• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

Kültür Mantarı Kompost Pastörizasyon Yeri

Kompostun pastörizasyonunda kasa ve kütle olmak üzere iki yöntem kullanılır. Son yıllarda kompostun pastörizasyonunda hemen hemen bütün ülkelerde kütle pastörizasyon yöntemi kullanılmakta, kasa ile pastörizasyon yöntemi kullanılmakta, kasa ile pastörizasyon yönteminden giderek uzaklaşılmaktadır. Kasa yöntemi, şu anda sadece büyük kasa ile çalışan eski büyük işletmelerde kullanılmaktadır. Ülkemizde daha çok ranza, küçük kasa ve torba içinde yetiştiricilik yapıldığından, kütle pastörizasyonu yaygınlaşmıştır.

Kültür Mantarı

Birinci fermantasyonu tamamlayan kompost, pastörizasyon odasına alınır. İçerde 4–10 gün süre ile tutulur, ancak genel olarak süre 6 gündür. Bu sırada kompost, içindeki mantar, bakteri, nematod, solucan, kurt, larva, sinek, böcek gibi hastalık ve zararlılardan arındırılır. Aynı zamanda kompostun olgunlaşması sağlanır. Oda içinde 60C sıcaklık ve %80–90 oransal nem bulunur. Oda içi sıcaklılığın, değişik zamanlardaki dış hava koşullarına göre sabit biçimde tutulması ve odadan dışarıya ısı kaybının en az seviyede olması gerekir. Aksi halde ısıtma masrafı oldukça yükselir, Bunun için odanın inşası sırasında beton, ytong, delikli tuğla veya briketten yapılmış, çift duvar arasına cam yünü, poliüretan levhalar, saman gibi ısı geçirmez maddeler konarak elde edilir, Ilıman yerlerde çift duvar örmek veya iki duvar arasında 10 cm boşluk bırakmak yeterlidir.

 

Pastörizasyon odasını ısıtmak ve kompostu pastörize etmek için oda içine buhar tatbik edilir. Bilindiği gibi, sıcaklık artışı ile beraber buharın basıncı da artar. Bu 60C’de 149 mm cıva basıncına eşit bir değerdir. Buhar basıncı ile duvarlar nemi emer. Ayrıca izolasyon yeterli değilse iç duvarla, dış duvar arasındaki sıcaklık farkından dolayı, içerdeki nemli sıcak hava, soğuk duvarla temas edince soğur ve içindeki nemi, su olarak duvara bırakır. Su iyi bir ısı ileticisidir. Islanan duvar veya izolasyon maddesi ısı tutma özelliğini kaybeder. Bir pastörizasyon odanın dış duvarları hava boşluğuna sahip olmalıdır. Bunun birinci nedeni, havanın ısı iletim geçirgenliğini düşürmesi, ikinci olarak duvarın ve iki duvar arasında izolasyon olarak kullanılan malzemenin kuru maddesine bunu yansıtır ve izolasyon maddesi ıslanırsa, su iyi bir iletken olduğundan, ıslanan izolasyon maddesi ısı tutma özelliği kaybeder ve iletken halini kaybeder ve iletken haline geri döner.

 

Duvarda hava boşluğu yaratmak, nemin duvarda açık bırakılmış deliklerden dışarı çıkmasını sağlamak gerekir. Yahut pastörizasyon odasının iç tarafına nemi tutan ve duvar içine girmesini önleyen tedbirler alınmalıdır. İç duvar yüzeyi çimentolu sıva ile kaplanmalı, üzeri ziftlenmelidir. Yalnız zift odadaki yüksek sıcaklık nedeniyle bir miktar akabilir. Bunun yerine bitumlu boya ile boyanır. İlk boyamada 1 metrekareye 0,3 kg filinkonte 1:1 oranında su ile inceltilip sürülür. Bu kat kuruduktan sonra 1 metrekareye 1 kg boya düşecek şekilde ikinci kat çekilir. Aynı işlem boya iyice kurduktan sonra üçüncü kez yapılır. Filinkonte siyah renklidir. Odanın içinde iyi görüntü vermez. Bu bakımdan, ayrıca beyaz renkli bir boya ile üstü örtülür. Son yıllarda pastörize odasının iç yüzü alüminyum, plastik levha veya ziftli kâğıt gibi bir buhar bariyeri ile kaplanmaktadır. Hatta pastörizasyon odası plastikten yapılmaktadır.

 

Kütle pastörizasyonda pastörizasyon odasının bir havalandırma ünitesi vardır. Odanın tabanından 40–50 cm yükseklikte ikinci ızgaralı bir taban daha yapılır. Izgara delikleri, üzerine kompost konduğu zaman aşağı düşürmeyecek, ancak attan hava akımı verildiğinde bunu rahatça kompostun her tarafına eşit sevk edecek şekilde ve büyüklükte açılmalıdır. Normalde 1–2 cm çapında, 1–2 cm aralıkla delikler açılmış levhalar veya aralarında 1–2 cm genişliğinde açıklık bırakılarak döşenen latalar olabilir. İkinci zemin gerektiğinde yüklü bir römorkun ve yükleyici bir traktörün ağırlığını çekecek güçte inşa edilmelidir. Pastörizasyon odasına bir veya iki kapı yapılır. İki adet kapı yapıldığında, kompost, kompost hazırlama yerine bakan birinci kapıdan pastörizasyon odasına yükleyici traktör, römork, bant sistemi veya insan gücü ile el arabalarında getirilip doldurulur. Oda içinde kompostun en fazla doldurmada yükseklik 2 m’dir. Daha fazla olduğu zaman alttan basılan hava rahatlıkla kompost içinden geçerek üst taraftaki boşluğa çıkamaz. Yani oda sirkülasyon temin edilemez. Oda doldurulduğunda kapısı kapatılır. Pastörizasyon sonunda bu kapıda kompostun doldurması ve boşaltılması aynı kapıdan yapılır. Pastörize odanın kapıları çelik veya alüminyumdan yapılmalıdır. Isı geçirgenliğini önlemek üzere iki tabaka arasına 5 cm kalınlığında poliüretan yerleştirilmelidir. Ahşaptan yapılan kalıplar aşırı sıcak ve nem yüzünden çabuk bozulmaktadır. Ancak ahşap kapıların üzeri galvaniz saç levhalarla kaplanır ve birleşme yerleri lehimlenerek, ahşap kısmına nem geçmesi önlenirse kullanılabilir. Kapılar kapatıldığında zaman içten dışa veya dıştan içe hava sızdırması olmamalıdır. Çok iyi kapanmalıdır. Zamanla açılıp, kapanmada zorlanma meydana getirmemelidir.

 

Havalandırmanın, dışarıdan temiz hava alınan ön kısmına filtre yerleştirilir. Bu filtre % 99,9’luk emniyette olmalıdır. Dış havada serbest halde bulunan zararlı mantar ve bakteri sporlarının filtre içinden geçip, temiz hale getirilmiş kompostun içine girip tekrar hastalık ve zararlılarla bulaştırmasına müsaade edilmemelidir. Bu tip filtreler özel imal edilir ve piyasada satılır. Fiyatları oldukça pahalıdır. Bulunduğumuz yerde özel filtre bulma olanağı yoksa iki galvanizli, kare örgü tel kafes arasına 2–4 cm kalınlığında cam yünü konmalı ve filtre yapılmalıdır. Bu filtre %90–95 havayı mikroplardan temizler. Ancak bu filtre içinden hava nede olsa güçlükle geçer. Diğer filtrelerde hava geçişi daha kolaydır. Filtreden hava geçişi zor olduğundan, filtrenin yüzeyi, hava kanalı yüzeyinin ez az dört katı olmalıdır. Geçirgenlik geniş yüzeyle arttırılmış olur. Filtre dışarıda olduğundan, yağışlarda ıslanır. Tozlu havadan dolayı çabuk tıkanır. Islanan filtre üzerinde zararlı mantar ve bakteriler üreyebilir. Dikkat edilmez ise, burada çoğalırlar ve filtrenin iç yüzeyine de geçer.

 

Bu duruma gelmiş filtre artık enfeksiyon kaynağı olmuştur. İçeriye mikroplu hava taşır. Filtre 2–3 ayda bir kontrol edilmeli ve gerekirse hemen değiştirilmelidir. Ayrıca ıslanmaya ve tozlanmaya karşı korunmalıdır. Hava kanalı galvanizli saç, beton ve fiberglastan yapılabilir. Kanal dört köşe veya yuvarlak şekillidir. Boyutu 50×50, 40×60, 60×70 cm veya çapı 50–70 cm’dir. Kanal yapılırken sert dönüşlerden ve köşelerden kaçınılmalıdır. Yuvarlak dönüşler tercih edilir. Dışarıdan gelen hava kanalı ile pastörizasyon odasından gelen kanal arasında bir damper bulunur. Damper değişik kademelerde çalışır. Birinci kademede pastörize odasına sadece dışarıdan gelen temiz havayı basar. İkinci kademede sadece pastörizasyon odasının havasını sürküle eder, yani oda havasını kendi içine karıştırır. Üçüncü kademede istenen ölçüde iki havayı birleştirerek pastörize odasına sevk eder. Havalandırmanın en önemli elemanlarından birisi hava basan vantilatördür. Aksial veya radial olan iki tipi vardır. Aksial vantilatörlerin elektrik motoru kanal içinde bulunduğundan, sıcak ve nemli hava motorun çabuk bozulmasına veya yanmasına sebep olur.

 

Ayrıca hava değişim kapasitesi düşüktür. Ancak fiyatları ucuzdur. Radial vantilatörlerin motorları dışarıdadır. Sadece üfleyici paneller kanal içinde bulunur. Basınç-volüm fonksiyon karakteristikleri stabildir. Hava akımını değişik yönlere rahatlıkla çevirebilir. Randımanı %80-85’tir. Alış fiyatı, aksihal vantilatörlere nazaran %20–30 daha pahalıdır. Pastörize odasında kullanılacak vantilatörün kapasitesi, oda içine konacak kompost miktarına göre tespit edilir. Bir ton kompost için saatte 200–300 metreküp havaya gereksinim vardır. Pastörizasyon odasına her seferinde 30 ton kompost konulsa, bir ton kompost için 300metrehüp/h gereksiniminde, 30 ton için 30×300=9.000 metreküp/h olur. Çeşitli kayıplar için bu istenen miktara %20–30 fazlalık eklendiğinde 12.00–14.000 metreküp/h’lık havaya ihtiyaç vardır. Şu halde vantilatörümüzün hava kapasitesini minimum 12.000 metreküp/h olacaktır. Ancak kompost içinden havanın itilerek geçmesi gerekecektir. Bu basıncı sağlamak üzere, vantilatörün kapasitesi yanında en az 50–100 mm basıncı bulunmalıdır. Havalandırma sistemi havayı pastörize odasındaki ızgaranın altından basar ve odanın tavanındaki üst kısmından çeker. Böylece oda içinde sirkülasyon sağlanır.

 

Sıcaklığın 60C’de sabit tutulduğu ve kompostta pastörizasyon işleminin uyguladığı dönemde, dışarıdan taze hava alınmaz, sadece odanın iç havası devredilir. 6–18 saat sonra taze hava kademeli olarak devreye sokulur. Sıcaklık 50–55 C’de sabitleştirilir. 1–3 gün sonra kapak daha fazla çalışarak 45-50’ye düşürülür. Kompost olgunlaştığı ve içinde artık amonyak gazı kalmadığı an, yani 4–10. günün sonuna doğru veya kompostu pastörize odasından çıkarmadan bir gün önce, dış hava kapağı tamamen açılır. İç sirkülasyon kapağı kapatılır. Bu durumda dışarıdan devamlı taze hava basılır. Pastörize odasına taze hava basılmaya başlandığı an içeride hava şişmeğe başlar. Şişen fazla havanın bir yerden dışarı atılması gerekir. Aksi halde odaya basılması ters basınçtan dolayı durur.

 

Bunu önlemek üzere, pastörize odasına basınçtan dolayı atılması gereken havanın çıkaracağı bir Ekzos deliği konur. Bu çıkış deliği, tavanda veya tavana yakın bir yerde duvara konur. Ekzos deliğinin dış kısmında içeriden gelen tazyikle açılan ve tazyik düşünce kapanan ve sızdırmazlık sağlayan kapaklar bulunur. İçeride hava basıncı artınca kapaklar açılır ve fazla hava dışarı atılır. Kapaklar, dışarıdan gelen havayı geçirmeyecek tarzda yapılır. Pastörizasyon odasının ızgara altına buhar borusu konarak değişik noktalardan içeriye buhar verilir. Havalandırma tesisi ile gelen hava, buharı alıp kompos içine sokar ve kompstun sıcaklığı 60C’ye çıkartılmalıdır. Isıtma sadece buhar yardımı ile yapılabileceği gibi, havalandırma tesisatının iç içe dış havayı karıştıran damperinden sonra kanal içine ayrıca ısıtma için radyatör de konabilir. Hangi yolla ısıtma sağlanılacaksa, ona göre hesaplama yapılır. Sadece buhar sevk edilir veya ısıtma ile beraber buhar verilir. Pastörize odası her boşaltmadan sonra temizlenir. Bu bakımdan oda içine bir adet su musluğu konulmalıdır. Ayrıca ızgara altına düşebilecek Kompost parçalarının temizlenmesi için, ızgaranın belirli yerlerden sökülüp, takılabilir olması gerekir.

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

Ismail Doģan

4.04.2021 00:17:58

Sadece buharla calisacak pastorize odasinin (gerekli malzeme ile) sema olarak verebilir misiniz?

(50918 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kültür Mantar Yetiştiriciliği (A dan Z ye) Kültür Mantar Yetiştiriciliğinde Mantarın yetişme yerleri açık ve kapalı üretim alanları olmak üzere ikiye ayrılır. Doğada tabii halde üreyen mantarların oluşması verim potansiyeli, direkt çevre koşullarına bağlı olduğundan ve bunların nasıl olacağının önceden kestirilememesi, bir tarımsal işletmenin s...

Biyolojik Mücadelenin Kültür Mantarında Kullanımı

Biyolojik Mücadelenin Kültür Mantarında Kullanımı

Biyolojik Mücadelenin Kültür Mantarında Kullanımı Kültür mantarındaki gelişimin ve üretim miktarının gün geçtikçe artan bir seyirde devam etmesi, beraberinde de bazı sıkıntıları getirmektedir. Özellikle yetiştiricilikte karşılaşılan hastalık ve zararlılar ile mücadelede kullanılan pestisitlerin büyük bir çoğunluğunun ürüne ruhsatlı olmaması; ...

Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kültür Mantarları yetiştiriciliği ; Doğada yaygın olarak ve her zaman bulmak mümkün değildir. Ayrıca doğada bulunabilen mantarlar, çevrelerindeki besin ortamında bulunan ağır metal ve organik kirliliklerin yanı sıra havadaki kirlilikten etkilenerek bu kirletici maddeleri içerebilirler; özel koşullarda üretilen mantarlarda ise böyle kirlilikler...

Kültür Mantarı Yetiştirme Yerleri (Bodrum Ve Kilerler)

Kültür Mantarı Yetiştirme Yerleri (Bodrum Ve Kilerler)

Kültür Mantarı Yetiştirme Yerleri Bodrum Ve Kilerler Ülkemizde özellikle son yıllarda, büyük şehirlerde oturan halkın bütçesine ek gelir getirmek amacı ile önce banyo veya mutfağın bir kenarında birkaç torba koyarak başlayan hobi şeklindeki mantar yetiştiriciliği, daha sonra binaların alt katlarındaki depo, kiler ve bodrumların üretime uygun ha...

Evde Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Evde Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Evde Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Dünya’da sürekli olarak hayatımıza yeni bir iş fırsatı girmektedir. Birçok sektörün aksine insanlar kendi iş imkânları konusunda yeni fikirler üretmek içerisindedir. Bu sayede arzu ettikleri rakamlara kolayca erişebiliyor ve dilediklerini kolayca yapabiliyorlar. Bu arzu ve istek doğrultusundan dolayı da...

Kültür Mantarı Örtü Toprağı Hazırlama Yeri Nasıl Olmalıdır?

Kültür Mantarı Örtü Toprağı Hazırlama Yeri Nasıl Olmalıdır?

Örtü Toprağı Hazırlama Yeri, Pastörizasyon Odası ve Örtü Toprağı Serme yeri Örtü topağı hazırlama yeri, yapısı itibariyle kompost hazırlama yerine benzer. Örtü toprağı çeşitli maddelerin karıştırılmasıyla hazırlanır. Sundurmanın bir tarafında, üç tarafı duvarla çevrili ve açık tarafı sundurmaya bakan, karışıma giren maddelerin ayrı ayrı elenmiş...

Kültür Mantarı Üretim Sorunları Ve Çözüm Önerileri Nelerdir?

Kültür Mantarı Üretim Sorunları Ve Çözüm Önerileri Nelerdir?

SORUNLAR NEDENLERİ ÇÖZÜMLERİ Misel üretimde başarısız olmak.. Yanlış planlama stratejisi. Büyüme parametrelerini gözden geçirin. Nem, sıcaklık, ışık, karbon dioksit vb Not: Kompost çok nemli ise, nemi azaltın. Klorlu veya kirli su. Kimyasal kirl...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi