Ipomea Hederaceae (L.) Jacq. (Boru Çiçekli Sarmaşık) Otu
🌿 Ipomoea Hederacea (L.) Jacq. (Boru Çiçekli Sarmaşık) Nedir?
Ipomoea hederacea (L.) Jacq., halk arasında Boru Çiçekli Sarmaşık, Sarmaşık Yapraklı Sabah Sefası veya kısaca Sarmaşık Otu olarak bilinen, tek yıllık sıcak mevsimlik bir sarılıcı yabancı ot türüdür. Sabah Sefasıgiller (Convolvulaceae) familyasına aittir ve hızlı tırmanma, yayılma yeteneği ve yoğun rekabeti ile tarım alanlarında, özellikle sıra bitkilerinde büyük sorunlara yol açar.
Temel Özellikleri ve Biyolojisi
Boru Çiçekli Sarmaşık'ı tarımda zorlu bir rakip yapan temel özellikler:
-
Yaşam Döngüsü: Tek yıllık sıcak mevsimlik bir ottur. Tohumları, toprak sıcaklığı yükseldiğinde (ilkbahar sonu/yaz başı) çimlenir, yaz boyunca hızla büyür ve sonbaharda tohum üreterek ölür.
-
Görünüm: Gövdesi ince, uzun ve sarılıcı yapıdadır. Konukçu bitkilere veya desteklere tırmanarak hızla yükselir.
-
Yapraklar: Adından da anlaşılacağı gibi, yaprakları genellikle üç loplu, sarmaşık yaprağını (hederacea) andıran bir şekle sahiptir.
-
Çiçekler: Huni şeklinde, boruya benzeyen ve genellikle mavi, mor veya eflatun renkte çiçekler açar. Bu çiçekler genellikle sabah saatlerinde açar ve öğleden sonra kapanır.
-
Tohum Üretimi: Çok sayıda büyük tohum üretir. Tohumları, toprakta uzun yıllar canlılığını koruyarak büyük bir tohum bankası oluşturabilir.
-
Kök Sistemi: Genellikle lifli bir kök sistemi vardır.
📉 Tarımsal Zararları
Boru Çiçekli Sarmaşık'ın zararları, hızlı tırmanma ve rekabet yeteneğinden kaynaklanır:
-
Yoğun Rekabet: Mısır, pamuk, soya fasulyesi ve sebze gibi sıra bitkileriyle su, ışık ve besin için çok güçlü bir rekabete girer.
-
Tırmanma ve Gölgelenme: Bitki, hızla ekili mahsulün üzerine ve etrafına sarılarak tırmanır. Bu durum:
-
Mahsulün gölgelenmesine neden olur, bu da fotosentezi ve verimi düşürür.
-
Sarmaşık, mahsul bitkisini fiziksel olarak boğar ve devrilmesine yol açar.
-
-
Hasat Zorluğu: Kalınlaşan sarmaşık gövdeleri, hasat makinelerine dolanarak operasyonları yavaşlatır, hasat kalitesini düşürür ve makine arızalarına neden olabilir.
🛡️ Boru Çiçekli Sarmaşık İle Mücadele Yöntemleri
Boru Çiçekli Sarmaşık ile mücadelede kilit nokta, hızlı tırmanmaya başlamadan önce onu kontrol altına almaktır.
1. Kültürel ve Mekanik Mücadele
-
Erken Toprak İşleme: Tohumlar çimlenmeye başladığında, yüzeysel toprak işleme ile genç fideler tırmanmaya başlamadan yok edilebilir.
-
Ekim Nöbeti (Rotasyon): Kışlık tahıl veya erken hasat edilen ürünlerle ekim nöbeti uygulamak, tohumların çimlenmesi için uygun yazlık dönemi engeller.
-
Elle Çekme: Küçük alanlarda tırmanmaya başlamadan önce bitkiler elle sökülmelidir. Tırmanmaya başladıktan sonra elle çekmek, mahsul bitkisine zarar verebilir.
2. Kimyasal Mücadele (Herbisitler)
Boru Çiçekli Sarmaşık, geniş yapraklı bir ot olduğu için seçici herbisitlerle kontrol edilebilir.
-
Pre-emergence Herbisitler (Çıkış Öncesi): Çimlenmeyi kontrol etmek için ilkbaharda toprak sıcaklığı yükselmeden önce uygulanan çıkış öncesi herbisitler kullanılabilir.
-
Post-emergence Herbisitler (Çıkış Sonrası): Bitkiler çok genç fidelerken, ekili mahsule zarar vermeyen seçici geniş yapraklı ot herbisitleri kullanılır. Sarmaşık yapısı nedeniyle, tam kapsama ve herbisitin etkili olabilmesi için doğru zamanlama (tırmanma başlamadan önce) hayati önem taşır.
Başarılı mücadele, tohum bankasını tüketmeye ve sarmaşığın mahsule tırmanmasını önleyecek erken ve zamanında müdahaleye bağlıdır.
