• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

İNORGANİK SUBSTRATLAR

a)Kum ve Çakıl: Esas bileşeni kuvars (SiO2) olan toprak bileşenleridir. Tanecik çapı 2-0.2mm arasında olanlar kaba kum, 0.2-0.02mm arasında olanlar ince kum, 20-2mm arasında olanlar ince çakıl olarak adlandırılır. Substrat olarak bulunduğu çöl alanlarında kullanılır. Kaba kum tercih edilmelidir. Topraksız tarımın ilk yıllarında kullanılmaktaydı, ancak günümüzde kullanımı tercih edilmemektedir.

 

Ağır bir materyaldir. Su tutma kapasitesi düşüktür. Hacim ağırlığı ince kumda 1.48 g/cm3, kaba kumda 1.80 g/cm3 civarındadır. Kimyasal olarak aktif değildir. Uzun yıllar kullanılabilir. Buharla dezenfekte edilebilir. Atık problemi yoktur. Topraksız tarımdan sonra çevre düzenleme materyali olarak kullanılabilir.

 

b)Perlit: Doğada gri, beyaz, siyah renklerde bulunan, volkanik kökenli, camsı, asidik bir kayaçtır. Kırılarak milimetrik boyutlara getirildikten sonra 800-1000oC gibi yüksek ısıya maruz bırakılır. Isıl işlem sonrası mısır tanesi gibi patlayarak hacminin 20 katına kadar genleşir. Düşük yoğunluktaki gözenekli materyal inşaat, tarım, gıda ve kimya gibi farklı sektörlerde kullanılmaktadır. Tarımda kullanılan perlit çapı 0-6mm arasındadır. pH’sı 7.0 ve hacim ağırlığı 80-90 kg/m3’tür. Hafif ve sterildir, havalanma kapasitesi yüksektir. Su ve besin maddelerini bitkilerin kolayca alabileceği şekilde tutar. İnert olup pH’sı nötrdür. Atık sorunu yoktur. Başlangıçta sterildir, ancak uzun süre kullanım için gerektiğinde sterilize edilmelidir. 4-5 yıl gibi uzun süre kullanılabilir, fakat perlit tanecikleri zamanla mekanik olarak parçalanır. Eğer pH düşük olursa bünyesindeki Al çözünerek zehir etkisi yapabilir.

 

c)Pomza: Boşluklu, süngerimsi volkanik olaylar sonucunda oluşmuş, fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı dayanıklı, gözenekli, camsı volkanik bir kayaçtır. Oluşumu sırasında bünyesindeki gazların ani olarak bünyeyi terk etmesi ve ani soğuması nedenleriyle, makro ölçekten mikro ölçeğe kadar sayısız gözenek içerir. Asidik ve bazik volkanik faaliyetler sonunda asidik ve bazik olarak 2 tür pomza oluşur. Bazik pomzaya bazaltik pomza veya tüf (scoria) denilmektedir. Bazaltik pomza, koyu renkli, kahverengimsi, siyahımsı olabilir. Asidik pomza beyaz, kirli görünümde ve grimsi beyaz renktedir. Bazaltik pomzanın özgül ağırlığı 1-2 g/cm3, asidik pomzanınki 0.5 g/cm3 civarındadır.

 

Pomza inşaat, tekstil, tarım ve kimya sektörlerinde kullanılmaktadır. Doğada bulunduğu haliyle kullanılır. Sadece istenen tanecik büyüklüğünü elde etmek için kırılır ve elenir. Asidik pomza kimyasal olarak aktif değildir, inerttir. Ancak bazik pomzanın (tüf) tamponlama kapasitesi vardır ve kimyasal olarak aktiftir. Pomza sterildir, fiziksel özellikleri zamanla değişmez, tekrar kullanım için sterilize edilmelidir. Doğal bir ürün olduğundan atık sorunu yoktur.

           

d)Genleştirilmiş Kil: Kilin 1100oC’de genleştirilmesi ile elde edilir. Kullanımı sınırlıdır. Tarımda 3-10 mm büyüklüğündeki tanecikler tercih edilir. Hacim ağırlığı 0.28-0.69 g/cm3, pH’sı 7.0 civarındadır. Kimyasal olarak inert kabul edilir. Başlangıçta sterildir, gerektiğinde sterilize edilip uzun süre kullanılabilir. Atık sorunu yoktur.

 

e)Vermikulit: Ülkemizde fide üretim ortamına ilave edilerek kullanılır. Hammaddesi doğal bir kil mineralidir. Perlit gibi kırılır, elenir ve 1000oC’de ısıtılarak genleştirilir. Boyutları farklı (0-2 mm, 2-4 mm, 4-8 mm) olup, hafif ve gözenekliliği yüksek bir materyaldir. pH’sı 7.0-7.5 arasında, katyon değişim kapasitesi yüksektir. Fosfat iyonlarını tutma yeteneği vardır. Ortam pH’sı düştüğünde Al açığa çıkarak zehir etkisi yapabilir. Sterildir. Buharla sterilizasyona ve tekrar kullanıma uygun değildir. Çevre kirliliğine yol açmaz. Atık sorunu yoktur. 

                      

f)Zeolit: Alkali ve toprak alkali elementlerin kristal yapıya sahip, sulu alüminyum silikatları olarak tarif edilmektedir. Zeolitler kirlilik kontrolünde, enerji depolama uygulamalarında, tarım ve hayvancılık uygulamalarında, sağlık uygulamalarında, madencilik ve metalurji uygulamalarında kullanılmaktadır. Türkiye’de en fazla rastlanan, ekonomik önemi olan zeolit minerali klinoptilolittir. Klinoptilolit, zeolit grubundan silikatlar sınıfına girmektedir. Kırma ve eleme işleminden sonra farklı boyutlarda satışa sunulmaktadır. Rengi beyazdan kırmızıya değişen kristaller şeklindedir. Doğal pH’sı 6.5-7.2 arasındadır. Özgül ağırlığı nisbeten fazla (2.1 g/cm3) olduğundan topraksız tarımda tek başına kullanımı tercih edilmemektedir. 700oC’ye termal dayanım gösterir. Katyon değişim kapasitesi 2200-4600 mmol/kg arasında değişmektedir.

 

Klinoptilolit tarımda gübrelerden yararlanmayı artırmak amacıyla ve toprak düzenleyici olarak kullanılmaktadır. Uzun süreli ve tekrar kullanıma uygun bir substrattır. Fiziksel özellikleri zamanla değişmez. Ülkemizde salata-marul çalışmalarında klinoptilolitin bitkilerin potasyum alımını arttırdığı, ortamdan potasyum yıkanmasını azalttığı, böylece bitki gelişimini arttırdığı saptanmıştır. Bunlarda yetiştirilen salata-marul bitkilerinde nitrat ve nitrit içeriği azalmıştır.

 

g)Kaya Yünü: Kullanımı Danimarka’da başlamış ve Hollanda’da gelişmiştir. Günümüzde diğer ülkelerde de yaygın kullanımı vardır. %60 bazalt (diabase), %20 kireçtaşı ve %20 kok kömürü karışımından elde edilmektedir. Bu karışım yaklaşık 1500oC sıcaklıkta eritilir. Bu eriyik çok hızlı bir şekilde dönen silindirlerden geçirilerek ince liflere dönüştürülür. Liflerin uzunluğu ve kalınlığı elde edilecek kaya yününün gözenekliliğini belirlediğinden çok önemlidir ve silindirlerin dönme hızı, karışımın sıcaklığı ve diğer faktörlerin kontrolünde ayarlanmalıdır.

 

Topraksız tarımda kullanım amacıyla üretimi dilimler veya bloklar şeklindedir. Kayayünü dilimleri genellikle 90-100cm uzunlukta, 15-45cm genişlikte ve 5-10cm yükseklikte üretilmekte, plastik kaplı veya açık olarak satılmaktadır. Fide üretiminde kullanılan kayayünü küplerinin yüksekliği 6.5-10cm arasında değişmektedir. Tohum ekimi için kullanılan küplerin yüzey alanı yaklaşık 4cm2 olup yüksekliği genelde 4cm civarındadır. Özellikle saksılı bitkilerin yetiştiriciliğinde ortama ilave etmek üzere granüle üretimi de yapılmaktadır. Kayayünü dilimlerinde liflerin yönü üretim aşamasında belirlenmektedir ve ürünün fiziksel özellikleri açısından önemlidir. Kayayünü dilimlerinde lifler genellikle yataydır.

 

Böylece besin çözeltisinin kayayünü diliminde kapilar hareketi kolaylaşır ve sulama sonrası kayayünü diliminin üst kısmının kuruması engellenir. Fide üretiminde kullanılan kayayünü küplerinde ise lifler genellikle dikeydir. Üretim aşaması, kaya yününün kaç yıl süreyle kullanılabileceğini ve buharla dezenfeksiyona uygunluğunu etkilemektedir. Farklı kalitede ürünler için farklı sulama programı ayarlamak gerektiğinden bir serada kullanılan kayayünü dilimlerinin hepsinin aynı kalitede olması gerekmektedir.

 

Kayayünü hafif bir materyaldir, hacim ağırlığı 0.07-0.1 g/cm3 civarındadır. Kuru haldeki kayayünü dilimlerinin ortalama %5’i lif, %95’i hava boşluğudur. Sulama sonrası drene olan kayayünü dilimlerinde su:hava oranı 65:30 düzeyindedir. Bitkiler kayayünündeki suyun %90’ını kolayca alabilmektedir. Fazla su kolayca drene olduğundan, bitkiler aşırı sulamadan olumsuz etkilenmez.

 

Kimyasal olarak aktif değildir. Ancak kayayünü besin çözeltisinin pH’sını biraz yükseltebilir. Bu durum ilk kullanım yılında meydana gelir, ancak sonraki yıllarda bu etki azalır. Bu nedenle bitkilere uygulanan besin çözeltisinin pH’sını ortamın pH’sı 5.5-6.0 olacak şekilde azaltmak gerekmektedir.

 

Kayayünü sterildir ve tekrar kullanılmak üzere sterilize edilebilir. Atık sorunu vardır. Geri dönüşümü için, inşaat amaçlı mineral yün yapımında kullanımı veya parçalanarak saksılı bitkilerin yetiştirme ortamlarına karıştırılması gibi farklı yöntemler ortaya konmuştur.

 

h)Sepiolit: Magnezyum silikat minerali olan sepiolit, doğada tabakalı ve masif olarak bulunur. İçerdiği hava boşlukları yardımıyla nem tutma kabiliyeti ve köklerin havalanması için iyi bir ortamdır.

 

i)Cam yünü: Silis kumunun 1200°C - 1250°C'de ergitilerek elyaf haline getirilmesi sonucu elde edilmektedir. Kum, çakıl taşı gibi maddelerin en az %95 SiO2 içeren bileşenlerine silis denir ve yerkabuğunun yaklaşık %26' sını oluşturur. 

 

Cam yünü, 0,040 /mK ısı iletim katsayısı ile ısı yalıtımı ve -50 / +250°C aralığındaki sıcaklık dayanımıyla da yangın güvenliği sağlamaktadır. Bağlayıcı kullanılmamış cam yünü ürünlerde ısı 500°C'ye kadar çıkabilmektedir. Cam yünü de taş yünü gibi böcekler ve mikro organizmalar tarafından tahrip edilmez. 

 

j)Curuf: Cüruf, tamamen saf olmayan metaller ergitildiği zaman yoğunluk farkı nedeniyle yüzeyde biriken daha hafif metallere verilen isimdir. Hafif metalin havaya temas edip oksitlenmesiyle oluşur. Bu nedenle metal küfü olarak da bilinir. Günümüzde çimento, seramik yapımında ve yapay kordon yapımında kullanılır.

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(16310 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Topraksız Tarımın Yararları Ve Zararları Nelerdir?

Topraksız Tarımın Yararları Ve Zararları Nelerdir?

TOPRAKSIZ TARIMIN YARARLARI Verimli topraklar gerektirmediği için verimsiz topraklar değerlendirilmiş olur (Carruthers, 2001). Ürünlerin besin değeri ve PH dengesi kolaylıkla sağlanabilir. Besin solüsyonu uygulamalarının kontrollü bir şekilde yapılmasıyla, optimum düzeyde makro ve mikro elementlerinin dengelenmesi sağlanmaktadır. Kontrollü ...

Topraksız Tarım Şekilleri Nelerdir?

Topraksız Tarım Şekilleri Nelerdir?

Topraksız Tarım Şekilleri Sistemin temeli İngiltere de Kaliforniya Üniversitesi nden Profesör Doktor William Gericke tarafından 1950’lerde atıldı. Ancak pratik uygulamaları 1990’larda hızlandı. Türkiye’de ise ilk olarak 1995 de Antalya da uygulanmaya başlandı. Bugün topraksız tarım tekniği yaklaşık 100 serada uygulanıyor. Sera...

Topraksız Tarımda Katı Ortam Kültürleri

Topraksız Tarımda Katı Ortam Kültürleri

Topraksız Tarımda Katı Ortam Kültürleri Topraksız yetiştiriciliğin bu sisteminde gerekli olan katı veya sert ortam, lokal olarak elde edilen materyallerden oluşur. Seçilen ortam materyallerinin esnek, gevrek, su ve hava tutma kapasitesi iyi ve kolaylıkla drene edilen özellikleri olmalıdır. Bu özelliklere ek olarak toksin maddelerden, hastalık v...

Topraksız Tarımda Kaya Yünü Kullanımı

Topraksız Tarımda Kaya Yünü Kullanımı

Topraksız Tarımda Kaya Yünü Kullanımı Kaya yünü bazaltik kayaların eritilmesi, eriğin liflere dönüştürülmesi ile üretilir. Lifler eritildikten sonra ortama yapıştırıcı eklenerek sıkıştırılarak geniş bloklar halinde kurutulur. Geniş bloklar, küçük bloklara kesilerek çoğaltma bloklarını oluşturur. Kaya yünlerinin hepsinin yapısı aynı değildir. En...

Topraksız Tarımda Su Kültürleri (Hidroponik Sistemler)

Topraksız Tarımda Su Kültürleri (Hidroponik Sistemler)

TOPRAKSIZ TARIMDA SU KÜLTÜRÜ (HİDROPONİK KÜLTÜR) 1. DURGUN SU KÜLTÜRÜ: Besin çözeltisi ışık geçirmeyen, yaklaşık 15cm derinlikteki kapların içine konur. Ya da kapların üzeri ışık geçirmeyen bir malzeme ile kaplanır. Çözelti akvaryum pompası ile havalandırılmalıdır. Havalandırma borusunun ucuna havalandırma taşı takılarak daha iyi havalandırm...

Topraksız Tarımda Dikey Torbalarda Yetiştiricilik Nasıl Yapılır?

Topraksız Tarımda Dikey Torbalarda Yetiştiricilik Nasıl Yapılır?

SUBSTRAT KÜLTÜRÜ TEKNİKLERİ Dikey Torbalarda Yetiştiricilik Birim alandaki bitki sayısını artırma amacıyla geliştirilen bu yöntemde bitkiler, belli mesafelerle asılmış olan polietilen torbalarda yetiştirilmektedir. Salata-marul ve çilek yetiştiriciliği için uygundur. Sarılıcı süs bitkilerinin anaçlık üretiminde de kullanılabilmektedir. Sera k...

Topraksız Tarımda Gübreleme Nasıl Olmalıdır?

Topraksız Tarımda Gübreleme Nasıl Olmalıdır?

Topraksız Tarımda Bitki Besleme (Gübreleme) Topraksız yetiştiricilik, bitkilerin besin maddeleri gereksinimlerinin karşılanması esasına dayanır. Topraksız tarımda bitki besleme geleneksel yapılan yetiştiricilikteki bitki beslemeden daha farklıdır. Bu farkın nedenleri şunlardır: 1.Topraksız tarımda bitki başına kullanılan ortam hacmi çok azdı...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi