• notifications1
  • menü

Bugün : 28 Mart 2024 Perşembe

Azot (N); Azot; atmosfer, toprak ve canlı organizmalar arasında sürekli dolaşan çok hareketli ve yaşam için son derece önemli bir elementtir. Azotun doğadaki kaynağı atmosferdir (%78’i azot). Topraktaki azot çeşitli yollarla atmosferden toprağa geçmiştir. Toprakta bulunan azotun ana deposu organik maddedir. Bitkilerin bu azottan istifade edebilmeleri için söz konusu azotun bitkilerce alınabilir formda olması gerekir. Bunun gerçekleşebilmesi azot-döngüsünü sayesinde oluşur. 

 

Bitkinin azot alımını sağlayan azot-döngüsü organik azotun mineralizasyonu ile inorganik azota dönüştürülmesi ile başlar. Organik maddenin parçalanması mikrobiyal aktivite ile gerçekleştiğinden, toprak pH’sının mikroorganizmaların gelişimine uygun olması da mineralizasyonu yakından etkiler.

 

Daha sonra nitrifikasyon işlemi sayesinde amonyum, nitrata dönüşmektedir. Azotun bitkilerce alımının sağlanması için son aşama azot-immobilizasyonudur. İmmobilizasyon olayı inorganik azotun toprak mikroorganizmaları ile bitkilerin hücrelerinde kullanmak suretiyle tekrar organik-azot formuna dönüştürülme olayıdır. İmmobilizasyon olayını hızlandıran en önemli faktör, organik azot kaynaklarının C:N oranıdır. En etkili C:N oranı 8:1’dir ve en ideal oran sadece MİKROBİYAL YAPIDA bulunur. Toprakta inorganik azotun organik azot bileşiklerine organik azotun tekrar inorganik azot bileşiklerine dönüşmesi olayı bu şekilde sürüp gider.

 

Biyolojik Fonksiyonları

Azot bitkilerin temel yapı taşlarından olup, bitkilerin azot içerikleri oldukça değişkendir. Bitki çeşidi, yaşı, organı, çevre koşulları gibi faktör bitkilerin azot içeriklerini etkiler.

  • 1. Bitki gelişimi ve kuru madde üretimi açısından birincil besindir. Vejetatif gelişim, ürün miktarı ve kalitesi açısından azotun büyük önemi vardır
  • 2. Fotosentez için son derece önemlidir. Azot noksanlığı durumunda klorofil molekülleri dağılır
  • 3. Bitkilerde vejetatif gelişmeyi kök gelişimine göre daha fazla etkilediğinden tepe/kök oranı artar
  • 4. Bitki hücreleri daha büyük, buna karşılık ince duvarlı olur. Böylece dokuları zararlı ve hastalıklara karşı daha duyarlı hale gelir
  • 5.Karbonhidrat-protein dengesini etkiler
  • 6.Azot bitkilerde diğer besin elementi alım ve kullanım etkinliği açısından da son derece önemlidir. Azot ile yeterli beslenen bitki diğer besin elementi alım ve kullanım etkinliğini arttırır

 

Bitki Beslemesinde Temel olan Azotlu Gübrelerin uygulamasında bilinmesi gerekenler

  • 1. Azot suda kolay çözülür
  • 2. Toprak sathında kalması halinde, buharlaşma yolu ile ciddi kayıplara uğrayabilir
  • 3. Üre/amid ve amonyum formdaki azotlu gübrelerin aşırı uygulamaları bitkilerde zehirlenme (toksisite) sorunlarına sebep olabilir.
  • 4. Azotlu gübrelerin çoğunluğunun özellikle amonyum nitratın nem emici olmaları bir dezavantajdır
  • 5. Amonyum sülfatın özellikle bazik topraklarda pH düzenleyici olarak kullanımı önemli bir avantajdır. Diğer bir avantajı ise içeriğinde % 24.2  oranında kükürt bulunmasıdır. Ancak düşük etken madde kapsamından dolayı dünya genelindeki kullanımı gittikçe azalmaktadır. 

 

Fosfor (P);Toprakta bulunan fosforun başta gelen kaynağı kaya ve minerallerdir. Fosfor geçimsiz bir element olup aşırı kullanımları halinde birçok besin elementi ile geçimsizliği (antagonistik ilişki) söz konusudur. Ülkemiz topraklarının %70’i yarayışlı fosfor bakımından yetersiz bulunmuştur.

 

Biyolojik Fonksiyonları

Fosfor, bitkilerde özellikle çiçeklenme, kök gelişimi, tohum ve meyve oluşumunda önemli rol oynamaktadır.

Fosfor bitkilerde nükleik asit, fitin ve fosfolipidlerin yapı maddesidir. Bitkilerde döllenme organlarının tam olarak gelişebilmesi için fosfor gerekli bir elementtir.

Bitkilerin erken olgunluğa erişebilmesi yeterince fosforun bulunmasına bağlıdır. Fosfor tohum ve meyvelerin oluşmalarında önemli bir faktördür ve onlarda fazla miktarlarda bulunur. Kök gelişmesi yeteri kadar fosforun bulunması ile sağlanabilir. Solunum ve fotosentez olaylarında da önemli rolleri vardır. Ayrıca fosfor bileşiklerinin belli metabolizma işlevlerinde ve enerji taşınmasında önemli görevleri bulunmaktadır

 

Yarayışlılığını Etkileyen Faktörler;

  • 1.  pH’sı 7’dan düşük ya da 7.5’den yüksek topraklar,
  • 2.  Yüksek kil içeriğine sahip topraklar,
  • 3.  Düşük organik maddeye sahip mineral topraklar,
  • 4.  Alüminyum veya demir hidroksit oranı yüksek topraklar ve
  • 5.  Daha önceki ürünler ile fosforu tüketilmiş topraklardır.

 

Potasyum (K);

Toprakların potasyum içerikleri, azot ve fosfora göre daha yüksek olup, ülkemiz topraklarında en fazla bulunan yedinci elementtir. Potasyum bitkisel üretimde kalite elementi olarak tanımlanır. Potasyum, ürünün kalitesini artırır, meyvenin tat, aroma ve renk yönünden gelişmesine katkıda bulunur. Potasyumun önemli bir bölümü primer toprak minerallerinin strüktürel yapısında olup, zamanla minerallerin parçalanıp ayrışması sonucu yarayışlı potasyum ortaya çıkar

 

Biyolojik Fonksiyonları

  • 1. Potasyum kök gelişmesini teşvik eder
  • 2. Meyve ve yumruları büyütür
  • 3. Meyve rengini ve tadını iyileştirir. Tarımsal ürünlerin depolama ve taşımaya dayanıklılığını artırır.
  • 4. Ürünlerin raf ömrünü uzatır.
  • 5. Bitkide turgoru dengelediğinden su kayıpları ve solgunluğu azaltır, yani kuraklığa karşı bitkiyi korur
  • 6. Bitki metabolizmasını dengeler ve güçlü bir gelişme sağlar. Bu nedenle bitki stres şartlarına karşı daha dayanıklı ve güçlü olur

 

Yarayışlılığını Etkileyen Faktörler;

  • 1. Az organik maddeye sahip devamlı işlenen alanlar
  • 2. Dengeli gübreleme programına sahip olmayan topraklar
  • 3. Şiddetli yağmur,
  • 4. Kumlu topraklar,
  • 5. Fosfor ve molibden eksikliğinin giderildiği topraklar
  • 6. Çok kireçli topraklar

 

Kalsiyum (Ca); İsmi Latince’de “kireç” anlamına gelen “calx” sözcüğünden gelmektedir. Ülkemiz tarım topraklarının %75’inde kireç kapsamı orta ve yüksek düzeyde olduğundan noksanlık durumu fazla yaygın değildir. Kalsiyum, hücre zarının dayanıklılığında ve hücre bütünlüğünde önemli bir rol oynar. Kök gelişimi için gereklidir, hücre bölünmesi ve hücrelerin büyümesine yardımcı olur.

 

Biyolojik Fonksiyonları

  • 1. Hücre duvarlarının yapı taşıdır, hücre duvarını güçlendirir
  • 2. Organik asitleri nötralize eder
  • 3. Azot metabolizmasında ve karbonhidratların taşınmasında görev alır
  • 4. Artan vegetatif gelişme sırasında hücre duvarlarını sağlamlaştırmakta ve bitkiye dayanıklılık kazandırmaktadır.

 

Yarayışlılığını Etkileyen Faktörler;

  • 1. Düşük pH’lı topraklar
  • 2. Asidik topraklarda yarayışlı Ca miktarı çok azdır
  • 3. Kalsiyum için optimum pH’lar 6.5 ile 8 arasıdır. Ancak, böyle pH’lara sahip sodik topraklarda da Ca noksanlığı görülmektedir
  • 4. Kalsiyum alımında organik madde çok önemli rol üstlenmektedir
  • 5. Fazla miktarda azot (amonyum) kullanılan alanlar

 

Magnezyum (Mg); Magnezyumun klorofilin yapısında yer alması ve ayrıca enzimatik reaksiyonların gerçekleştirilmesinde en önemli element olması, bu elementin önemini belirtmeye yetmektedir Bitkide hareketli olması yaprak gübrelemesine imkan verir. Ancak noksanlığın farkına varılır varılmaz uygulamaya başlanması ve periyodik aralıklarla tekrarlanması gerekir

 

Biyolojik Fonksiyonları

  • 1. Enzim aktivatörüdür
  • 2. Klorofilin merkez atomu olan magnezyum fotosentezde oynadığı önemli rol ile hayatın devamlılığını sağlayan anahtar elementlerden biridir
  • 3. Şekerlerin fosforik esterlerinin meydana gelmesinde tesirli olan fosfataz aktivitesini de etkiler
  • 4. Bitkinin şeker, yağ ve nişasta oluşturmasına yardımcı olur

 

Yarayışlılığını Etkileyen Faktörler;

  • 1. Düşük pH yarayışlılığını azaltır
  • 2. Fazla potasyum kullanımı
  • 3. Tekrarlı yeşil gübreleme yapılan topraklar
  • 4. Özellikle çok yağışlı bölgelerdeki kumlu asidik topraklar

 

Kükürt (S); Kükürt, bitki bünyesindeki çeşitli fonksiyonlarından dolayı ürün miktarını ve ürünün kalitesini etkiler. Bitkilerde amino asit, protein, enzimler ve vitaminlerin işlevlerine yardımcı olur. pH’sı yüksek topraklarda pH’yı düşürmede etkilidir.

 

Biyolojik Fonksiyonları

  • 1. Bitkilerde kükürt biotin, thiamin ve koenzim A gibi kükürt içermeyen vitaminler aracılığıyla metabolizma olaylarında önemli rol oynar.
  • 2. Kükürt bitkilerin kök gelişmesi üzerine, baklagil bitkilerinde de nodozite oluşumu üzerine önemli etki yapmaktadır.
  • 3. Protein üretimi için gerekli olan bir çok amino asidin yapısında bulunur

 

Yarayışlılığını Etkileyen Faktörler;

  • 1. Uzun süredir kullanılan düşük organik maddeli topraklar
  • 2. Çok yağış alan, kükürdün yıkandığı asidik kumlu topraklar
x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

Admin

11.01.2019 14:07:18

Potasyum bitkiyi yaşlandırdığı için potasyumu erken dönemde kullanılacaksa az miktarda ve azotla kullanmakta yarar vardır.

(07601 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Makro Besin Elementleri (Kapsamlı Ders Notu)

Makro Besin Elementleri (Kapsamlı Ders Notu)

Azot (N); Azot; atmosfer, toprak ve canlı organizmalar arasında sürekli dolaşan çok hareketli ve yaşam için son derece önemli bir elementtir. Azotun doğadaki kaynağı atmosferdir (%78’i azot). Topraktaki azot çeşitli yollarla atmosferden toprağa geçmiştir. Toprakta bulunan azotun ana deposu organik maddedir. Bitkilerin bu azottan istifade e...

Makro Besin Elementler Nelerdir?

Makro Besin Elementler Nelerdir?

MAKRO BESİN ELEMENTLERİ AZOT Azot, bitkilerde yaprak ve gövde oluşumunu teşvik eder. Bitki bünyesindeki önemli fizyolojik fonksiyonları, ürün miktarını ve ürün kalitesini etkiler. Bitkilerde proteinin ana maddesi olup güneş enerjisini bitki için yarayışlı enerji haline dönüştüren klorofil maddesinin temel yapı taşıdır. Bitki yeşil aksamının...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi