Bakara Suresi (40-62. Ayetler) Tefsiri

Bu ayetler dizisi, özellikle İsrailoğullarına (Benî İsrâil) yönelik bir hitapla başlar. Allah'ın onlara verdiği nimetler hatırlatılır, onlardan alınan misaklar (kesin sözler) ve bu sözlere karşı takındıkları olumsuz tavır ele alınır.

📜 Bakara Suresi (40-62. Ayetler) Tefsiri

40-46. Ayetler: İsrailoğullarına Çağrı, Misak ve İbadet

• Ayet (özet): 'Ey İsrailoğulları! Size verdiğim nimeti hatırlayın ve bana verdiğiniz sözü (misakı) yerine getirin ki, ben de size verdiğim sözü yerine getireyim... İndirdiğim (Kur'an'a) inanın, O sizin yanınızdaki (Tevrat'ı) tasdikleyicidir. Ayetlerimi az bir değere satmayın...'

• Tefsir:

  • Nimeti Hatırlatma: Allah (c.c.), İsrailoğullarına lütfettiği sayısız nimeti (Firavun'dan kurtulma, Tevrat'ın indirilmesi, peygamberler gönderilmesi vb.) hatırlatır.

  • Misak: Onlardan alınan en önemli sözler: Yalnız Allah'a kulluk etmek, anne-babaya iyilik, namaz kılmak, zekât vermek ve yeryüzünde fesat çıkarmamak. Ayette, bu söze sadık kalmaları istenmektedir.

  • Kur'an'a İman Emri: Kur'an'ın, onların ellerindeki Tevrat'ı (aslını) tasdik edici (doğrulayıcı) olduğu belirtilerek Hz. Muhammed'e (s.a.v.) ve getirdiği vahye inanmaları emredilir.

  • Menfaat Karşılığı Hakkı Gizleme: Özellikle Yahudi âlimlerinin, ellerindeki kutsal kitapta geçen Peygamberimizle (s.a.v.) ilgili bilgileri, dünyalık bir menfaat (makam, mevki, para) uğruna gizlemeleri veya çarpıtmaları eleştirilir.'Ayetlerimi az bir değere satmayın' ifadesi, bu tür dünyevi çıkarların kınanmasıdır.

  • Yardım İsteme: Allah'tan sabır ve namazla yardım istemeleri öğütlenir. Namaz, Allah ile kul arasındaki en güçlü bağlardan biri olarak gösterilir.

47-52. Ayetler: Geçmişteki Kurtuluş ve Hz. Musa Kıssası

• Ayet (özet): 'O gün (Kıyamet), kimsenin kimseye hiçbir fayda sağlayamayacağı, kimseden şefaatin kabul edilmeyeceği, fidye (kurtulmalık) alınmayacağı ve yardım göremeyeceğiniz bir günden sakının.' (48. Ayet)

• Tefsir:

  • Kıyamet Uyarısı: Ahiret gününde sadece amellerin geçerli olacağı, ne şefaatin ne de fidyenin (bir kurtulmalık bedelinin) fayda sağlamayacağı hatırlatılır. Bu, onlara,'Biz Allah'ın seçkin kullarıyız, nasıl olsa kurtuluruz' gibi yanlış inançlardan sakınmaları için bir uyarıdır.

  • Tarihi Olaylar: Firavun'un zulmünden kurtarılmaları, denizden geçirilip Firavun'un boğulması gibi mucizeler hatırlatılır.

  • Altın Buzağı Olayı: Hz. Musa'nın (a.s.) Tur'a çıkmasından sonra, kavminin Samiri'nin yaptığı altın buzağıya tapması olayı anlatılır. Bu, onların nankörlüğünü ve imtihanı kaybetme eğilimlerini gösterir.

  • Tövbe ve Affediş: Allah'ın, bu büyük şirkten sonra bile onları affetmesi, ilahi merhametin büyüklüğünü gösterir.

53-61. Ayetler: İsrailoğullarının İnatçı Tutumları

• Ayet (özet): Bu ayetler, İsrailoğullarının Hz. Musa'ya ve Allah'ın emirlerine karşı gösterdiği olumsuz tepkileri sıralar:

  • Tevrat'ın Verilmesi: Onlara hidayet olarak Tevrat'ın verilmesi.

  • Allah'ı Görme İsteği: 'Biz Allah'ı açıkça görmedikçe sana inanmayız' demeleri ve bu yüzden yıldırımın onları çarpması (bir ceza ve ibret).

  • Manna ve Selva: Çölde onlara gökten hazır rızık (Manna ve Selva) indirilmesine rağmen nankörlük edip, 'Biz tek bir yemeğe dayanamayız. Artık bizim için sebze, sarımsak, mercimek ve soğan çıkar' diyerek daha aşağı yiyecekleri talep etmeleri.

• Tefsir:

  • Nankörlük ve Şikayet: Allah'ın bahşettiği üstün rızık ve mucizeler karşısında bile sürekli şikayetçi olmaları ve daha basit, dünyevi şeyleri istemeleri, onların materyalist ve şükürsüz yapısını ortaya koyar.

  • Zillet ve Meskenet: Bu nankörlük ve isyanın bir sonucu olarak üzerlerine zillet ve meskenetin (alçaklık ve düşkünlüğün) damga vurulduğu belirtilir.

  • Peygamberleri Öldürme: Onların en büyük suçlarından biri de, hak olana itiraz etmeleri ve peygamberleri haksız yere öldürmeleri olarak zikredilir.

62. Ayet: İmanın Evrensel Kuralı

• Ayet: 'Şüphesiz iman edenlerden, Yahudilerden, Hristiyanlardan ve Sâbiîlerden her kim, Allah'a ve âhiret gününe inanır ve sâlih amel işlerse, Rableri katında onların mükâfatları vardır. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir.'

• Tefsir:

  • Kurtuluşun Evrensel Formülü: Bu ayet, kurtuluşun sadece bir kavme ya da isme ait olmadığını, evrensel bir kurala bağlı olduğunu belirtir.

  • Üç Şart: Kim olursa olsun (ilk hitap dönemindeki Müslümanlar, Yahudiler, Hristiyanlar ve Sabiîler);

    1. Allah'a İnanmak (Tevhid): Şirk koşmadan Allah'ın birliğine inanmak.

    2. Ahiret Gününe İnanmak: Hesap gününe ve ahirete inanmak.

    3. Salih Amel İşlemek: Güzel ve doğru işler yapmak, Allah'ın emirlerine uymak.

  • Sonuç: Bu üç şartı yerine getirenler, ne geçmişleri için üzülecekler ne de gelecekleri için korkacaklardır.

Bu bölüm, özellikle Tevrat ve İncil'e inanan toplumların (Ehl-i Kitap) inanç tarihlerini özetleyerek, Hz. Muhammed'e (s.a.v.) gönderilen son vahye (Kur'an'a) neden uymaları gerektiğini kanıtlamaktadır.