Yer Fıstığı Nedir? Nasıl Yetiştirilir? Yer Fıstığı Yetiştiriciliği
Yer fıstığı nedir, nasıl ekilir ve yetiştirilir? İklim, toprak, sulama, bakım ve hasat aşamalarıyla yer fıstığı yetiştiriciliği hakkında kapsamlı bilgiler.
🌰 Yer Fıstığı Nedir?
Yer fıstığı, baklagiller (Fabaceae) familyasından, hem toprak üstünde hem de yer altında gelişen, yenilebilir yağlı tohumları olan bir bitkidir.
-
Latince adı: Arachis hypogaea
-
Tohumları fıstık olarak bilinir ve hem çiğ hem de işlenmiş olarak tüketilir.
-
Yüksek protein ve sağlıklı yağ içerir.
-
Yer fıstığı yağı, fıstık ezmesi ve atıştırmalık olarak yaygın kullanımı vardır.
🌱 Yer Fıstığı Nasıl Yetiştirilir?
1. İklim ve Toprak İsteği
-
İklim: Ilıman ve sıcak iklimlerde iyi gelişir. Don ve aşırı soğuklardan korunmalıdır.
-
Toprak: Hafif, kumlu-tınlı, iyi drene edilmiş topraklar tercih edilir.
-
pH: 6.0 – 7.0
-
Toprak nemi düzenli olmalı, ancak su baskınından kaçınılmalıdır.
2. Tohum Ekimi
-
Tohumlar genellikle kabuğuyla birlikte doğrudan tarlaya ekilir.
-
Ekim zamanı: İlkbahar, don tehlikesi geçtikten sonra.
-
Tohum derinliği: 5-7 cm
-
Sıra arası: 50-70 cm
-
Bitki arası: 15-20 cm
3. Bakım
-
Sulama: Düzenli sulama gerekir, özellikle çiçeklenme ve meyve tutumu dönemlerinde.
-
Gübreleme: Azot, fosfor ve potasyum dengesi önemlidir. Baklagil olduğu için azot bağlama yeteneği vardır, azot gübresine aşırı ihtiyaç duymaz.
-
Yabancı Ot Kontrolü: Çapalama ve mekanik temizleme uygulanır.
4. Hastalık ve Zararlılar
-
Mantar hastalıkları, kök çürüklüğü ve yaprak lekesi görülebilir.
-
Zararlılar arasında yaprak bitleri, tırtıllar ve böcekler olabilir.
5. Hasat
-
Yer fıstığı bitkisi, tohumlar toprağın altında geliştiği için dikkatli hasat edilmelidir.
-
Tohumlar olgunlaşınca (genellikle ekimden 120-150 gün sonra) bitki kökünden sökülür ve tohumlar çıkarılır.
-
Hasat sonrası tohumlar kurutulur.
🥜 Yer Fıstığının Kullanım Alanları
-
Çiğ veya kavrulmuş olarak atıştırmalık
-
Fıstık ezmesi, yer fıstığı yağı üretimi
-
Pastacılık ve yemeklerde malzeme olarak
-
Hayvan yemi olarak da kullanılır
✅ Yer Fıstığı Yetiştiriciliği İpuçları
-
Toprak iyi hazırlanmalı ve nem dengesi sağlanmalı.
-
Don riski geçtikten sonra ekim yapılmalı.
-
Hastalık ve zararlılar düzenli takip edilmeli, erken müdahale edilmeli.
-
Hasat dikkatli yapılmalı, tohumlar zarar görmemeli.


