Bakara Suresi (63-86. Ayetler) Tefsiri

Bu ayetler, İsrailoğulları'nın Allah'ın emirlerine karşı sergilediği itaatsizlik, gevşeklik ve zaman zaman yaptıkları hilekarlık örneklerini aktarmaya devam eder.

✨Bakara Suresi (63-86. Ayetler) Tefsiri

63-66. Ayetler: Tur Dağı'nın Kaldırılması ve Cumartesi Yasağı (Sebe Kenti)

• Ayet (özet): Hani, (Tevrat'ın hükümleri ağır geldiği için) söz vermemeniz üzerine Tur Dağı'nı sanki bir gölgelikmiş gibi üzerinize kaldırmıştık da,'Size verdiğimiz Kitab'ı kuvvetle tutun ve içindekileri hatırlayın ki, sakınasınız' demiştik. Sonra siz sözünüzden dönmüştünüz. İçinizden Cumartesi günü yasağını çiğneyenleri de bilirsiniz. Onlara, 'Aşağılık maymunlar olun!' demiştik.

• Tefsir:

  • Misakı Kabul Etmeme: İsrailoğulları, Tevrat'ın emirlerini ilk başta ağır bularak kabul etmekte zorlanmışlardı. Allah, mucizevi bir şekilde Tur Dağı'nı üzerlerine düşecek gibi kaldırarak onları tehdit etmiş, bunun üzerine söz vermişlerdi. Bu, onlardan istenen itaatin ne kadar kesin ve ciddi olduğunu gösterir.

  • Cumartesi Yasağı (Sebt): Allah, onlara Cumartesi gününü ibadete ayırmalarını ve o gün avlanmamalarını emretmişti. Ancak bir grup Yahudi, bu yasağı dolanmak için hileli yollara başvurdular (Örn: Cumartesi balık yakalamak için Cuma'dan tuzak kurmak).

  • Cezalandırma: Bu hilekarlık ve itaatsizlikleri yüzünden, Allah onları şiddetli bir ceza ile cezalandırdı ve 'Aşağılık maymunlar olun!' (bir görüşe göre şeklen, diğer bir görüşe göre manen) diyerek onları toplumdan dışlanmış, horlanmış bir duruma düşürdü. Bu, ilahi yasağı hile ile aşmaya çalışmanın ne kadar büyük bir günah olduğunu gösterir.

67-73. Ayetler: İnek (Bakara) Kıssası

• Ayet (özet): Hani Musa, kavmine: 'Allah, size bir sığır kesmenizi emrediyor' demişti. Onlar da,'Bizimle alay mı ediyorsun?' demişlerdi. Bunun üzerine inatla sığırın yaşını, rengini ve özelliğini sormaya başladılar.

• Tefsir:

  • Kıssanın Sebebi: İsrailoğulları'ndan bir kişi öldürülmüş, katili bulunamamış ve bu cinayet toplumda kargaşa yaratmıştı. Allah, onlara bir sığır kesip bir parçasını cesede vurmalarını emrederek katili öğrenmelerini sağlayacağını bildirdi.

  • İtaatsizlik ve İnşaat: Allah, basitçe bir sığır kesmelerini emretmişken, İsrailoğulları inatçılık edip Musa'ya sürekli ayrıntılı sorular sordular (rengi, yaşı, ne iş yaptığı). Bu sorular, emri yapmaktan kaçınma ve zorlaştırma eğilimlerini gösterir.

  • Zorlaşan Emir: Onların bu yersiz ısrarı sonucunda, sığırı bulmaları giderek zorlaştı ve sonunda çok değerli bir sığırı çok büyük bir bedelle kesmek zorunda kaldılar. Bu, Allah'ın emirlerine kolaylık varken zorlukla yaklaşmanın sonucunu gösterir.

74. Ayet: Kalplerin Katılaşması

• Ayet: 'Sonra bunun ardından kalpleriniz katılaştı, taş gibi, hatta daha da katı oldu. Çünkü taşlardan öylesi vardır ki, içinden nehirler fışkırır. Öylesi vardır ki, yarılır da içinden su çıkar. Öylesi de vardır ki, Allah korkusundan aşağı yuvarlanır. Allah, yaptıklarınızdan habersiz değildir.'

• Tefsir:

  • Sığır Kıssası Sonrası: Onların bunca mucize (denizden geçme, Tur Dağı, Sığır kıssası) görmelerine rağmen inatçılık etmeleri ve isyana devam etmeleri kalplerini katılaştırmıştır.

  • Taş Benzetmesi: Kalpleri, taştan bile daha katı olarak nitelendirilir. Zira, cansız olan taş bile Allah'ın kudretiyle yarılıp su çıkarabilir veya Allah korkusundan yuvarlanabilir. Oysa onların kalpleri hiçbir mucizeden etkilenmemiştir. Bu, manevi olarak ölü ve hidayete kapalı bir duruma işaret eder.

75-82. Ayetler: Kitabı Çarpıtmaları ve Ceza

• Ayet (özet): (Ey Müslümanlar!) Onların size inanacaklarını mı umuyorsunuz? Hâlbuki onlardan bir kısmı Allah'ın kelamını dinler, sonra da onu anladıktan sonra bile bile değiştirirlerdi. Onlara:'Allah'ın indirdiğine inandık' dedikleri zaman, diğer kısım onlara:'Allah'ın size açtığı (Tevrat'taki sırları) onlara mı anlatıyorsunuz ki, Rabbiniz katında bunu size karşı delil yapsınlar?' derlerdi.

• Tefsir:

  • Tahrifat: Yahudi âlimlerinin, Tevrat'ın asıl metinlerini bizzat dinledikten ve anladıktan sonra bile bile isteye değiştirdikleri (tahrif ettikleri) ve gizledikleri açıklanır.

  • Gizleme Çabası: Onların içindeki bilgili kişiler bile, Hz. Muhammed (s.a.v.) ile ilgili ayetleri Müslümanlara anlatmaktan çekinirlerdi. Çünkü bu bilginin, ahirette kendilerine karşı bir delil olarak kullanılacağından korkarlardı.

  • Ehl-i Kitabın Hali: Bu ayetler, hem cahillerinin kitabı bilmeyip sadece kuruntulara (temelsiz isteklere) uyduğunu, hem de âlimlerinin bildiği hâlde hakkı gizlediğini gösterir.

  • Amelsiz İmanın Hükmü: 'Kötülük yapıp da günahı kendisini çepeçevre kuşatmış olanlar, işte onlar ateş ehlidir ve orada ebedî kalacaklardır.' (81. Ayet) İbadet ve amelin, imanın bir gereği olduğu, sadece soyut inancın yetmeyeceği vurgulanır.

83-86. Ayetler: Misakın İhlali (Sözlerinden Dönme)

• Ayet (özet): Hani İsrailoğullarından, 'Yalnızca Allah'a ibadet edeceksiniz; anne babaya, yakın akrabaya, yetimlere ve yoksullara iyilik edeceksiniz; insanlara güzellikle söz söyleyeceksiniz; namazı kılacaksınız ve zekâtı vereceksiniz' diye kesin söz almıştık. Sonra pek azınız hariç sözünüzden döndünüz ve yüz çevirdiniz.

• Tefsir:

  • Sosyal ve Ahlaki Sözleşme: Allah'ın İsrailoğullarından aldığı bu misak, sadece ritüellerden ibaret değildi. Aynı zamanda temel sosyal ve ahlaki sorumlulukları (iyilik, merhamet, doğru söz) içeriyordu.

  • İhanet: İsrailoğullarının, birbirlerini öldürmeleri, sürgün etmeleri ve zalimlere yardım etmeleri, aldıkları bu sözün (misakın) tamamına açıkça ihanet ettiklerini gösterir.

  • Dünya Sevgisi: Onların, Allah'ın kitabının bir kısmına inanıp bir kısmını inkâr etmelerinin (yani işlerine gelen hükümlere uymalarının), dünya hayatını ahiret hayatına tercih etmelerinden kaynaklandığı belirtilir. Cezaları ise dünyada zillet, ahirette ise büyük azaptır.

Bu bölüm, Ehl-i Kitab'ın (özellikle Yahudilerin) tarihsel hatalarını, isyanlarını ve Kitab'a karşı takındıkları iki yüzlü tavırları detaylandırarak, Müslümanlara doğru yolu gösterme amacını taşır.