• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

Bitki gelişiminde hormonların etkisi

Hormonlar, bitki tarafından çok düşük yoğunlukta üretilen ve üretildikleri yerden bitkinin diğer kısımlarına taşınan kimyasal habercilerdir. Hormonlar bitkide doğal olarak sentezlendiği gibi laboratuvar ortamında sentetik olarak da üretilir.

Hormonlar Ve Kullanım Alanları

Bitkisel hormonların etki mekanizması:

  • Bitkisel hormonlar, aktif büyüme gösteren kök ve gövde uçlarında, meyvelerde ve genç yapraklarda yer alan hücreler tarafından sentezlenir.
  • Bitkisel hormonlar belirli hedef hücrelere taşınır. Hedef hücrelerin hücre zarlarında alıcı (reseptör) moleküller olarak bilinen kimyasallar vardır.
  • Uygun bir hormon hedef hücrelere geldiği zaman bu alıcı moleküller hormonu tanır ve hedef hücrelerin yanıt vermesi sağlanır.
  • Hormonların bir kısmı üretildiği dokuda etkili olurken bir kısmı bitkinin farklı bölgelerinde etkilidir.

 

Bitkisel hormonların sınıflandırılması

Büyümeyi ve gelişmeyi teşvik edenler

Büyümeyi ve gelişmeyi engelleyenler

Oksin

Giberellin

Sitokinin

Absisik asit

Etilen

(Oksinin fazlası)

 

1. Oksin hormonu

  • Bitkinin sürgün uçlarında, genç yapraklarda, gelişmekte olan meyve ve tohumlarda sentezlenir.
  • Büyüme ve gelişmeyi etkileyen en önemli hormondur.
  • Hücre bölünmesini hızlandırır. Hücrelerin uzamasına neden olur.
  • Fototropizma ve jeotropizma olaylarında etkilidir.
  • Yapraklanma ve çiçek açmada, meyve oluşumunda görev yapar.
  • Doku kültürü ile bitki üretiminde de bu hormondan yararlanılır.
  • Bitkinin köklenmesinde ve köklerin farklılaşmasında etkilidir. 
  • Fazla salgılanması etilen üretimini uyardığı için büyümeyi engeller.
  • Az salgılanması yaprakların dökülmesine neden olur.
  • Yabani otların yok edilmesinde kullanılır.
  • İletim dokusunun farklılaşmasını uyarır. 

 

En yaygın ot öldürücü sentetik bir oksindir. Bu sentetik oksin bitkinin büyümesini düzenleyen hormonların dengesini bozarak onları öldürür.

 

2. Sitokinin

  1. Kök uçlarında sentezlenir ve ksilemle meristem dokulara, tohumlara, yapraklara ve meyvelere taşınır.
  2. Hücre bölünmesi için uyarıcı görev yapar. Özellikle ikincil meristemlerin aktif hale gelmesi ve bitkinin enin büyümesini sağlar.
  3. Yanal tomurcuk gelişimini uyarır.
  4. Bitki köklerinin büyümesinde olumlu etki yapar.
  5. Yaprakların yeşil kalmasını sağlar.
  6. Yaprak dökümünü geciktirir.
  7. Klorofil sentezini uyarır.
  8. Çimlenmeyi teşvik eder; yaşlanmayı geciktirir.
  9. Çiçekçilerde bitkinin yaşlanmasını geciktirmek için kullanılır.
 

Bitkinin özelleşmemiş genç hücrelerindeki farklılaşma oksin / sitokinin oranı ile kontrol edilir. Buna göre;

1. Yaklaşık oksin / sitokinin oranının eşit olduğu doku kültüründe farklılaşma olmaksızın kallus adı verilen hücre kümesi oluşur.

2.Oksin / sitokinin oranı yüksekse (oksin, sitokininden daha fazla ise) kallusta kök oluşumu başlar.

3. Oksin / sitokinin oranı düşük ise (sitokinin, oksinden fazla ise) kallusta sürgün oluşumu başlar, yaprak ve gövde gelişir.

 

 

3. Giberellinler 

  • Köklerde, genç yapraklarda ve bitkinin embriyolarında üretilir.
  • Hücre bölünmesi ve hücre büyümesini uyararak gövde ve yaprak uzamasını, bazı bitkilerde çiçeklenmeyi teşvik eder.    
  • Hücreye su alımını kolaylaştırarak hücrelerin genişlemesini, uyku halindeki tohumun uyanmasını sağlar.
  • Tohumun çimlenmesini uyarır. [Tohumun uyku halinden (dormansi) uyanmasını sağlar.]
  • Tarımda meyvelerin büyük olmasını sağlamak için ve çekirdeksiz üzüm elde etmek için kullanılır.

 

Giberellin; gövde uzaması ile salkım seyreltmek, çekirdeksiz meyve oluşumunu sağlamak ve tane iriliğini artırmak amacıyla başta üzüm olmak üzere birçok meyvede kullanılır.

 

4.Etilen:

  • Olgunlaşmış meyve dokularında, yaşlı yapraklarda ve çiçeklerde üretilir.
  • Etilen üretimi oksin miktarına bağlıdır. Oksin miktarı belli bir seviyeyi aşarsa etilen üretimi uyarılır. Etilen, oksin etkisini bastırarak bitki gelişimini engeller.
  • Gaz halinde olan bir hormondur. Bulunduğu ortama kolayca yayılabildiğinden diğer meyveleri de çürütür.
  • Bitkiler kuraklık, su baskını, mekanik basınç ve enfeksiyon gibi streslere yanıt olarak üretilir.
  • Meyve olgunlaşmasında etkilidir.
  • Bitkinin yaprak dökümünü hızlandırır.
  • Programlanmış hücre ölümlerine yol açar. (Bir yıllık bitkinin çiçek açtıktan sonra ölmesi gibi)

 

-Etilen etkisi ile hücre çeperi bileşenlerinin enzimatik olarak parçalanması sonucunda ve ayrıca nişasta ve asitlerin şekere dönüşümü meyveyi tatlandırır. Böylece meyve olgunlaşır. Ancak olgunlaşma tamamlandıktan sonra etilen üretimi devam ederse meyve çürür.

-Çürük bir elma gerçekten bir kasa elmayı çürütür.

-Soğuk depolarda bekletilen elmalar çabuk bozulmasın diye sıklıkla etilen gazının etkisini kırmak için CO2 ile yıkanır.

 

5. Absisik asit

  1. -Hemen hemen tüm bitki dokuları absisik asit sentezleyebiir.
  2. -Büyüme ve gelişmeyi durdurur.
  3. -Tomurcuk ve tohumların uyku halinde kalmasını (dormansi) sağlar. Böyleceuygun olmayan olumsuz şartlarda tohum çimlenmesini engeller.
  4. -Kuraklık stresi sırasında stomaların kapanmasına yol açar. Terlemeyi durdurarak su kaybını önler
x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(14434 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Bitkilerde Fotosentez Olayı Nasıl Gerçekleşir?

Bitkilerde Fotosentez Olayı Nasıl Gerçekleşir?

Bitkilerde Fotosentez Fotosentez ve fotosentez denklemi ; Fotosentez ya da ışılbileşim, klorofil (kloroplastlarda) taşıyan canlılarda ışık enerjisi kullanılarak organik bileşiklerin üretilmesi olayı. Bu yolla besin üreten canlıların tümüne fotosentetik organizmalar denir ve bunların büyük bir çoğunluğunu planktonlar ve bitkiler oluşturur. Işığ...

Bitkilerin Türkçe - Latince İsimleri

Bitkilerin Türkçe - Latince İsimleri

A * Abaka – Musa textilis. (Bitki türü) * Abanoz – Diospyros ebenum. (Bitki türleri) * Acı bakla – Lupinus. (Bitki cinsi) * Acı yonca – Menyanthes trifoliata. (Bitki türü) * Acur – Cucumis flexuosus. (Bitki türü) * Açelya – Pentanthera – Tsutsusi. (Bitki türleri) * Açık tohumlular – Gymnos...

Türkiye de Yetiştirilen Endüstri (Sanayi) Bitkileri Nelerdir?

Türkiye de Yetiştirilen Endüstri (Sanayi) Bitkileri Nelerdir?

Türkiye de Yetiştirilen Endüstri (Sanayi) Bitkileri Üretilip hasat edildikten sonra doğrudan doğruya kullanılmayan ve farklı sanayi kuruluşlarında işlendikten sonra ürün olarak kullanabilen bitkilere endüstri bitkileri denir. Endüstri bitkileri arasında Türkiye de en fazla ekili dikili alana sahip ürünler: pamuk, ayçiçeği, ve şeker pancarıdır. ...

Bitkilerde Dormansi Ve Vernalizasyon Nedir?

Bitkilerde Dormansi Ve Vernalizasyon Nedir?

a. Dormansi: Sıcaklık, su, oksijen gibi çimlenme etmenleri yeterli düzeyde bulunsalar bile, kimi bitki tohumlarının çimlenmedikleri görülür. Olgunluğa yeni erişmiş tohumların çimlenebilmeleri için genellikle belli bir sürenin geçmesi gerekir. Böyle tohumlarda embriyo ve endosperm bulunmasına karşın çimlenme gerçekleşemez, işte içsel nedenlerle t...

Endemik Bitkiler Nelerdir?

Endemik Bitkiler Nelerdir?

ENDEMİK TÜRLER Türkiye, bitki tür ve çeşitleri bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Avrupa Kıtası, Türkiye’nin yaklaşık 15 katı büyüklüğüne sahip olmasına rağmen, tüm Avrupa Kıtası’nda yaklaşık 12.000 bitki türü yer alırken Türkiye’de 12.000’den fazla bitki türü bulunmaktadır. Ülkemizde III ve IV. jeolo...

Türkiye de Yetiştirilen Yağ Bitkileri Nelerdir?

Türkiye de Yetiştirilen Yağ Bitkileri Nelerdir?

Aşılı Fide Yetiştiriciliği Türkiye de üretimi yapılan yağlı ve tohumlu bitkiler: Zeytin, Ayçiçeği, Soya fasülyesi, Yer fıstığı, Anason, Gül ve Susam dır. Bunlar arasında en fazla üretimi yapılanlar zeytin ve ayçiçeğidir. Zeytin Zeytin Akdeniz iklimine has bir bitki türüdür. Genellikle kışların ılık geçtiği ve don olayının görülmediği kıy...

Bitkilerde Döllenme Olayı Nasıl Olur?

Bitkilerde Döllenme Olayı Nasıl Olur?

Döllenme Tepeciğe taşınan çiçek tozları burada çimlenir. Çiçek tozu borusu dişicik boyuncuğunda ilerlemeye başlar. Dişicik boyuncuğu içerisinde ilerleyen çiçek tozu borusu mikropilden embriyo kesesine girer. Generatif çekirdekleri (2 adet) embriyo kesesine boşaltır. Bunlardan biri yumurta hücresi ile birleşerek (döllenme) 2n yapılı zigotu, diğe...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi