Alfa Lipoik Asit Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?
Alfa Lipoik Asit (ALA) Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?
Alfa Lipoik Asit (Thioctic Acid / Lipoic Acid), hem yağda hem suda çözünebilen güçlü bir antioksidan özelliğe sahip organik bir bileşiktir. Yapısında hem disülfid halkası hem de karboksilik asit grubu bulunur. Bu kombinasyon, ALA’ya biyolojik ve kimyasal açıdan benzersiz bir yapı kazandırır.
🔹 1. Alfa Lipoik Asidin Fiziksel Özellikleri
Temel Fiziksel Veriler
-
Kimyasal formül: C₈H₁₄O₂S₂
-
Molekül ağırlığı: 206.33 g/mol
-
Görünüm: Açık sarı renkte kristal toz
-
Koku: Hafif karakteristik (kükürtlü)
-
Tat: Hafif acı
Erime ve Kaynama Noktası
-
Erime noktası: 58–62 °C
-
Kaynama noktası: Yaklaşık 160–170 °C’de bozunma eğilimi gösterir (yüksek ısıda stabil değildir).
Çözünürlük
-
Sıcak suda az çözünür
-
Etanol, metanol, eter ve kloroform gibi organik çözücülerde iyi çözünür
-
Hem yağda hem suda çözünebilen nadir antioksidanlardandır
Optik Özellik
-
Doğal formu R-Alfa Lipoik Asittir.
-
Sentetik formlar R/S karışımı (racemic) şeklinde bulunabilir.
🔹 2. Alfa Lipoik Asidin Kimyasal Özellikleri
Fonksiyonel Gruplar
-
Karboksilik asit (-COOH) grubu
-
Disülfid içeren halka yapısı (1,2-ditiolan halkası)
Bu disülfid halka, ALA’nın oksitlenme/indirgenme döngüsüne katılmasını sağlar.
Asidik ve Redoks Özellikleri
-
Zayıf organik asittir.
-
Güçlü bir redoks ajanıdır:
-
Alfa lipoik asit (oksitlenmiş form)
-
Dihidrolipoik asit (indirgenmiş form)
-
Bu dönüşebilirlik, biyokimyasal reaksiyonlarda koenzim gibi işlev görmesinin temel nedenidir.
Kararlılık Özellikleri
-
Işığa ve yüksek sıcaklığa karşı duyarlıdır.
-
Alkali ortamlarda bozulabilir.
-
Oksijenle temas ettiğinde yavaşça oksitlenebilir.
Reaktivite
-
Serbest radikallere bağlanabilir (antioksidan etki).
-
Metal iyonlarıyla (ör. cıva, bakır) şelat oluşturabilir.
-
Redoks döngüsünde NADH/NADPH ile reaksiyonlara katılır.
🔹 3. Alfa Lipoik Asidin Öne Çıkan Kimyasal/Biyokimyasal Özellikleri
-
Hem lipofilik (yağda çözünen) hem hidrofilik (suda çözünen) antioksidan olması benzersizdir.
-
C vitamini, E vitamini, glutatyon gibi antioksidanların yeniden aktif hâle gelmesini sağlar.
-
Mitokondride enerji metabolizmasında koenzim görevi görür.
Sonuç
Alfa Lipoik Asit, kendine özgü disülfid halkası, karboksil grubu, redoks yeteneği ve hem yağda hem suda çözünebilme kapasitesi sayesinde çok yönlü bir bileşiktir. Bu fiziksel ve kimyasal özellikleri, onu tıbbi, kozmetik ve besin takviyesi alanlarında değerli hâle getirir.