Kavun, Karpuz Gübrelemesi Nasıl Yapılır?
Kavun ve Karpuz (Cucurbitaceae ailesi), sıcak iklim meyveleri olup, büyüme süreleri boyunca özellikle meyve tutumu ve tatlanma dönemlerinde yüksek miktarda besin elementine ihtiyaç duyarlar. Başarılı bir gübreleme, güçlü bir vegetatif büyüme ile meyve kalitesi (şeker oranı) ve büyüklüğünü dengelemeye odaklanır.
İşte kavun ve karpuz gübrelemesinin temel prensipleri:
🍉 Kavun ve Karpuz Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Tat, Büyüklük ve Verimi Yönetme
Kavun ve karpuz, Azot (N) ve Potasyum (K) elementlerine karşı oldukça açgözlüdür. Gübreleme, meyve gelişimi ve kalitenin kritik olduğu dönemlere göre zamanlanmalıdır. En doğru dozaj, toprak analizi sonuçlarına göre belirlenmelidir.

1. Azot (N) Gübrelemesi (Yaprak ve Sürgün Gelişimi)
Azot, bitkinin ilk dönemde hızlı büyümesini, yaprak alanını ve sürgün uzunluğunu (yani potansiyel meyve sayısını) belirler. Ancak meyve olgunlaşma döneminde aşırı Azot, meyve kalitesini ve şeker oranını düşürür.
-
Uygulama Zamanı: Azot, yıkanma riskini ve büyüme evrelerini dengelemek için üç veya dört aşamada bölünerek verilmelidir:
-
Taban Gübrelemesi (%20-25): Dikim/ekim sırasında Fosfor ve Potasyum ile birlikte verilir.
-
1. Üst Gübreleme (Hızlı Büyüme Başlangıcı): Bitkiler 3-4 yapraklı döneme ulaştığında. Bu, hızlı sürgün gelişimini destekler.
-
2. Üst Gübreleme (Meyve Tutumu Başlangıcı): Azotun en çok ihtiyaç duyulduğu dönemdir.
-
-
Önemli Kural: Meyveler son büyüklüklerinin yarısına ulaştığında veya hasattan en az 3-4 hafta önce Azotlu gübrelemeye tamamen son verilmelidir. Bu, meyvede şeker birikimini artırır ve kabuk kalitesini iyileştirir.
-
Kullanılan Gübreler: Üre veya Amonyum Nitrat.
2. Potasyum (K) Gübrelemesi (En Kritik Element: Tat ve Büyüklük)
Potasyum, kavun ve karpuzda şeker (brix) içeriğini, meyve iriliğini, kabuk sertliğini ve kuraklık direncini doğrudan etkileyen en önemli elementtir.
-
İhtiyaç Yoğunluğu: Meyve büyümesi ve dolumu döneminde Potasyum ihtiyacı zirveye çıkar.
-
Uygulama Zamanı: Potasyumun bir kısmı taban gübresi olarak, geri kalanı ise meyve tutumu başladıktan sonra ve hasat dönemine kadar Azotla birlikte üst gübre olarak uygulanmalıdır.
-
Kullanılan Gübreler: Potasyum Sülfat veya damla sulama ile Potasyum Nitrat (Azot da içerdiği için idealdir).
3. Fosfor (P) Gübrelemesi (Kök ve Çiçeklenme)
Fosfor, erken kök gelişimi, güçlü çiçeklenme ve tohum/meyve tutumu için gereklidir.
-
Uygulama Zamanı: Fosforun %100'ü, dikim/ekim sırasında taban gübresi olarak verilmelidir.
-
Uygulanan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya NPK kompoze gübreler.
4. Mikro Besin Yönetimi (Bor ve Kalsiyum)
A. Bor (B)
-
Önem: Polen canlılığı, çiçeklenme ve özellikle meyve tutumu için Bor hayati önem taşır.
-
Mücadele: Çiçeklenme başlangıcında yapraktan uygulama ile Bor takviyesi yapılmalıdır.
B. Kalsiyum (Ca)
-
Önem: Kalsiyum, kabuk sertliğini ve hastalıklara direnci artırır. Eksikliği, meyvelerin ucu çürüklüğüne ve çatlamasına neden olabilir (özellikle sulama düzensizse).
-
Mücadele: Meyve tutumu döneminde Kalsiyum Nitrat ile sulama sisteminden takviye yapılmalıdır.
5. Uygulama Yöntemi: Fertigasyon
Kavun ve karpuz, uzun süre vejetasyonda kaldığı ve sürekli yüksek Potasyum istediği için, fertigasyon (damla sulama ile gübreleme) en verimli yöntemdir.
-
Programlama: Bitki büyürken N ağırlıklı, meyve tutumu ve dolumu başlarken ise K ağırlıklı bir programa geçiş yapılmalıdır.
Özet Gübreleme Takvim
| Dönem | Element Yoğunluğu | Kritik Elementler | Uygulama Şekli | Amaç |
| Taban/Dikim | P Yüksek, N/K Düşük | P (%100), N (%25), K (Kısmi) | Topraktan | Güçlü köklenme ve ilk büyüme. |
| Hızlı Büyüme | N Yüksek, K Orta | N (Üst Doz 1), P/K (Dengeli) | Fertigasyon/Üst Gübre | Hızlı sürgün ve yaprak gelişimi. |
| Çiçeklenme/Meyve Tutumu | N Düşük, K Yüksek | N (Son Doz), K (Yoğun), Bor (Yapraktan) | Fertigasyon/Yapraktan | Meyve tutumunu maksimize etme. |
| Meyve Büyüme/Dolum | N Çok Düşük, K Çok Yüksek | Potasyum Ağırlıklı, Kalsiyum | Fertigasyon | Tatlanma, büyüklük ve kabuk sertliği. |
| Hasattan 3-4 Hafta Önce | GÜBRELEMEYİ DURDUR | - | - | Şeker oranını artırma, olgunlaşmayı hızlandırma. |
