• notifications1
  • menü

Bugün : 28 Mart 2024 Perşembe

Türkiye’de yaygın olarak kullanılan kimyasal gübreler bileşimlerindeki besin maddelerine göre dört ana grupta toplanabilir.

Azotlu Gübreler

Bünyesinde azot bulunduran gübrelerdir. Verilecek azotlu gübre miktarının tayininde gübrelenecek toprağın humus ve azot muhtevası ile yetiştirilecek bitkinin azot ihtiyacı dikkate alınır. Azotlu gübreler:

  • Kök teşekkülünü, bitkinin gelişmesini ve büyümesini sağlar.
  • Bitkilerin olgunlaşmasını çabuklaştırır.
  • Mahsulün kalitesini yükseltir.
  • Dane dökümünü önler, verimi çoğaltır.
  • Danelerin olgunlaşmasını sağlar.

 

Azotlu Gübrelerin Eksikliğinde Ortaya Çıkan Arazlar

  • Azot eksikliğinin bitkiye tesiri çok büyüktür. Hatta diğer elementlerinin alımına bile tesir eder.
  • Protein ve enzimlerin sentezi yavaşlar. Bitkinin gelişmesi durur. Bitki bodur kalır.
  • Bitki bazen kırmızımtırak bir renk alır.
  • Azot noksanlığı hububatta sapa kalkma başlangıcında olursa yapraklar açık yeşil bir renk alır. Saplar ince ve zayıf , başaklar kısa kalır ve taneler iyi olgunlaşmaz.
  • Verim düşer.
  • Azot noksanlığını gidermek için toprağa bulunabilmesi halinde bol miktarda çiftlik (ahır) gübresi ya da yoksa yeterli miktarda kimyevi (suni) azotlu gübre verilmelidir. Normal vasıflı topraklara dekara 2-3 ton ahır gübresi yeterlidir. Yetiştirilen bitkilerde kloroz arazı görülüyorsa bu topraklardaki azot noksanlığını gidermek için Nitrat formundaki azotlu gübrelerden ziyade amonyum formundaki azotlu gübreler tercih edilmelidir. Üre ve Amonyum Nitrat gübresi gibi.

 

Azotlu Gübre Fazlalığında Ortaya Çıkan Arazlar

  • Fazla gübre kullanımı maddi kayba sebep olur.
  • Bitki süratle büyür, ekinler yatar. Üründen ziyade sap verimi olur.
  • Dokular ve hücre zarları gevşek teşekkül eder.
  • Bitkinin kurağa, soğuğa, hastalık ve zararlılara karşı mukavemeti azalır.
  • Meyveler kalitesiz olur (Kalın kabuklu, sünger gibi ve dayanıksız olur).

 

Yurdumuzda yaygın olarak kullanılan azotlu gübreler

Üre

%46 N oranında saf azot ihtiva ettiğinden, az bir hacimle daha fazla miktarda besin maddesi bulundurur. Bu konsantre olma özelliği taşıma, depolama ve kullanımda da büyük kolaylık sağlar. Dolayısıyla ekonomik bir gübredir. Toprağa verildikten kısa bir süre sonra bitkinin kolayca faydalanabileceği hale gelir. Ürenin toprağa atılmasından hemen sonra üzeri örtülmeli ki azot kaybı önlensin.

 

Üre CO(NH2)2 kimyevi formülünde olduğu için saf azot kaynağıdır. Bünyesinde azottan başka toprakta kalıcı dolgu maddesi ya da başka madde artıkları bulundurmaz. Az miktarda bir rutubette eriyerek derhal bitkiye yarayışlı hale gelir. Toprak reaksiyonu bakımından da menfi bir tesir göstermez.

 

Üre pozitif yüklü (NH4)+ formül sayesinde, (-) yüklü toprak koloitlerine iyice tutunur. Bu ürenin çok önemli bir özelliğidir. Zira bu sayede ülkemizdeki topraklarda yıkanma suretiyle meydana gelen azot kaybı önlenmiş ve azotun toprakta uzun müddet saklanması imkan dahiline girmiş olacaktır. Böylece bitkiye bütün gelişme periyodu boyunca devamlı ve sürekli azot temin edebilecektir. Ayrıca yıkanma tehlikesi olmadığından ekimden önce ve ekimden sonra veya ihtiyaç olduğu anda toprağa verilebilecektir.

 

Üre sahip olduğu pril yapısından dolayı kolay kullanılır. Kolay ve emin bir şekilde muhafaza edilir.

 

Kalsiyum Amonyum Nitrat (CAN)

Azotlu gübreler içerisinde yurdumuzda ve dünyada en çok %26 Azotlu CAN kullanılmaktadır. Terkibinde %26 Azot bulunur. Amonyum nitrat gübresindeki azotun yarısı nitrat, diğer yarısı da amonyum formundadır. CAN gübresi, bir taraftan bitkiye ihtiyaç duyduğu nitratı hazır olarak temin ederken, diğer taraftan amonyum iyonlarının toprak koloidleri tarafından tutulması ile bitkinin bütün büyüme mevsimi boyunca ihtiyaç duyacağı azotu karşılar. Yani nitrat hemen kullanılırken, amonyum tedrici olarak kullanılır. Kompozisyonu ve çözünürlüğü sebebiyle bilinen azotlu gübreler içerisinde en hızlı tesiri yapan yegane gübredir. Bu gübrenin etkisi hem çabuk hem de devamlı olmaktadır. Bu bakımdan bitki gelişmesinin her devresinde rahatlıkla kullanılabilir.

 

Diğer taraftan sadece Kütahya Azot Tesisleri'nde üretilen dolgu maddesi Dolomit olan %26 Azotlu CAN gübresi içerisinde Demir, Silisyum ve Alüminyum gibi iz elementlerin yanında Kalsiyum ve Magnezyum gibi bitkilerin ikinci derecede ihtiyaç duyduğu elementler mevcuttur. Magnezyum bitkiye yeşillik veren klorofilin temel taşıdır. Eksikliğinde bitkinin alt yapraklarından itibaren sararmalar başlar.

 

CAN gübresinin hidroskopik özelliği vardır. Bu bakımdan havanın rutubetini alarak topaklaşıp kekleşebilir. Bu yüzden depolarda fazla bekletilmeden kullanılmalıdır. Depolarda üst üste sekiz on torbadan fazla istiflenmemelidir. Aynı zamanda patlayıcı özelliği de bulunduğundan CAN gübresi ile benzin ve gazyağı gibi yanıcı maddeler birlikte depolanmaz.

 

Amonyum Sülfat

Genellikle beyaz renkli olup, toz şekere benzediği için çiftçiler tarafından şeker gübresi olarak bilinir. Son yıllarda ithal edilen bazı çeşitleri açık mavi veya grimsi renktedirler. Terkibinde %21 Azot ihtiva eder, su alarak topaklaşması azdır. Bu nedenle kolay muhafaza edilir.

 

Amonyum sülfat gübresi asit karakterli bir gübre olduğu için nötr ve alkali (kireçli) topraklarda rahatlıkla kullanılabilir. Yağışlı kireçsiz bölgelerdeki topraklarda kireçlenme yapılmadan devamlı olarak kullanılırsa belli bir süre sonra bitkiye zararlı olabilir. Yani toprağın pH kosantrasyonu düşerek bitki kök bölgesinde asitli bir ortam oluşur. Toprak pH’sı 5,5’un altına düştüğü takdirde, nitrifikasyon olayı çok yavaşlar. Yani topraktaki azot bileşikleri bitki tarafından yeterince alınamaz . Bunu önlemek için toprağa kireçleme yaparak toprağın pH’nı 5,5 ‘ in üzerine çıkarmak gerekir. Amonyum sülfat, terkibinde kükürt bulunan önemli bir azotlu gübredir

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

Levent

4.03.2022 22:03:11

Can 26 taban gubresi yerine kullanilirmi ku

(11948 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Kimyevi Gübreler Nelerdir?

Kimyevi Gübreler Nelerdir?

Türkiye’de yaygın olarak kullanılan kimyasal gübreler bileşimlerindeki besin maddelerine göre dört ana grupta toplanabilir. Azotlu Gübreler Bünyesinde azot bulunduran gübrelerdir. Verilecek azotlu gübre miktarının tayininde gübrelenecek toprağın humus ve azot muhtevası ile yetiştirilecek bitkinin azot ihtiyacı dikkate alınır. Azotlu gü...

Kimyevi Gübreler Potasyum (K) Nedir, Nerede ve Ne Zaman Kullanılır?

Kimyevi Gübreler Potasyum (K) Nedir, Nerede ve Ne Zaman Kullanılır?

Kimyevi Gübreler Potasyum (K) POTASYUM (K) Özellikle meyve oluşumu ve gelişimi için gerekli temel besin maddesidir. Potasyum bitki büyümesini çabuklaştırır ve verimini artırır. Potasyum, bitki metabolizmasında fotosentez sonucu elde edilen ürünlerin, faydalı olacağı bölgelere taşınmasını sağlar. Su dengesini ayarlar. Potasyum, azot ile birlik...

Kimyevi Gübreler Azot (N) Nedir, Nerede ve Ne Zaman Kullanılır?

Kimyevi Gübreler Azot (N) Nedir, Nerede ve Ne Zaman Kullanılır?

Kimyevi Gübreler Azot (N) AZOT (N) Toprağın temel ihtiyaç besinlerinden biridir. Bitkinin yeşil aksamının gelişimini sağlar. Toprakta hareketli bir elementtir. Sulama suyuyla aşağılara doğru hareket eder. Amonyum, Üre ve Nitrat (nitrit) şeklinde formları bulunur. Kışı soğuk geçen bölgelerde, sonbaharda amonyumlu gübrelerin azot kaybı olm...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi