Yemlerde Toplam Fosfor Analizi Analizi Nasıl Yapılır?

Toplam Fosfor Analizi

Yöntemin Prensibi

Yöntem vanadat ve molibdatın oksijenlerinin PO4 ile yer değiştirerek oluşan sarı rengin spektrofotometre ile 430 nm’ de tayini lkesine dayanıyor.

  
Kullanılan Malzemeler ve Cihazlar

• Spektrofotometre
• Spektrofotometre küveti
• Terazi
• Balonjoje  (100, 250, 1000 mL)
• Desikatör ve diski
• Kül Fırını
• Erlen (250 mL)
• Porselen kroze
• Beher (600 mL)
• Filtre kağıdı (siyah noktalı)
• Huni
• Pipet (5,10 mL)
• Mezür (100 mL)
• Mikropipet (0-200µl aralığında) 
• Sarı pipet ucu

Kulanılan Kimyasallar

Amonyum heptamolibdat (NH4)6.Mo7O24.4H2O  çözeltisi: 100 g saf amonyum heptamolibdat    (NH4)6.Mo7O24.4H2O 400 ml saf su içerisinde 50 °C’a kadar ısıtılarak eritilir. Üzerine 10 mL amonyak (d= 0.98) eklenir ve son hacim 1 litreye saf su ile tamamlanır.

Amonyum monovanadat NH4VO3  çözeltisi: 1 litrelik balonjoje içerisine 2.25 g amonyum metavanadat NH4VO3  tartılır. Üzerine 300 mL kaynar saf su eklenir. Oda sıcaklığına kadar soğutularak 20 mL seyreltik nitrik asit ( 7 mL derişik nitrik asit +13 mL saf su) eklenir ve çalkalanır. Hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır.
 

Vanadyum Molibdat çözeltisi: 200 mL amonyum heptamolibdat çözeltisi üzerine 200 mL amonyum metavanadat çözeltisi karıştırılarak üzerine 134 mL derişik nitrik asit eklenir. Son hacim 1 liter olacak şekilde saf su ile tamamlanır.

Stok Fosfor çözeltisi: Standart potasyum dihidrojen fosfat (KH2PO4) 100 °C’da yaklaşık 2 saat kurutulduktan sonra desikatöre alınarak soğutulur. Kurutulmuş potasyum dihidrojen fosfattan 4.392 g 1 litrelik balonjojeye tartılarak bir miktar saf su ile çözdürülür. Hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır. Bu stok çözelti 1000 ppm (mg/L) fosfor (P) içerir.

 
Deneyin Yapılışı

5 g yem numunesi tartılarak alınır. Örnek 550º C de 2- 3 saat kül fırınında yakılır. Elde edilen kül 250 mL lik bir erlene dikkatlice aktarılır. Üzerine 40 mL %27.66 lık HCl asit çözeltisi eklenir. Kroze içerisinde kül kalmaması için kroze bir miktar HCl asit çözeltisi ile yıkanarak bu çözeltide erlene aktarılır. Erlendeki çözelti üzerine 60 mL saf su ve 6-7 damla nitrik asit çözeltisi ilave edilerek kaynatılır. Çözelti kaynamaya başladığı anda altı kısılarak yarım saat kaynatılır. Bu sürenin sonunda çözelti soğutularak 250 mL’lik balonjojeye filtre kağıdından süzülerek aktarılır. Beher birkaç kez saf su ile yıkanarak filtre kağıdından süzülür. Balonjoje hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır.
 

Bu çözeltiden ml' sinde en fazla 2 mg fosfor olacak şekilde alınarak 100 mL'lik balonjojeye aktarılır. Üzerine 20 mL Vanadyum Molibdat çözeltisi eklenir ve hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır. Yaklaşık 20 °C'da 10 dakika bekletildikten sonra 430 nm' de absorbansı okunur.

 
Standart çözeltilerin hazırlanması

Hazırlanan standart fosfor çözeltisinden sırasıyla 0 - 0.5 - 1 - 1.5 - 2.0 mL alınarak 100 mL'lik balonjojelere koyulur. Herbir çözeltinin üzerine Üzerine 20 mL vanadyum molibdat çözeltisi eklenir ve hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır. Yaklaşık 20 °C'da 10 dakika bekletildikten sonra 430 nm' de absorbansı okunur. Cihazın sıfır ayarı 0 ppm'lik fosfor standardı ile yapılır.

Not: Deney en az iki paralel ile gerçekleştirilmelidir.

Paraleller arasındaki fark : %5 den daha az fosfor içeren örneklerde paraleller ortalamasının %6 sından, %5 veya daha fazla fosfor içeren örneklerde mutlak değer olarak %3 den büyük olmamalıdır.

 
Hesaplamalar

Hazırlanan standart çözeltilerinin konsantrasyonlarına karşılık okunan absorbansları grafiğe geçirilerek standart eğrisi oluşturulur.
 
% P = (C x V x SF) x 100 / m

C = Standart eğrisine göre numunenin okunan konsantrasyonu

V = Numunenin son hacmi (burada 250 mL)

m = Alınan numune miktarı (g)

SF = Anlatılan yöntemde hazırlanan numuneden alınan mL’ ye göre seyreltme faktörü bulunur. Örneğin hazırlanan çözeltiden 5 mL alınarak 100 mL ‘lik balonjojoye seyreltilirse, seyreltme faktörü 100/5 = 20 olur.