Gıdalar Nasıl Saklanmalıdır?

Gıdaların doğru şekilde saklanması, bozulmayı önler, besin değerlerini korur ve gıda kaynaklı hastalıklardan korunmanızı sağlar. Saklama yöntemleri, gıdanın türüne göre büyük ölçüde değişir.

İşte temel gıda kategorilerine göre saklama yöntemlerinin özeti:

 

🥗 Gıdaların Kategorilerine Göre Saklanması

1. Et, Tavuk ve Deniz Ürünleri (Hassas Gıdalar)

Bu gıdalar, bakteri üremesi açısından en yüksek riski taşır ve daima soğukta tutulmalıdır.

• Buzdolabında: Çiğ etleri, suları akmayacak ve diğer gıdalara temas etmeyecek şekilde kapalı kaplarda veya ambalajlarında saklayın. Buzdolabının en alt rafı (en soğuk kısım) bu ürünler için idealdir.

• Dondurucuda: Uzun süreli saklama için hava almayacak şekilde dondurucu poşetlerine veya kaplarına koyarak dondurun. Dondurmadan önce porsiyonlara ayırmak çözdürmeyi kolaylaştırır.

• Saklama Süresi: Buzdolabında çiğ et ve tavuk genellikle 1-2 gün içinde tüketilmelidir.

 

2. Süt Ürünleri ve Yumurta

• Yumurta: Yumurtaları orijinal karton kutusunda, buzdolabının en soğuk yerinde (kapak rafı yerine iç raf) saklayın. Yumurtaları yıkamayın, doğal koruyucu tabakaları (bloom) bozulur.

• Süt/Yoğurt: Kendi kaplarında, buzdolabının iç raflarında tutun. Kapak raflarındaki sıcaklık dalgalanmaları bozulmayı hızlandırabilir.

 

3. Meyve ve Sebzeler

Her meyve ve sebze farklı saklanır; bazıları buzdolabını sevmez.

• Buzdolabı Sebzelik Çekmecesi: Marul, ıspanak, havuç, brokoli gibi çoğu sebze için en ideal yerdir. Yüksek nem ve soğuk, tazeliği korur.

• Etilen Gazına Dikkat: Elma, muz, avokado ve domates gibi etilen gazı yayan meyveleri, gaza duyarlı olan sebze ve meyvelerden (marul, brokoli, patates) uzak tutun. Etilen gazı, diğer ürünlerin hızla bozulmasına neden olur.

• Oda Sıcaklığında Saklanacaklar: Patates, soğan, sarımsak, domates, muz ve avokado buzdolabında tutulmamalıdır. Serin, kuru ve karanlık bir yerde (soğan ve patates birbirinden ayrı) saklanmalıdır.

 

4. Kuru Gıdalar (Tahıl, Bakliyat, Makarna)

• Serin ve Kuru Ortam: Bu tür gıdaları (pirinç, un, fasulye, mercimek) nemden ve doğrudan ısıdan uzak, serin ve karanlık bir mutfak dolabında saklayın.

• Hava Geçirmez Kaplar: Orijinal ambalajları açıldıktan sonra böceklenmeyi ve nemlenmeyi önlemek için hava geçirmez cam veya plastik kaplara aktarın.

 

5. Açılmış Konserve ve Artan Yemekler

• Konserve: Açılmış konserveler asla teneke kutusunda buzdolabına konulmamalıdır. Kalan içerik, cam veya plastik bir saklama kabına aktarılmalı ve 3-4 gün içinde tüketilmelidir.

• Artan Yemekler: Yemek pişirildikten sonra 2 saat içinde soğutulmalı ve buzdolabına konulmalıdır.

 

🌡️ Genel Güvenlik İpuçları

Konu	Öneri
Buzdolabı Sıcaklığı	Gıda güvenliği için buzdolabı sıcaklığınızın 4°C (40°F) veya altında olduğundan emin olun.
Sıcaklık Tehlike Bölgesi	Gıdaların en hızlı bozulduğu ve bakteri ürettiği sıcaklık aralığı 4°C ile 60°C arasıdır. Artan yemekleri bu aralıkta uzun süre bırakmaktan kaçının.
Son Kullanma Tarihleri	Paket üzerindeki son kullanma tarihlerini takip edin ve açılmış gıdaları belirtilen sürede tüketin.

Bu temel kurallara uyarak gıdalarınızın tazeliğini ve güvenliğini maksimum düzeyde koruyabilirsiniz.

Gıda zehirlenmeleri ve sindirim sistemi bozuklukları gibi hastalıklar başta olmak üzere, bozulan gıdalarda oluşan bakterilerin bağışıklık sistemini zayıflatması nedeniyle birçok farklı hastalığa da yakalanmak maalesef mümkün. Çoğu kez neden olduğunu anlamadığımız veya sebebini önemsediğimiz birçok rahatsızlığın sebebi gıdalarda oluşan bakteriler olabilir.

 

Bir ürünü satın almadan önce

 

Mutlaka son kullanma tarihine dikkat edin. Son kullanma tarihi henüz geçmemiş olsa da, ürünü son kullanma tarihine kadar tüketebileceğinizden emin olun. Ayrıca üretim adresinin olup olmadığını mutlaka kontrol edin. Aynı şekilde üretim ruhsatı veya üretici bilgileri de dikkat etmeniz gereken bilgiler arasında. Ambalajı bozulmuş ürünleri kesinlikle satın almayın.

 

Bir ürünü saklarken

 

• Buzdolabının ideal sıcaklığı 4 derecedir. Ancak yaz aylarında dereceyi bir iki derece daha düşürebilirsiniz. Buzdolabınızın daha etkili çalışabilmesi için ürünler arasında boşluk bırakmaya dikkat edin. Çok dolu olan bir buzdolabında yeterli hava akımı sağlanamadığı için buzdolabınız etkili bir soğutma sağlayamaz.

• Ayrıca, buzdolabında sakladığınız tüm ürünlerin mutlaka ağzının kapalı olmasına dikkat edin. Sebze meyveleri de yıkanmış ve kurulanmış olarak, kesekağıdı içinde muhafaza edin.

• Bakteri üretebilecek çiğ ürünleri buzdolabınızın alt raflarında saklayın.

• Derin dondurucuda besinlerin aylarca dayanabileceğini düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Hiçbir gıda maddesini buzdolabınızda 6 aydan daha uzun süre saklamayın. Deniz ürünleri için önerilen maksimum süre 20 gün, kırmızı et için ise 2 aydır. Derin dondurucuda sakladığınız gıdaları da mutlaka kapalı poşetler veya kaplar içerisinde saklamaya özen gösterin ve sebzelerle etleri yan yana tutmayın.

 

Dondurulmuş ürünleri çözdürürken

 

• Dondurulmuş gıdalarla ilgili en çok hassasiyet göstermeniz gereken nokta, çözülen gıdaları kesinlikle tekrar dondurmamak. Eğer çözdürdüğünüz gıdayı kullanmayacaksanız tekrar derin dondurucuya koymak yerine pişirin ve pişmiş olarak tekrar derin dondurucuda saklayın.

• Etleri çözdürmek için erkenden derin dondurucudan çıkarıp mutfak tezgahında bekletmek birçok kişinin uyguladığı bir yöntem. Çok yüksek sıcaklık farkı, etlerde çok sayıda bakteri üremesine neden olur. Dondurulmuş etleri çözdürmenin en sağlıklı yöntemi, etleri derin dondurucudan çıkarıp buzdolabının en alt raflarına koymaktır.

• Derin dondurucudan çıktıktan sonra birkaç saat dışarıda kalmış ürünü ise kesinlikle tekrar dondurmayın.

 

Yemek hazırlarken

 

• Yemek hazırlarken ilk koşul mutlaka elleri iyice yıkamaktır. Elinizi suya ve sabuna değdirmeniz maalesef ellerinizdeki mikropları tamamen öldürmek için yeterli değildir. Yemek hazırlamaya başlamadan önce veya et, balık gibi bakteri barındırabilen bir gıdaya dokunduktan hemen sonra ellerinizin tamamen temiz olması için 20 saniye boyunca her yerini köpürterek yıkamalısınız.

• Pişirdiğiniz yemekleri buzdolabına koymadan önce mutfakta soğumaya bırakıyorsanız, büyük bir hata yapıyorsunuz demektir. Sıcak yemeklerinizi hızlı bir şekilde soğutmak için buzdolabınıza koyabilirsiniz. Sanılanın aksine, sıcak yemekleri buzdolabına koymak yemekleri veya buzdolabını bozmaz. Sadece buzdolabının daha fazla enerji harcamasına neden olur.

• Yemekleri soğutmak için tencerelerin kapaklarını açık bırakmak da yapılan diğer bir hatadır. Havadaki mikroorganizmaların yemeklerinizin içine girip burada üremelerini istemiyorsanız, yemeklerinizi pişirdikten sonra kapaklarını açmayın.

 

Mutfak tezgahınızı sürekli temiz ve kuru tutmaya özen gösterin. Etleri kesinlikte direkt olarak tezgahın üzerinde kesmeyin. Mutlaka et kesmek için ayrı bir kesme tahtanız olsun ve her kullanımdan sonra iyice yıkayın. Etler, sebzeler ve ekmekler için ayrı kesme tahtaları kullanın.