Kaçak kömür kullanımı da asit yağmuruna neden olabileceğinden bunları kullanmamaya özen göstermeliyiz.
• Fabrikaların bacalarına filtre takılmalıdır.

 

Asit yağmurları ile ilgili aramalar

Asit yağmurları nedir, Asit yağmurları tepkimesi, Asit yağmurları sebepleri, Asit yağmurları hangi gazlardan oluşur, Asit yağmurları zararları, Asit yağmurları pH, Asit yağmurları Özellikleri, asit yağmurları pdf.