Ekin Kambur Biti (Sitobion Avenae) Tanım, Zarar Ve Mücadele Yöntemleri

Ekin kambur biti (Sitobion avenae) buğday, arpa ve yulafta ciddi verim kaybına yol açar. Zararı, yaşam döngüsü ve biyolojik-kimyasal mücadele yöntemlerini öğrenin.

 

🌱 Ekin Kambur Biti (Sitobion avenae)

📌 1. Tanım ve Genel Bilgi

• Bilimsel Adı: Sitobion avenae

• Ortak Adı: Ekin kambur biti, tahıl biti

• Aile: Aphididae

• Yaşam Alanı: Buğday, arpa, yulaf ve diğer tahıllar

• Ekonomik Önemi: Tahıl üretiminde ciddi verim kaybına neden olur, sap ve başaklarda beslenir.

 

Ekin kambur biti, küçük ve yumuşak gövdeli bir bit olup, özellikle tahıl bitkilerinde yoğun çoğalmasıyla ekonomik öneme sahiptir.

🐛 2. Morfoloji ve Yaşam Döngüsü

a) Yumurta

• Kışlayan evrede bitki üzerinde bırakılır

• Küçük, oval ve kahverengimsi renkte

• Kuluçka süresi: 7–10 gün

 

b) Larva / Nimf

• Yetişkin bitlere benzer, ama daha küçük

• 1–2 hafta içinde olgun hale gelir

 

c) Erişkin

• Küçük (1–3 mm), genellikle yeşil veya sarımsı

• Kanatlı veya kanatsız formları bulunur

• Hızlı çoğalma yeteneği vardır

• Her dişi günde 20–40 nimf doğurabilir

 

Yaşam döngüsü: Yıl boyunca birkaç kuşak verebilir, iklim ve bitki durumuna bağlı olarak değişir.

 

🌾 3. Zararlı Olduğu Bitkiler

• Buğday, arpa, yulaf

• Çavdar ve diğer tahıllar

 

⚠️ 4. Zarar Şekli

• Sap ve başakta emgi yapar → sap eğriliği ve başak deformasyonu

• Fotosentez düşer → verim azalır

• Bal özü salgısı → fumajin mantarı oluşumu ve kalite düşüşü

• Yüksek popülasyonlarda verim kaybı %30–50’ye kadar ulaşabilir

 

🛠️ 5. Mücadele Yöntemleri

a) Kültürel Önlemler

• Tohum ve arazi temizliği

• Dirençli veya tolerant tahıl çeşitleri kullanımı

• Ekim nöbeti uygulamak

 

b) Biyolojik Mücadele

• Parazitoidler: Aphidius ervi, Aphidius colemani

• Predatörler: Uğur böcekleri (Coccinella spp.), yeşil sinek böcekleri (Chrysoperla carnea)

 

c) Kimyasal Mücadele

• Zararlı yoğunluğu kritik eşik değerini aşarsa uygulanır

• Seçici insektisitler biyolojik ajanlarla uyumlu tercih edilmelidir

 

d) Biyoteknik Yöntemler

• Sarı yapışkan tuzaklar ile popülasyon izleme

• Feromon tuzakları ile ergin bitleri izleme

 

🌿 6. İzleme ve Erken Teşhis

• Sap ve başak kontrolleri düzenli yapılmalıdır

• Bal özü ve yaprak deformasyonları gözlemlenmeli

• Tuzaklar ile ergin popülasyonu takip edilmeli

 

💡 7. Türkiye’de Durum

• Ekin kambur biti, özellikle Ege, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde tahıl üretiminde yaygındır

• Entegre mücadele programları ile kontrol altına alınmaktadır

 

🔮 8. Özet

• Ekin kambur biti, tahıl sap ve başaklarında ciddi ekonomik zarara yol açan bir zararlıdır

• Kültürel önlemler, biyolojik ajanlar ve gerektiğinde kimyasal mücadele ile verim kaybı önlenir

• Erken teşhis ve izleme kritik öneme sahiptir 🌿