Turna Gagası Nedir? (Geranium Dissectum)
🌿 Turna Gagası Nedir? (Geranium dissectum)
Turna Gagası (veya Parçalı Turna Gagası, Çentikli Turna Gagası), bilimsel adıyla Geranium dissectum olarak bilinen, Turnagagasıgiller (Geraniaceae) familyasına ait, genellikle tek yıllık (kışlık tek yıllık) otsu bir bitki türüdür.
Bu bitki, özellikle meyvesinin (kapsül) olgunlaştığında uzun, ince bir turna gagasını andırması nedeniyle bu adı almıştır. Yapraklarının derinlemesine parçalı yapısı, onu diğer turna gagası türlerinden ayırır.
1. 🔬 Özellikleri
Turna Gagası'nın belirgin morfolojik özellikleri şunlardır:
-
Büyüme Şekli: Genellikle tek yıllık, bazen iki yıllık olabilir. Gövdesi yere yayılır veya hafifçe dik büyür, dallanmıştır ve yumuşak, yapışkan tüylerle kaplıdır.10-40cm ye kadar boylanabilir.
-
Yapraklar: Bitkinin en karakteristik özelliğidir. Yaprakları yuvarlak bir görünüme sahip olsa da, derinlemesine, neredeyse tabana kadar ince loblara ayrılmıştır (bu nedenle dissectum - parçalı adını alır). Bu loblar da tekrar dişli veya parçalı olabilir.
-
Çiçekler: Çiçekleri küçük, beş taç yapraklı ve genellikle mor-pembe renktedir. Taç yaprakları oldukça derince çentiklidir ve çanak yapraklarından daha kısadır. Çiçekler çiftler halinde bulunur.
-
Meyve (Kapsül): Olgunlaşan meyve, familyanın tüm üyelerinde olduğu gibi, uzun ve ince, turna gagasını andıran bir kapsül şeklindedir. Tohumlar olgunlaştığında kapsül patlayarak tohumları saçar.
-
Habitat: Çim alanlar, tarlalar, sebze bahçeleri, yol kenarları ve bozulmuş toprakları tercih eder.
2. 🌾 Tarımsal Önemi ve Zararı
-
Yabani Ot: Kışlık tek yıllık olması nedeniyle, kışlık tahıl ekimlerinde ve erken ilkbahar sebze tarlalarında erken çimlenerek kültür bitkileriyle rekabete girer.
-
Çim Alanlar: Çim alanlarda, yere yayılan yapısı ve derin kökü nedeniyle yerleşebilir ve çim biçme makinesinden kolayca etkilenmez.
3. 🛡️ Mücadele Yöntemleri
-
Mekanik Kontrol: Bitki, tohumlanmadan önce çapalama veya elle yolma ile kontrol edilebilir. Çok yıllık olmamasına rağmen, güçlü kökü nedeniyle tam olarak sökülmesi gerekir.
-
Kimyasal Kontrol: Geniş yapraklı yabani otlara karşı etkili, seçici herbisitler, bitki erken fide veya rozet aşamasındayken kullanılmalıdır. Kışlık yabani ot olduğu için sonbahar veya erken ilkbahar kontrolü önemlidir.
Turna Gagası, derin parçalı yaprakları ve meyvesinin kendine has'gaga' şekli ile tanınan, yaygın bir tek yıllık yabani ot türüdür.
