Çilek Yaprak Lekesi Hastalığı Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadelesi

Çilek Yaprak Lekesi Hastalığı nedir? Belirtileri, nedenleri ve etkili mücadele yöntemleri hakkında detaylı bilgiler. Çilek üreticileri için kültürel önlemler, sulama, gübreleme ve mantar ilaçları ile hastalığı önleme rehberi.

 

🍓 1. Hastalığın Adı ve Tipi

• Adı: Çilek Yaprak Lekesi Hastalığı

• Etkeni: Mantar (genellikle Mycosphaerella fragariae veya Diplocarpon earliana)

• Hastalığın tipi: Yaprak hastalığı / mantar kaynaklı

• Etkilenen bitkiler: Çilek (Fragaria × ananassa)

🍂 2. Belirtiler

• Yapraklarda küçük, mor-kahverengi lekeler oluşur.

• Lekeler orta kısmı soluk, kenarları koyu kahverengi olabilir.

• Lekeler birleşirse, yaprak kurur ve dökülür.

• Şiddetli enfeksiyonda bitki zayıflar, meyve verimi düşer.

• Bazen gövde ve petioller de lekelenebilir.

 

🧬 3. Hastalığın Nedenleri

• Nemli ve serin iklim: Yaprakta su birikmesi, yağmur sonrası mantar sporlarının çoğalmasını sağlar.

• Hava dolaşımının kötü olduğu alanlar: Sık dikim, sık budama eksikliği.

• Yaprak altı ıslaklığı: Su damlaları sporlara uygun ortam sağlar.

• Toprak ve bitki artıkları: Mantar kış boyunca yaprak ve sürgün artıkları üzerinde canlı kalabilir.

🧪 4. Tanı (Teşhis)

• Küçük yuvarlak lekeler → mor-kahverengi → birleşerek büyük lekeler.

• Yaprak kurur ve dökülür, bitki zayıf görünür.

• Laboratuvar doğrulaması: Mantar sporlarının mikroskopta görülmesiyle kesin teşhis.

 

🛠️ 5. Mücadele Yöntemleri

🔹 A. Kültürel Önlemler

1. Sık dikimden kaçın: Hava dolaşımı iyi olmalı.

2. Budama ve temizleme: Hastalıklı yaprak ve sürgünleri uzaklaştır.

3. Toprak ve alan temizliği: Kışın yaprak artıkları yakılmalı veya uzaklaştırılmalı.

4. Sulama yöntemi: Yaprakları ıslatmayacak şekilde damla sulama tercih edilmeli.

5. Dengeli gübreleme: Bitkiyi fazla nitrojenle aşırı büyütmekten kaçın.

 

🔹 B. Kimyasal Mücadele

• Hastalık riskli dönemlerde mantar ilaçları kullanılabilir.

• Örnek etkili maddeler:

  • Mancozeb

  • Captan

  • Chlorothalonil

• Uygulama: Yaprakların her iki yüzeyine de temas edecek şekilde püskürtme.

• Not: Kimyasal uygulamalarda etiket talimatına mutlaka uyulmalı.

 

🌿 6. Önleme ve Yönetim Özet

Önlem	Açıklama
Sık dikimden kaçın	Hava dolaşımı artırılır
Damla sulama	Yaprakları ıslatmadan sulama
Budama	Hastalıklı yaprak ve sürgünler çıkarılır
Toprak temizliği	Kışın mantarın kışı geçireceği artıkları uzaklaştır
Mantar ilaçları	Risk dönemlerinde uygulama yapılabilir

 

Bu hastalık, özellikle seralarda ve yağışlı dönemlerde çok hızlı yayılır, bu yüzden erken tanı ve önleyici uygulama çok önemlidir.

 

🌿 Çilek Yaprak Lekesi Hastalığı Yönetim Programı (Haftalık Takvim)

Ön Bilgi

• Risk dönemi: Serin ve yağışlı dönemler, özellikle ilk çiçeklenmeden meyve olgunlaşmasına kadar

• Hedef: Yaprak lekelerinin önlenmesi ve hastalığın yayılmasının durdurulması

• Temel prensipler: Kültürel önlemler + dengeli besleme + mantar ilaçları

 

1. Fide Dönemi / Dikimden Önce (0–2 hafta)

Uygulama	Detay
Toprak ve alan hazırlığı	Toprak pH 5.5–6.5 olmalı; eski yaprak ve bitki artıkları uzaklaştırılmalı
Sıcaklık ve nem kontrolü	Seralarda iyi havalandırma sağlanmalı
Gübreleme	Hafif azotlu başlangıç gübresi (bitkiyi yavaş büyütmek için)

 

2. Çiçeklenme Başlangıcı (1–3 hafta)

Uygulama	Detay
Sulama	Damla sulama tercih edilmeli, yapraklar ıslanmayacak şekilde
Budama	Alt yapraklar ve hastalıklı yapraklar temizlenmeli
Mantar ilaçları (önleyici)	Mancozeb veya Chlorothalonil; haftada 1 uygulama; yaprak her iki yüzeyine temas etmeli
Gübreleme	Dengeli NPK, aşırı azottan kaçınılmalı

 

3. Meyve Tutumu ve Büyüme Dönemi (4–6 hafta)

Uygulama	Detay
Damla sulama	Toprak hafif nemli, yapraklar kuru
Mantar ilaçları	Risk yüksekse 7–10 günde bir tekrar; etiket talimatına uy
Budama ve temizlik	Hastalıklı yapraklar ve sürgünler uzaklaştırılmalı
Bitki sıraları	Hava dolaşımı için aralık bırak

 

4. Meyve Olgunlaşma ve Hasat (8–12 hafta)

Uygulama	Detay
Sulama	Meyveye doğrudan temas etmeyecek şekilde; sabah erken
Hastalık kontrolü	Yaprak lekesi varsa hemen kes ve uzaklaştır
Hasat	Meyve leke veya çürüme riskine karşı dikkatli topla
Mantar ilaçları	Olgunlaşma öncesi son uygulama; ürün etiketine uy

 

5. Ek İpuçları

1. Sera ve açık alanda fark: Sera daha nemli → mantar riski daha yüksek → ilaçlama sık yapılmalı.

2. Yağmurlu dönemlerde önleyici mantar uygulamaları önemlidir.

3. Budama ve temizlik hastalığın en etkili kültürel mücadelesidir.

4. Gübreleme dengesi: Fazla nitrojen bitkide yoğun yaprak, mantara uygun ortam sağlar.

 

Bu programı uygularsan:

• Yaprak lekesi riski azalır

• Bitki sağlıklı büyür

• Verim ve meyve kalitesi korunur