Tarımsal Yayımda Hedefe Yönelik Programlama

TARIMSAL YAYIMDA HEDEFE YÖNELİK PROGRAMLAMA

Planlama; harekete geçmeden önce düşünmeyi içeren bir süreçtir; özünde var olan duruma ilişkin bir eleştiriyi barındırır. Bu çerçevede örgütsel ya da bireysel gelişim, bir duruma ilişkin değerlendirmeyi, eleştiriyi ve yeni düşünceler ve eylem planları üretmeyi içerir. Diğer bir deyişle, örgütsel gelişim ya da bireysel gelişim planlaması, amaç belirlemek, amaçların ölçülebilir ifadesini içeren hedef koymak ve bir planlama ufku içinde bu amaç ve hedeflere ulaşmayı ifade eder.

 

Toplam Kalite Yönetimi

Program

Belirlenmiş bir süre boyunca tek bir amaç üzerine yönelmiş faaliyetlerin planlanmış olarak birbirini izlemesi anlamına gelir.

 

Hazırlanacak olan bir yayım/danışmanlık programı dört ana bölümden oluşmalıdır:

Mevcut durumun analizi,Program amaçlarının belirlenmesi,Yapılacak faaliyetlerin planlanması,İzleme ve değerlendirme

 

MEVCUT DURUM ANALİZİ

Kurumsal yapının yeniden biçimlendirilmesi amacıyla çoğulcu katılımla önceden belirlediğimiz mevcut durumdan yola çıkarak bir yayım/danışmanlık programında nelerin olması gerektiğine karar verilmesi sürecidir.Bu safha üç önemli faaliyeti içerir.

1.Verilerin(gerçeklerin)toplanması,2.Verilerin analizi,3.Sorunların ve potansiyelin belirlenmesi

 

MEVCUT DURUM ANALİZİ

*Veri Toplanması*Verilerin Analiz Edilmesi*Sorunların ve Potansiyelin Belirlenmesi

 

Mevcut durumun analizi bölümünde kısaca şu hususlar yer almalıdır:

Mevcut durumun tanımlanması,İhtiyaç veya sorun, Bunları destekleyici veriler, İhtiyacın derecesi, Uygulama sonrası etki ölçümleri ile kıyaslanabilecek veriler, Program için açık sebepler ve gerekçe,Hizmet verilecek çiftçi kitlesinin, sayıları ve coğrafi konumları,Nedir ve ne olmalıdır arasındaki fark,İhtiyaç duyulan araştırma,

 

HEDEFE YÖNELİK PROGRAM PLANLAMASI      

Yayım/danışmanlık çalışmalarında esas tema, insanlar ve kurumlar arasında”davranış değişikliği” yaratmaktır.

 

AMAÇLAR

Temel Amaçlar; çok geniş kapsamlı, en üst seviyedeki nihai amaçlardır

Proğramın Genel Amaçları; sınırları belirlenmiş, uzun dönem proğram hedeflerini oluşturan

Faaliyet Amaçları; bir programda yer alan herhangi bir faaliyetin yapılma amacıdır.

 

Problem Analizi ve Problem Ağacının Oluşturulması

Kalkınma projeleri/programları normal olarak kalkınma problemlerinin yok edilmesinde ortaya konulan ve önerilen çözümler bütünüdürler. Sorunları çözmek işbirliği ve ekiple çalışma tekniklerinden yoğun olarak yararlanmayı gerektirir

 

Problem Çözmede Kullanılan Araçlar

 

Pareto Analizi (çizelgesi): Sonuçların büyük bir çoğunluğunun, sebeplerin küçük bir yüzdesi yüzünden ortaya çıktığını savunan bir kavramdır. Oluşan sorunların %80’inin, olası sebeplerin %20’si tarafından oluştuğu ilkesini savunan bir tekniktir

 

Beyin Fırtınası:

Neden/Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı:

 

Güç Kaynağı Analizi: Bir problemin çözümünü destekleyen veya karşı olan faktörlerin belirlenmesi için kullanılır.  İki güç vardır; 1- İtici güç; değişikliğe zorlayan güçtür.  2- Önleyici güç; hareketi engelleyen güçtür.

 

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği: Düşünce ve önerilerin belirli bir düzen içinde sunulması ve sistematikleştirilmesi için kullanılan bir yöntemdir.”Şapkalar” düşüncelerin ayrıştırılması için kullanılan bir semboldür. Şapkaların rengi değiştikçe rengin simgelediği düşünceler belirli bir düzen içinde aktarılır.

Beyaz Şapka; Net bilgiler (tarafsız şapka): Görüşülen konu ile ilgili net bilgiler, sayılar, araştırmalar, kanıtlanmış veriler ortaya konur.

 

Kırmızı Şapka; Duygular (duygusal şapka): Görüşülen konu ile ilgili olarak, kişilere hiçbir dayanağı olmadan hislerini söyleme şansı verir.

 

Siyah Şapka; Tehlikeler (kötümser şapka): Görüşülen konunun riskleri, gelecekte doğuracağı problemler, eleştiriler ortaya çıkar.

 

Sarı Şapka; Avantajlar (iyimser şapka): O işin avantajları ortaya konulur. Getirileri göz önüne alınır.

 

Yeşil Şapka; Yaratıcılık (yenilikçi şapka): Konuyla ilgili alternatifler araştırılır. Yaratıcılık ön planda tutulur ve toplantıya katılanların yaratıcı olmaları teşvik edilir. Önemli olan fikrin saçma olup olmaması değil, orijinal, yeni ve üretken olmasıdır.

 

Mavi Şapka; Sonuçlar (serinkanlı şapka): Düşünce sistematize edilir. Toplantının sonuçları ortaya çıkarılır, durum analizi yapılır ve özetlenir.

  

Ağaç Diyagramı (Problem Ağacı): Belli bir amaca erişmek için izlenmesi gereken yolların, sistematik bir şekilde giderek artan bir detay düzeyinde grafiksel ifadesidir. Ne Zaman Kullanılır?

• Genel amaçların özel uygulama detayına indirgenmesi gerektiğinde.
• Bütün uygulama seçeneklerinin belirlenmesi gerektiğinde.
• Temel sebepleri belirlemek için, (örneğin, neden-neden diyagramı) (sebep-sonuç diyagramına alternatif)
• Fikirlerin açığa kavuşması için.
• Bir uygulama gerçekleşirken olabilecek engeller/aksaklıkların ve bunların etkilerini azaltmak için ne yapılabileceğinin belirlenmesi amacıyla. (Örneğin, süreç-karar proğram şeması)

 

Yeniliğin kabulü sürecinin farklı aşamaları için önerilen metotlar aşağıda verilmiştir.

1.Amaç belirlenir.

2.Doğru takım oluşturulur.

3.Ana amaç ile ilişkili olan alternatif sebepler, taktikler veya işler belirlenir.

4.Fikirler değerlendirilir ve makul bir sayıya düşürülür.

 

5.Ağaç oluşturulur.

• Birinci düzey: Genel amaç, kavram, fikir.
• Diğer düzeyler: Her seferinde bir basamak olmak üzere, neden, nasıl ve ne gibi soruların cevaplarından oluşur.

 

Problem ağacında aşağıdan yukarı doğru ilişkiler sonuçları,yukarıdan aşağıya doğru ilişkiler nedenleri ifade eder.

 

Problem Ağacının Kullanımında Dikkatle Edilecek Noktalar

Problem analizlerinde kullanılabilecek iki temel uygulama vardır: İlki ana problem metodu, burada problemler ya da sınırlılıklar gruptan gelecek fikirlere göre şekillenir ve sonuçta bir ana problem ve bunun neden ve etkileri ortaya konulur. Diğeri ise hedefe yönelik metotlardır. Bu metotta başlangıçta geniş anlamda; bir temel amaç, verilir daha sonra fikirler bir neden-sonuç mantığı içerisinde

 

PROGRAM AMAÇLARININ BELİRLENMESİ

Yayım/danışmanlık programlarının sonucunda bireyler, gruplar veya topluluklarda bir takım davranış değişiklikleri beklenir. Bu beklentiler amaçlar bölümünde yer alan ifadelerden oluşur. İki yöntemde aynı oranda pratik ve kullanılabilir yöntemlerdir, seçim kişisel ilgilere bağılıdır.

 

Amaçların Analizi

Problem ağacı tamamlandıktan sonra amaç ağaçları hazırlanmalıdır. Problem ağacı, problemler arasındaki neden-sonuç ilişkilerini gösterirken, amaç ağaçları, araç-sonuç ilişkilerini göstermektedir. Böyle bir yapı, projenin mantıksal bir matris çerçevesinde tanımlanması sonucunu doğurur.